Jump to content

ՄՇԱԿՈՒԹԱՅԻՆ ՅԵՂԱՓՈԽՈՒԹԵԱՆ ՄԻ ՆՈՐ ՊԱՐՈՒՆ&


Recommended Posts

Կարէն Ա.ՍԻՄՈՆԵԱՆ

ՅԵՂԱՓՈԽՈՒԹԵԱՆ ՄԻ ՆՈՐ ՊԱՐՈՒՆԱԿ

Ա

Հայաստանի մէջ ընկերային եւ տնտեսական կեանքի իրականութիւնը բացայայտ է եւ միայն հաւատարիմ «հայրենասէրներն» են վկայում, թէ երկիրը զարգանում-բարգաւաճում է, եւ յոռետեսներն են որ չեն ուզում նկատել այդ առաջադիմութիւնը։

Այս հանկերգը լսել է հայրս, լսել եմ ես եւ լսել են իմ զաւակները։

Հայաստանի, հայաստանցու եւ Տարաշխարհի հայի ճակատագրով մտահոգուած մի փոքրամասնութիւն լծուած է թէ՛ իրազեկութեան ընձեռած հնարաւորութիւններով, եւ թէ՛ գործնական քայլերով կանխելու հերթական մի ողբերգութիւն, որ չարագուշակ ամպի պէս կախուած է բոլորիս վրայ։ Այդ փոքրամասնութիւնը «հայրենիք լքածներն» են, «դաւաճանները» եւ անպայման Հայաստանից դեռ չվտարուած «արտասահմանեան էմիսարներ», որոնց գործունէութիւնը ծառայում է… ծառայում է…

Իսկապէս, այդ ի՞նչ գործունէութիւն է եւ ինչի՞ կամ ո՞ւմ է ծառայում նրանց այդ գործունէութիւնը։

Բ

Բնական է, որ այդ «տիտղոսներ»ը չեն շռայլւում ամէն պատահական մէկին։ Դրանց արժանանում են մտաւորականները, յատկապէս գրիչի մարդիկ, ովքեր իրենց մաշկի վրայ զգալով՝ քաջատեղեակ են այն դիւային միջոցներին, որպիսիք նեղն ընկնելուն պէս կիրառում են դիմակափոխուող կայսրութեան գաղտնի սպասարկութիւնները։

Անցեալ դարի 90-ականներին իրադրութիւնը փոխուեց։ Եւ արդէն մեր դարասկզբին իշխանութիւնն անցաւ Չէկիստների ձեռքը։ Եթէ մինչ այդ KGB-ն գործում էր կոմկուսի քաղբիւրոյի շուաքի տակ, ապա հիմա նրա գործունէութիւնը բացայայտ է այնքանով, որքանով հէնց ինքը KGB-ն է կառավարութիւնն ու իշխանութիւնը։

Այս իրականութիւնը գաղտնիք չէ ժամանակակից Ռուսաստանի մտաւորականների բաւականին ստուար խմբի համար, որոնք բոլոր առիթներով ջանում են ժողովրդին իրազեկ պահել, թէ Չէկիստական կառավարութիւնը ինչպիսի փորձուած միջոցներով է վերականգնում ստալինականութիւնը։

Մենք, հայերս, ընտրել ենք ոչ թէ Չէկիստական չարիքը շրջանցելու ճամբան (գոնէ շրջանցել կարող ենք), այլ Երեք իմաստուն կապիկների կեցուածքները։ Բայց միայն թւում է, թէ KGB-ի թասակի տակ յայտնուած գոց աչքերով, խցանած ականջներով եւ լեզուն կուլ տուած այդ կապիկները իմաստուն են։

Նրանք դատապարտուած են։ Քանի որ չտեսնելը, չլսելն ու չխօսելը անհնար է, թէ նրանց փրկի։ Հակառակը՝ տեսնել, լսել ու խօսելն է KGB-ի թասակից ազատուելու միակ միջոցը։

