Aram_D Posted February 21, 2007 Report Share Posted February 21, 2007 (edited) Մխիթար Այրիվանեցին իր «Հայոց պատմություն» գրքում անդրադառնում է մինչ ջրհեղեղը գիտության եւ տեխնալոգիաների ծագման եւ զարգացման խնդրին: Ստորեւ այն բերում եմ քաղվածաբար: Ենովսը՝ Սեթի որդին, ում մասին Սուրբ Գիրքը գրում է, թե նա հուսալով կանչեց Տիրոջ անունը, առաջինը մոլորակներին անուներ տվեց: Նա նաեւ առաջին գրերը հորինեց եւ սովորեցրեց իր զավակներին: Մաթուսաղան՝ Ենովքի որդին, «կարճոստուն եւ բազմատար» նշանագրերը հնարեց, որով գրի առավ բոլոր այն արարածների անունները, որը դրել էր Ադամը: Գրեց նաեւ իր նախնիների վարքը: Նա առաքինի վարք ունենալով՝ մարգարեույթան շնորհ ստացավ եւ մարգարեացավ աշխարհը ջրհեղեղով ու հրով կործանվելու մասին: Նրա գրառումներ թողեց պղնձե տախտակների ու թրծված կավե աղյուսների վրա, որը ջրհեղեղից հետո Արփաքսադը հայտնաբերեց Սիդոն լեռան վրա, որից քաղդեացիներն ու ասորիները իմաստացան: Իսկ Սեթի որդիներից Աղավրոսը գտավ կենդանակերպերի եւ մոլորակների թվերը, եւ նա աստղերով հմայությունը անվանեց քաղդեություն: Արփաքսադի որդի Կայնանը գտավ կախարդությունը աստղերի միջոցով եւ բազմացրեց քաղդեությունը, որի պատճառով նրա որդիներն իրեն աստված համարելով պաշտում էին: Նա նաեւ բախտ ու ճակատագիր ասելով՝ կռապաշտության սկիզբը դրեց: Եկտանը հնարեց աղեղն ու սուսերը եւ պատերազմական բոլոր գործիքները, իսկ նրանց կողմից նեղվածները հնարեցին զրահներն ու սաղավարտը, ինչպես նաեւ բերդերն ու խրամատները: Edited February 21, 2007 by Aram_D Quote Link to post Share on other sites
Aram_D Posted February 21, 2007 Author Report Share Posted February 21, 2007 «Ծննդոց» գրքում բավականին քիչ էջեր են տրամադրված մինչ ջրհեղեղը եղած անցքերին, բայց Եկեղեցու հայրերը կարողացել են այդ քչից էլ բավականին լուրջ եզրահանգումներ անել: Բացի այդ որոշ բաներ էլ հայտնի են ավանդությունից, որոնք ի մի բերելով կարելի է վերականգնել այդ քաղաքակրթության մոտավոր պատկերը: Այդ տեսակետից իրենից բավականին լուրջ գործ է ներկայացնում Մխիթար Այրիվանեցու «Հայոց պատմությունը», չնայած որ շատ փոքրածավալ է: Quote Link to post Share on other sites
Aram_D Posted February 21, 2007 Author Report Share Posted February 21, 2007 Մխիթար Այրիվանեցու «Հայոց պատմությունում» մի այսպիսի դրվագ կա, որը հաստատվում է նաեւ Վարդան Արեւելցու կողմից: Սեթի սերնդից՝ Ենովսի եղբայրներն ու որդիները (այն Ենովսի, ով գրերի գյուտն էր արել), թվով 500 հոգի, լսելով Դրախտի կյանքի մասին, ելնում են Ահերմոն կոչվող լեռը և այնտեղ կուսությամբ ապրում, և այդ պատճառով էլ կոչվում Աստծու որդիներ, ի տարբերություն Կայենի սերնդի, ովքեր կոչվում են մարդկանց որդիներ: Այնուհետև՝ Հարեդի 41-րդ տարում՝ արարչությունից 960 տարի անց, Սեթի որդիները, ձանձրանալով կուսությամբ ապրելուց, իջնում են