Միամտութի՞ւն թէ հիմարութիւն կարծենք մեր կապիկային կեցուածքը, երբ չենք անդրադառնում որ, ինչպէս ցարական, յետոյ՝ կոմունիստական եւ հիմա էլ չէկիստական Ռուսաստանն է իրական իշխանութեան տէրը Հայաստանի մէջ։

Պարսկահայաստանը 18-րդ դարասկզբին նուաճելուց ի վեր Ռուսաստանի շահագրգռուածութիւնը հայ Տարաշխարհի նկատմամբ բնաւ չի նուազել։ Մորից Վագները գրել է. «Հայաստանի մի քանի գաւառները պարսիկներից գրաւելով, Ռուսաստանը մի նուրբ դիտաւորութիւն ունէր… Էջմիածինն ունենալը, որպէսզի, ինչպէս այնտեղի երկիրն է տիրում մարմնաւորապէս, նոյնպէս եւ կաթողիկոսի հոգեւոր ուժի վրայ էլ իր ազդացութիւնն ունենալով, աստիճանաբար ամէն տեղ իր ազդեցութիւնը հաստատի եւ բարոյապէս տիրի»։

Հայաստանը, որտեղ, ի դէպ, նոյնիսկ աստուածաշնորհ գրողներն են հոխորտացել, թէ «Մենք պէտք է կարողանանք խաբել թէ՛ ինքներս մեզ, թէ՛ ժողովրդին, եւ չընդունենք մէր պարտութիւնը… Սփիւռքը պէ՛տք է ենթարկուի մեզ» (Հրանտ Մաթէոսեան), այս վերջին երեք-չորս տարիների ընթացքին հետեւողականօրէն, հաշուարկուած ու ծրագրուած, լծուել է նոյն այդ սփիւռքը լլկելու, դիմազրկելու, նրա ողնաշարը փշրելու գործին, ինչը իրականացւում է նաեւ հայաստանցի մտաւորականներին, մասնաւորապէս գրողներին վարկաբեկելով, երկրից քշելով եւ իբրեւ «օտար սպասարկութիւնների գործակալներ» ներկայացնելով։

Գ

Հիմա, երբ ֆութբոլային դիւանագիտութեանը փոխարինեց դիւանագիտական աճպարարութիւնը, այլեւս ինքնին բացայայտւում են, թէ ինչո՞ւ յանկարծ ստեղծուեց Սփիւռքի նախարարութիւն, որ երկրի ներսը զբաղուած է «հանդէս գալով խառն ամուսնութիւնների դէմ» եւ «Տուն արի՛» կարդախօսներ տարածելով, իսկ երկրից դուրս… երկրից դուրս այդ նախարարութիւնը փորձեց Տարաշխարհի հայերին նախապատրաստել նախագահի այցելութիւններին, որի նպատակն էր արձանագրութիւնները ստորագրելուց առաջ ստանալ համահայկական աջակցութիւն՝ հայաստանեան հատ ու կենտ խօսողներին լռեցնելու նպատակով։ Այս գործողը ձախողուեց։ Բանից պարզուեց որ թէեւ սփիւռքը դեռեւս հաւատում է կամ դէմ չէ հաւատալու զանազան հաւանական ու անհաւանական խոստումների, բայց երբ խնդիրը վերաբերում է Ազգային Գերագոյն Շահին եւ Ազգային Ինքնասիրութեանը, ապա կարող է նաեւ իր վճռական «Ոչ»-ն ասել։

Շրջանցելով զանազան փոքր-մոքր ձեռնարկները, որպիսիք աշխուժօրէն շարունակեցին Կրեմլի քաղաքականութիւնը Տարաշխարհի մէջ, պեղենք մի նոր «միջոցառում» որ տեղի է ունենում Հայաստանի Գրողների միութեան նախաձեռնութեամբ Լոս Անջելոս քաղաքի մէջ։ Խօսքը հայ գրողների մի նոր համաժողովի մասին է։

Ի դէպ, նոյնպէս եւ լոս անջելեսեան այս «օպերացիան» մեզ համար բնաւ էլ ո՛չ զարմանալի նախապատրաստական աշխատանքներ է ունեցել։ Դրանցից միայն մէկը յիշեցնեմ, քանի որ իմ նպատակը չէկիստական «օպերացիաների» մեթոդական ուսումնասիրութիւնը չէ։

Մի քանի ամիս առաջ իմ վաղեմի ծանօթ գրչակից լոս-անջելոսաբնակ Օշին Քեշիշեանը, գրական մի երեկոյի ընթացքին, խօսելով տեղի հայ գրողների մասին, «ահրաժեշտ չէր նկատել խօսելու գրական արժէքների մասին, քանի որ համբերութեան սահմաններից դուրս էր բոլոր հեղինակների մասին մէկ առ մէկ ներկայացնելը (շարադրանքը պահուած է անփոփոխ)», բայց կարեւորել էր «Կալիֆորնիա ապրող քանի մը հարիւր հայ գրողների»։

Այսպիսով, բանից պարզւում է, թէ Միացեալ Նահանգներում «քանի մը հարիւր» գրողներ կան։ Բայց քանի՞ «քանի մը հարիւր»… Երկո՞ւ… Երե՞ք… Ոչ՛։ «Քանի մը հարիւր» տարրական մաթեմատիկայի տրամաբանութեամբ նշանակում է առնուազն չորս հարիւր։ «Քանի մը հարիւր» (այս դէպքում, երեւի հինգ հարիւրից աւելի) գրողներ էլ կան Հայաստան։ Չմոռանանք Լիբանան, Պարսկաստան եւ այլուր բնակուող գրողներին… Եւ կը պարզուի որ հայ գրողների թիւը հասնում է առնուազն 1500-ի։ Ի դէպ պէտք չէ մոռանալ որ գոնէ արուեստի բնագաւառի մէջ չի կարող քայլել Կ. Մարքսի այն դրոյթը, թէ «Քանակը որակ է տալիս»։ Այս պարագայում օրինաչափութիւնը ճիշտ հակառակն է։

Բայց հիմա կարեւորն այն է որ պրն Լեւոն Անանեանը, Հայաստանի գրողների միութեան նախագահը, հերթական համաժողովը հրաւիրել է Լոս Անջելոսի մէջ ոչ թէ հէնց այնպէս, ինչպէս արդէն դիպուկ բնորոշուել է՝ «տուրիստական շրջագայութեան նպատակով», այլ «քանի մը հարիւր» գրողների հետ հայ գրականութեան զարգացման հարցերը քննարկելու համար։ Դժուար չէ կռահել որ Օշինի «քանի մը հարիւր»-ը անհրաժեշտ էր փակելու համար բոլոր նրանց բերանները, ովքեր կը փորձէին կասկած յայտնել լոս-անջելոսեան այդ «տուրիզմի» նպատակահարմարութեան մասին։

Որո՞նք են այդ հարցերը։ Եւ արդեօք «գրակա՞ն» հարցեր են դրանք։

Դ

1934 թուականին ընկեր Ստալինը ստեղծեց սովետական գրողների միութիւն, որ ունէր նախարարութեան կարգավիճակ։ Թէ ինչպիսի՜ ողբերգական իրադարձութիւններ տեղի ունեցան գրողների նախարարութեան մէջ, որ, ի դէպ, գտնւում էր KGB-ի հսկողութեան տակ՝ յայտնի է։ Թէեւ արդէն այսօր Թոթովենցի, Չարենցի, Եսայեանի Բակունցի եւ այլ ֆիզքական ու բարոյական զոհերի մասին զանազան ըսի-ըսաւներով Հայաստանում փորձում են ուշադրութիւն շեղել ճերմակ ցեղասպանութեան կազմակերպիչներից։

Գրողների դէմ բռնաճնշումները շարունակուեցին նաեւ 1953-ից յետոյ, քանի որ գրական նախարարութիւնը վաղուց դարձել էր չէկիստական կառոյց։ Պաստեռնակ, Ախմատովա, Սոլժենիցին, Սինեաւսկի, Աքսեոնով եւ այլոք նոյնպէս դարձան այդ նախարարութեան զոհերը։