լեռներից և գալով իրենց ազգակիցների մոտ՝ խնդրում են կնության համար իրենց աղջիկներ տալ: Վերջիններս բարկանում են նրանց վրա՝ Աստծու ուխտը դրժելու համար և մերժում նրանց խնդրանքը: Նրանք էլ գնում ու Կայենի որդիներին են խնդրում: Կայենի որդիները չարախնդությամբ իրենց դուստրերին նրանց աչքի առջև դիվահար են անում ու տալիս: Եւ այս խառնակությունից ծնվում են հսկաներ (տե՛ս Ծննդ. Զ 4): Այստեղից բազմանում է չարիքը երկրի վրա, հատկապես՝ որկորամոլությունը, շնությունն ու սպանությունը: Այրերը իրենց ցանկացած կնոջը տիրանալու համար սպանում էին միմյանց, եւ պատահում էր, որ մի կնոջ համար 40 այր էր սպանվում, իսկ կանայք՝ այդ չար խառնակությունների հետեւանքով դառնում են անպտուղ: Այդ խառնակությունից ծնված հսկաները անճոռնի էին: Նրանք իրենց հաղթանդամ մարմիններին վստահվելով, իրենց անմահ էին կարծում, եւ հաճախ մայրերը մահանում էին ծննդաբերության ժամանակ, իսկ նորածինները ապրում: Quote Link to post Share on other sites
MONK Posted February 21, 2007 Report Share Posted February 21, 2007 Իսկ հայտնի է, թե Այրիվանեցին որտեղից է քաղում այդ տեղեկությունները? Quote Link to post Share on other sites
Aram_D Posted February 22, 2007 Author Report Share Posted February 22, 2007 Իսկ հայտնի է, թե Այրիվանեցին որտեղից է քաղում այդ տեղեկությունները? Ինչպես հայտնի է, բացի Սուրբ Գրքից գոյություն ունի նաեւ Սրբազան ավանդություն: Նման աղբյուրից ժամանակին օգտվել է նաեւ Հուդա առաքյալը, ըստ հետեւյալ խոսքի. «Մարգարէացաւ վասն նոցա եւ եւթներորդն յԱդամայ Ենովք՝ եւ ասէ: Ահաւասիկ եկն Տէր բիւրովք սրբովք հրեշտակօք, առնել դատաստան ըստ ամենայնի, եւ յանդիմանել զամենայն ամպարիշտս վասն գործոց իւրեանց...» (Յուդա Ա 14): Եթե Սուրբ Գիրքը լավ զննենք՝ էլի կարելի է գտնել, ուղղակի հիմա չեմ հիշում տեղերը Բացի Այրիվանեցուց նման կարգի նյութեր կարելի է հանդիպել ե՛ւ Վարդան Այգեկցու մոտ, ե՛ւ Հակոբ Սրճեցու մոտ: Հատկապես Եպիփան Կիպրացին մի ամբողջ կապիտալ աշխատություն ունի Սրբազան ավանդությունների հետ կապված: Նա այնպիսի մանրամասնություններ է հայտնում, որ կարող են անգամ անվանդությունների ամենահավատարիմ կողմինակիցները առարկել: Կարդացել եմ, որ ավանդությունները փոխանցվել են հետեւյալ ճանապարհով. Ադամ, Ենովք, Ղամեք, Նոյ, Եբեր, Աբրահամ, Իսահակ, Հակոբ, Հովսեփ: Իսկ Հովսեփից մինչեւ Մովսես ցավոք չեմ հիշում ճանապարհը, պետք է նորից գիրքը նայալ: Մի խոսքով վստահելի անձանց միջոցով է փոխանցվել եւ այն էլ բավականին կարճ ճանապարհով: Այնպես որ աղավաղումներ լինել չէին կարող: Quote Link to post Share on other sites