Հայաստանում, յիսնականներից ի վեր մինչեւ 80-ականներ Գրողների միութեան առաջին քարտուղար Էդուարդ Թոփչեանի անձնական պարկեշտութեան շնորհիւ, նախարարութիւնը մաքուր մնաց, թէեւ լեցուն էր արիւնռուշտ, շարունակ հաշիւներ մաքրող, ամէն պահի իրար վրայ քաղաքական մեղադրանքներ յօրինող անտաղանդ մարդկանցով։ Այդ շրջանին կատարուած ճնշումներն ու սպանութիւնները իրականացնում էր ինքը՝ KGB-ն… Անդրանիկ Թերզեան, Սլավիկ Չիլոյեան, Պարոյր Սեւակ, Մուշեղ Գալշոյեան…

Էդուարդ Թոփչեանի հրաժարականից յետոյ նախագահական աթոռին արդէն նստեցին նաեւ այնպիսիները, ովքեր պատրաստակամօրէն եւ խանդավառութեամբ կրկնում էին 30-ականների հարուստ փորձը…

Գրողը հեռացուեց այդ նախարարութիւնից, գրողը յայտարարուեց այլախոհ այդ նախարարութեան ջանքերով, նոյն նախարարութիւնը՝ շահարկելով Հայաստանի ընկերային-տնտեսական գահավիժող իրականութիւնը, գրողին դարձրեց ոտքի ջնջոց…

Այս նոր պարունակի «գրական գործիչը» Լեւոն Անանեանն է, որ KGB-ի գնդապետ Պուտինի մտերիմ բարեկամ հայազգի օլիգարխի դոլարներով մի նոր «համահայկական» է կազմակերպում «քանի մը հարիւր» գրամոլների հետ։ Այդ «մի քանի հարիւրը» շատ շուտով կը դառնան «հայ մտաւորականութեան ձայն»՝ պաշտպանելու համար այն քաղաքականութիւնը, որ տարածաշրջանում վարում է Կրեմլը՝ Հայ ժողովրդին դարձնելով հերթական զոհ իր մեծապետական նկրտումների բագինի վրայ։

Ե

Ովքեր շահագրգռուած են մեր մշակոյթով ու գրականութեամբ, արդէն բազմիցս հանդիպել են այնպիսի ահազանգերի, թէ՝ «Մշակոյթ չունենք», «Մենք ենք ստեղծելու հայ մշակոյթը», «Գրող չունենք, որտեղի՞ց գրականութիւն լինի« եւ այլն։

Մշակոյթ ունենալ-չունենալու խնդիրը հետաձգելով մէկ այլ առիթի, հիմա փորձենք պատասխանել այն հարցին, թէ ունե՞նք արդէօք գրող եւ գրականութիւն։

Գրականութիւն, ի հարկէ, ունենք… Այս դէպքում որեւէ տարակոյս չկայ, որքան էլ Գրողների միութեան պատերից ներս հնչեն այնպիսի դատավճիռներ, որպիսիք են, օրինակ՝ «Նոր սերունդը Աբովեանով զբաղուելու ժամանակ չունի», «Բակունցը ժամանակավրէպ է» եւ այլն։ Նորութիւն չէ, որ գրամոլների համար, ովքեր ապաստանել են գրական նախարարութեան եւ նրա աչալուրջ թասակի տակ, անցանկալի են մեր գրականութեան անցեալի դէմքերը, որոնց նոյն անցեալի փորձառութեամբ կարելի լինէր արգելել, պիտակներ փակցնել, իսկ գաղտնի կարդալու համար էլ ընթերցողն ուղարկուէր հիմար ուղեղը ցուրտ հեռաստաններում պաղեցնելու համար։ Բայց բանն այն է, որ նոյն այդ գրական նախարարութեան համար էլ անցանկալի են մէր ժամանակակից ճշմարիտ գրողները։ Նրանք, ովքեր անընդունակ են ծառայել որեւէ մէկին, կամ որեւէ նախարարութեան, կամ որեւէ սպասարկող կազմակերպութեան…

Հայաստանեան underground-ի եւ վտարանդիութեան մէջ «քանի մը գրողները» արդէն իսկ ստեղծել են թէ՛ ճշմարիտ արձակ եւ թէ՛ քերթութիւն։ Նրանց ստեղծագործութիւնները երբեմն լոյս են տեսնում, բայց աւելի հաճախ հրապարակւում են համացանցային ազատ դաշտի մէջ։

Իբրեւ այլախոհ հեղինակներ, բնական է, նրանք չեն մասնակցելու զբօսաշրջիկային համաժողովին՝ մի կողմից եւ միւս կողմից հերթական մի ցուցքի որ մարդկանց ուղեղները լուանալու նպատակ ունի։

Այդ համաժողովին, օրինակ, չեն մասնակցի Գրիգոր Պըլտեանը, կամ Արմէն Մելիքեանը, կամ Վահէ Աւետեանը, կամ Վիոլետ Գրիգորեանը, կամ Արա Պալեոզեանը, կամ Վահան Իշխանեանը, կամ… որոնց հետեւողականօրէն եւ չէկիստական փորձառութեամբ հալածում է գրականութեան հետ որեւէ եզր չունեցող Լեւոն Անանեանը։

Զ

Բայց ո՞վ է այսօր այլախոհ գրողը …

Երեկուանը յայտնի էր։ Երեկուանը բոլշեւիկեան բռնատիրութեան էութիւնն ու դէմքը բացայայտող գրողն էր։ Իսկ այսօրուա՞նը…

Մի՞թէ Հայաստանի այսօրուայ ընկերային, տնտեսական, ներքին ու արտաքին քաղաքականութեան ոլորտների մէջ բացայայտելու ինչ որ բան կայ։ Հետեւաբար, ինչո՞ւ հայագիր եւ իսկական գրողները հալածւում, վարկաբեկւում եւ ապատեղեկատուութեան բոլոր հնարաւոր միջոցներով վարկաբեկւում են գրական չեկիստական նախարարի եւ նրա մոնթերի ջանքերով։

Բանն այն է որ այդ գրողները իրենց ստեղծագործութիւններով, իրենց հրապարակագրութեամբ եւ գործունէութեամբ նուիրուած են բացայայտելու ռուսական կայսրութեան խարդաւանքներն ու նկրտումները, Հայաստանը եւ հայ ժողովրդին օտար ձեռնածուների գործիքը դարձնելու իրականութիւնը, զոյգ կայսրութիւնների «Հայաստան՝ առանց Հայի» վաղնջական կարգախօսը գործադրողների ջանքերը։ Վերջապէս, նրանք, այդ մի քանի արուեստագէտները իրենց երկերով բացայայտում են Հայաստան երկիրը նորից «մեծ եղբոր» գրկի մէջ աւելի հարմար տեղաւորելու յաջորդական փուլերը։

Է

Ծառայելով KGB-ին, Հայաստանի գրական նախարարութիւնը եւ բոլոր նրանք, ովքեր Հայաստանում լինի եւ կամ Տարաշխարհ՝ դարձել են այդ հիմնարկութեան ծառայողներ, լծուած են անցեալ 30-ականների Ստալինեան-Խանջեանական մշակութային յեղափոխութիւնը իր կատարելութեան հասցնելու գործին, Հային իր տեսակից, իր երկրից, իր պատմութիւնից, իր մշակոյթից, իր ապագայից զրկելու գործին։

Եւ 21-րդ դարի մշակութային յեղափոխութեան նոր պարունակը սկսուել է նախ եւ առաջ ազգի լեզուն կտրելու, ժողովուրդը վերջնականապէս խաւարի մէջ թաղելու եւ Վասակ Սիւնեցու եսակենտրոն գաղափարական դրոյթը հաստատելու վաղեմի փորձառութեամբ…

Կ.Ա.Ս.