MONK Posted February 22, 2007 Report Share Posted February 22, 2007 Ինչպես հայտնի է, բացի Սուրբ Գրքից գոյություն ունի նաեւ Սրբազան ավանդություն: Նման աղբյուրից ժամանակին օգտվել է նաեւ Հուդա առաքյալը, ըստ հետեւյալ խոսքի. «Մարգարէացաւ վասն նոցա եւ եւթներորդն յԱդամայ Ենովք՝ եւ ասէ: Ահաւասիկ եկն Տէր բիւրովք սրբովք հրեշտակօք, առնել դատաստան ըստ ամենայնի, եւ յանդիմանել զամենայն ամպարիշտս վասն գործոց իւրեանց...» (Յուդա Ա 14): Եթե Սուրբ Գիրքը լավ զննենք՝ էլի կարելի է գտնել, ուղղակի հիմա չեմ հիշում տեղերը Բացի Այրիվանեցուց նման կարգի նյութեր կարելի է հանդիպել ե՛ւ Վարդան Այգեկցու մոտ, ե՛ւ Հակոբ Սրճեցու մոտ: Հատկապես Եպիփան Կիպրացին մի ամբողջ կապիտալ աշխատություն ունի Սրբազան ավանդությունների հետ կապված: Նա այնպիսի մանրամասնություններ է հայտնում, որ կարող են անգամ անվանդությունների ամենահավատարիմ կողմինակիցները առարկել: Կարդացել եմ, որ ավանդությունները փոխանցվել են հետեւյալ ճանապարհով. Ադամ, Ենովք, Ղամեք, Նոյ, Եբեր, Աբրահամ, Իսահակ, Հակոբ, Հովսեփ: Իսկ Հովսեփից մինչեւ Մովսես ցավոք չեմ հիշում ճանապարհը, պետք է նորից գիրքը նայալ: Մի խոսքով վստահելի անձանց միջոցով է փոխանցվել եւ այն էլ բավականին կարճ ճանապարհով: Այնպես որ աղավաղումներ լինել չէին կարող: Շնորհակալություն պատասխանի համար: Իսկ որ գիրքը պիտի նայեք? Quote Link to post Share on other sites
Aram_D Posted February 22, 2007 Author Report Share Posted February 22, 2007 Շնորհակալություն պատասխանի համար: Իսկ որ գիրքը պիտի նայեք? Գիրքը կոչվում է «Ոսկե բարեկամ հայ ընտանիքին»: Այդ գրքի առաջին մասը լավն է, բայց հետո գալիս են գուշակություններ, բժշկություններ, պատմություններ եւ նման կարգի բաներ: Մի խոսքով 19-րդ դար: Նախ պետք է գիրքը գտնեմ: Այնտեղ ցույց է տրվում, թե նախահայրերից ով ում է հանդիպել՝ կենդանության օրոք, եւ տրվում է Ադամից մինչեւ Մովսես այն նախահայրերի անուները, ովքեր միմյանց փոխանցել են Սրբազան ավանդությունը: Որպես Սրբազան ավանդության կողմնակից ասեմ, որ երբ Մովսեսը Տիրոջից լսեց Աբրահամի, Իսահակի ու Հակոբի անունները, չհարցրեց թե ովքեր են դրանք, այլ ավանդութունից արդեն գիտեր յուրաքանչյուրի մասին: Quote Link to post Share on other sites
MONK Posted February 22, 2007 Report Share Posted February 22, 2007 Գիրքը կոչվում է «Ոսկե բարեկամ հայ ընտանիքին»: Այդ գրքի առաջին մասը լավն է, բայց հետո գալիս են գուշակություններ, բժշկություններ, պատմություններ եւ նման կարգի բաներ: Մի խոսքով 19-րդ դար: Նախ պետք է գիրքը գտնեմ: Այնտեղ ցույց է տրվում, թե նախահայրերից ով ում է հանդիպել՝ կենդանության օրոք, եւ տրվում է Ադամից մինչեւ Մովսես այն նախահայրերի անուները, ովքեր միմյանց փոխանցել են Սրբազան ավանդությունը: Որպես Սրբազան ավանդության կողմնակից ասեմ, որ երբ Մովսեսը Տիրոջից լսեց Աբրահամի, Իսահակի ու Հակոբի անունները, չհարցրեց թե ովքեր են դրանք, այլ ավանդութունից արդեն գիտեր յուրաքանչյուրի մասին: Սրբազան ավանդությանը, իհարկե, ես էլ կողմնակից եմ, սակայն որոշ գրքերի վերապահումով եմ մոտենում: Ձեր ասած գրքի հեղինակը կամ կազմողը հիշատակվում է? Quote Link to post Share on other sites