Յ. Գ. Այս համաժողովը ահազանգ է այն մասին, թէ Մոսկուան Անկարայի հետ թիկունք թիկունքի՝ դեռ որպիսի՜ քայլեր ունի կատարելու Հայաստանի եւ Հայ ժողովրդի դէմ։ «Ներսի» եւ «դրսի» հասարակական կարծիքները մշակելու համար, համոզելու համար, թէ մեր գլխին պայթող ամէն չարիք ինչպիսի երանելի բախտաւորութիւն է՝ իրենց «հայրենասիրական» պարտքն են ստանձնելու «քանի մը հարիւր» գրողները, որոնց, անշուշտ արդէն իշմար են տուել, թէ կարող են ակնկալել կառավարական պարգեւներ, պետական մրցանակներ եւ իբրեւ «գրող» ճանաչուելու հնարաւորութիւն։

Աչալուրջ դիմագրաւենք գալիք անակնկալները, որպիսիք նախապատրաստում են ռուսական KGB-FSB-ի այս էմիսարները Հայաստան աշխարհի եւ նրա ժողովրդի համար։

Նոյն

Link to post
Share on other sites
  • 3 weeks later...

Karen,

I dep, UCLA-i hay usanoghuthyun^ banits burdits anteghyak e' eghel grakan ays hamazhoghovi masin, u imac'el en miayn hamazhoghovi thvakanic' 15 or ar'aj', erb haytararuthyun a'r arvel ayd masin - aysinqn drsits. Patkeratsru, vor nuynisk hayagitakani toktorakani usanoghnern angam ar'hasarak teghyak chen eghel. Hamazhoghov^ kazmakerpvel e;' gaghtni u pathathvel bolori vzin. Iharke arzhananalov Los Angelosi sphyur'qahay mi 200 strukneri dzapherin, ovqer irents hamarum en hay mshakuythi terer^, mi gor'oz Mafia, vor thiv e' haythaythum nman tipi bolor jer'narkneri.

Armen

Shun Shan Vordi

Link to post
Share on other sites
  • 4 weeks later...

«Կրեմլի Յոյժ Գաղտնի Փաստաթղթերից Մի Քանիսը»

Կարէն Ա Սիմոնեան, Երեւան 2007

Մի քանի տող վերոնշյալ գրքից`

Բոլշեւիկներին հարկաւոր չէին գրագէտ մարդիկ: Նրանց հարկաւոր էին ընդամէնը տառաճանաչներ, որոնք քրեական պատասխանատուութեան սպառնալիքով էին սովորելու գնում: Եւ հարկաւոր էին ոչ թէ մտաւոր աշխատանքի անհատականութիւններ, այլ գործարանային եղանակով կաղապարուած կամակատարներ:

Ռուսաց լեզուի ուղղագրութիւնը 1918-ին սովետականացնելուց յետոյ, պրոլետարական առաջնորդները շարունակ ոտնձգութիւններ են կատարել ռուսաց լեզուի նկատմամբ: Նրանց ընդօրինակում էին նուաճուած ժողովուրդների բոլշեւիկեան առաջնորդները, որոնց վայրագ գործողութիւնները ազգային լեզուների նկատմամբ Մոսկուան ընկալում էր որպէս հաւատարմութեան եւ նուիրուածութեան վկայութիւն:

…փոխել ազգային այբուբենները, արմատներից կտրել ազգային մշակոյթները, ձուլել ազգային լեզուները, փոխարէնը ստեղծել միջազգային լեզու (սա 20-30-ականների բառեզրն է) կամ 50-80-ականների բառեզրով` ազգամիջեան լեզու եւ այլն:

Ազգային լեզուները վերացնելու ճամբաներից մէկն է օտար բառերի ներմուծումը, որպէս տերմինաբանութիւն: Իսկ այդ օտար բառերը ներմուծւում էին ռուսերէնից:

«Տերմինաբանութեան միասնականացումով մենք դնում ենք ապագա ազգամիջեան լեզուի հիմքի առաջին աղիւսները:

Բայց ամէնից գլխաւորը` բոլշեւիկեան-ջախջախող խօսքով եւ ոչ թէ պրոֆեսորական անատամ ու ազատական քննադատութեամբ կը հարուածենք բոլոր բացայայտ եւ քօղարկուած թշնամիներին, բոլոր նրանց, ովքեր վնասարարութիւն են անում տեսութեան մէջ, բոլոր նրանց, ովքեր մեզ խանգարում են կառուցել իսկական դիալեկտա-մատերիալիստական լեզուաբանութիւն»:

«Լեզուաշինարարութեան խնդիրները կենսագործելու համար անհրաժեշտ է Սովետական Միութեան մէջ միասնականացնել բոլոր այբուբենները: Ազգային մշակոյթների` ձեւով ազգային, բովանդակութեամբ սոցիալիստական զարգացումը ստեղծում է ապագայում այդ մշակոյթները միասնական մշակոյթի եւ միասնական լեզուի մէջ ձուլելու պայմաններ»:

«Պլենումը վճռականօրէն մերժեց ուղղագրութեան աւանդական-պատմական սկզբունքը»:

…Որովհետեւ միայն ազգային Լեզուի, Այբուբենի եւ ուղղագրութեան աւանդական-պատմական սկզբունքը մերժելով կարելի է Ազգը զրկել իր յիշողութիւնից, իր անցեալից, իր արմատներից… Այսինքն` ձուլել, վերացնել որպէս տեսակ:

Հետեւաբար` իրականացնել եւ յաղթական աւարտի հասցնել Ազգի հոգեւոր-մշակութային ցեղասպանութիւնը…

Այսպիսով, ոչ միայն ռուսաց, այլեւ մնացեալ հարիւրից աւելի ազգերի լեզուները պետականացւում են եւ այդ լեզուների այբուբենները, ուղղագրութիւնները, բառամթերքը եւ քերականութիւնը անցնում է… բոլշեւիկեան կառավարութեան տնօրինութեան: Եւ այդ տնօրինութիւնը կառավարութեան անունով իրականացնում են մարքս-լենինեան դասակարգային լեզուաբանութեան մասնագէտները:

Այնպէս որ, Հայոց լեզուն պետական յայտարարելով, մենք հանդուրժում ենք, որ այն տնօրինեն ոչ թէ գրողներն ու գեղարուեստական խօսքի հետ հոգեւոր ու մտաւոր ներդաշնակութիւն ունեցող աստուածատուր շնորհներով օժտուած բացառիկները, այլ մարդիկ, որոնք զբաղւում են ոչ թէ իրենց ձեռքբերովի մասնագիտութեամբ` լեզուաբանութեամբ, այսինքն` գրական մեր լեզուի ուսումնասիրութեամբ, այլ շարունակում են բոլշեւիկեան լեզուաշինարարութեան անհեթեթութիւնը:

Եւ քանի որ այս ու այն կողմից մեզ շարունակ սովորեցնում են, որ «լեզուն պետակա՜ն է», ապա հարկ է, որ վերջապէս այս թիւրիմացութիւնն էլ պարզենք, բացատրելով, որ ազգային լեզուն երբէ՛ք պետական սեփականութիւն չի եղել եւ պէտք չէ, որ լինէր: Ինչպէս հողը, ինչպէս արտադրութեան միջոցները, ինչպէս մշակույթը… Սակայն պետութիւնը, անշուշտ, կարող է իր վարչական լեզուն ընտրել ազգային լեզուն: Եւ այսքանը միայն: Իսկ մեր փորձից ելնելով, կարող ենք յիշեցնել, որ ազգային լեզուն «պետական» յայտարարելով հանդերձ, նոյն այդ պետութիւնը աննահանջ հետեւողականութեամբ կիրառել եւ կիրառում է օտար մի լեզու, որն է ռուսերէնը:

Ուրեմն, տերմինաբանութեան ենթարկելու պահանջը ոչ այլ ինչ է, քան ազգային գրական լեզուները խորտակելու, հետեւաբար ազգերը ձուլելու հեռահար մի ծրագիր:

Link to post
Share on other sites

Join the conversation

You can post now and register later. If you have an account, sign in now to post with your account.

Guest
Reply to this topic...

×   Pasted as rich text.   Paste as plain text instead

  Only 75 emoji are allowed.

×   Your link has been automatically embedded.   Display as a link instead

×   Your previous content has been restored.   Clear editor

×   You cannot paste images directly. Upload or insert images from URL.

×
×
  • Create New...