Aram_D Posted February 22, 2007 Author Report Share Posted February 22, 2007 Սրբազան ավանդությանը, իհարկե, ես էլ կողմնակից եմ, սակայն որոշ գրքերի վերապահումով եմ մոտենում: Ձեր ասած գրքի հեղինակը կամ կազմողը հիշատակվում է? Նշված գիրքը եղբորս տանն է, պետք է հարմար ժամանակ գտնեմ գնալու համար: Նույն գրքից մի անգամ տեսել եմ նաեւ տեր Խադի ձեռքին, մոտ 8 տարի առաջ: Իհարկե, այսօր ավանդության անվան տակ ամեն ինչ կարելի է հանդիպել: Ես էլ որոշ գրքերի շատ զգուշությամբ եմ մոտենում: Սակայն տեսել եմ նաեւ, թե սուրբ հայրերը ինչպես են կարողանում ավանդությունը օգտագործել՝ ճիշտ տեղում ու նպատակին: Բողոքական հոսանքներին հետեւողները չեն ընդունում ավանդությունը եւ պահանջում են, որ ամեն խոսք ասելիս նշենք՝ գիրքը, գլուխը եւ համարը: Դրանից նրանց քարոզը վեր է ածվում մի տեսակ հաշվապահական հաշվետվության, իսկ քարոզիչը ամեն խոսքից հետո թվեր է արտասանում: Սրբազան ավանդությունը գոյություն ուներ մինչ գրավոր օրենքը. Տերը Ադամին, Նոյին ու Աբրահամին՝ պատվիրանները բանավոր տվեց: Եւ որպեսզի նախահայրերը կարողանան հոգեւոր գիտելիքներ փոխանցել իրենց զավակներին, Աստված նրանց երկար տարիների կյանք էր տալիս (900 եւ ավելի տարիներ), այն դեպքում, երբ մարդու կյանքը՝ մեղքերի պատճառով կրճատեց մինչեւ 120 տարի, ըստ այս խոսքի. «Եւ եղիցին աւուրք դոցա ամք հարիւր քսան» (Ծննդ. Զ 3): Սուրբ Գրքից երեւում է, որ այն նախահայրերն էին երկար ապրում, ովքեր հատուկ առաքելություն ունեին բանավոր խոսք փոխանցելու, ինչպես օրինակ Սիմեոն Ծերունին: Quote Link to post Share on other sites
Aram_D Posted February 22, 2007 Author Report Share Posted February 22, 2007 Ավանդությունից հայտնի է, որ Նոյը կուսակրոնության ուխտ է արել եւ անապատում բնակվել 500 տարի: Ի տարբերություն իր եղբայրների, ովքեր ձանձրացել են կուսակրոն կյանքից եւ ցանկացել են ամումնանալ, Նոյը հավատարմորեն պահել է իր ուխտը: Սակայն երբ աշխարհը լցվել է ապականությամբ, Տերը հրամայել է Նոյին ամուսնանալ, զավակներ ունենալու համար, որպեսզի նրանով շարունակվի մարդկային ցեղը: Ըստ ավանդության Նոյի կնոջ անունը Նոյեմզար է: Ըստ Սուրբ Գրքի Նոյի եւ նրա զավակների միջեւ առնվազն 500 տարվա տարբերույթուն կա, որը գալիս է հաստատելու ավանդությունը, ըստ որի Նոյը մինչ ամուսնանալը կուսությամբ է ապրել: Quote Link to post Share on other sites
MiG-35 Posted February 22, 2007 Report Share Posted February 22, 2007 Այո, հին ավանդության շատ գրքեր ոչ շատ հստակ ծագում ունեն, եւ Եկեղեցու կողմից միայն որպես “օգտակար գրքեր” են համարվում ընթերցանության համար: Ես ժամանակին այդպիսի գրքերի մի բավական մեծ հավաքածու եմ հավաքել… Quote Link to post Share on other sites
Aram_D Posted February 23, 2007 Author Report Share Posted February 23, 2007 Այո, հին ավանդության շատ գրքեր ոչ շատ հստակ ծագում ունեն, եւ Եկեղեցու կողմից միայն որպես “օգտակար գրքեր” են համարվում ընթերցանության համար: Ես ժամանակին այդպիսի գրքերի մի բավական մեծ հավաքածու եմ հավաքել… Տպագիր գրքերի նկատմամբ վստահությունս գնալով պակասում է. աղաղակող տարբերություններ հաճախ եմ հանդիպել: Հնատիպ գրքերից միայն Պոլսի ու Երուսաղեմի հրատարակություններն են վստահելի: Բերեմ մի օրինակ. Մխիթար Այրիվանեցու «Հայոց պատմություն» գիրքը, որից ես այժմ օգտվում եմ, հրատարակվել է Մոսկվայում 1860 թ., հայերեն եւ ռուսերեն լեզուներով: Ըստ էության պետք է լիներ նույն բովանդակությունը, բայց այդպես չէ: Ռուսերեն օրինակում Քաղքեդոնի ժողովի մասին հավելում կա մոտավորապես այսպիսի բովանդակությամբ. «451 թ. ժողովի օրերին, երկնակամարում երեք արեգակ է երեւացել, եւ 72 հրաշք կատարվել»: Հասկանալի է, որ եթե հրատարակիչը նման բան չգրեր, ապա գիրքը ռուսերենով չէր հրատարակվի: Ցավալին այն է, որ այն հայերը, ովքեր ռուսերեն չգիտեն, կարող են հալած յուղի տեղ ընդունել այդ հրատարակչական հնարքը, եւ մտածել, որ Այրիվանեցին քաղքեդոնական է: Բացի այդ խիստ տարբերություններ կան կաթոլիկների եւ հայերիս ավանդություններում: Այդ պատճառով ավանդություններին դիմելիս պետք է իմանալ թե որ աղբյուրից է, ապա՝ ժամանակը, գիրքը, հանգամանքները եւ այլն: Այդ ամենը դժվարացնում են առանց մասնագետի միջամտության օգտվել ավանդություններից, բայց մյուս կողմից էլ առանց ավանդությունը իմանալու հնարավոր չէ հասկանալ շատ խոսքերի իմաստը, եւ ոչ միայն խոսքերի, այլեւ՝ տոների ու արարողությունների: Quote Link to post Share on other sites
MONK Posted February 23, 2007 Report Share Posted February 23, 2007 Ես ժամանակին այդպիսի գրքերի մի բավական մեծ հավաքածու եմ հավաքել… Իսկ Ձեր այդ հավաքածուն մինչև հիմա կա? Quote Link to post Share on other sites
Aram_D Posted March 5, 2007 Author Report Share Posted March 5, 2007 Ըստ ավանդության մինչ ջրհեղեղը եղել է մշտապես գարնանային եղանակ, այսինքն՝ ամառ աշուն եւ ձմեռ չեն եղել: Բացի այդ գինի չեն պատրաստել եւ հաց էլ չեն թխել: Տարվա չորս եղանակները ինչպես նաեւ հացն ու գինին ջրհեղեղից հետո են եղել, եւ առաջին գինեգործն ու հացթուխը եղել է Նոյն իր զավակների հետ: Առաջի հայացքից անհավատալի թվացող այդ երեւույթը, այսինքն՝ մշտապես մեկ եղանակի ներկայությունը, այսօր նկատվում է Վենարա մոլորակի վրա: Այս մոլորակի պտտման առանցքը թեքված չէ, որի պատճառով էլ տարվա եղանակների փոփոխություններ տեղի չեն ունենում: Բացի այդ ցերեկվա եւ գիշերվա տեւողությունը նույնն է: Հետեւաբար՝ հնարավոր է, որ Երկիր մոլորակը մինչ ջրհեղեղը՝ պտտման առանցքի թեքություն չի ունեցել: Ներկայումս Երկիր մոլորակի թեքման անկյունը կազմում է 23,7 աստիճան, Մարսի թեքման անկյունը՝ 25,2, որի հետեւանքով էլ այս երկու մոլորակների վրա առկա են եղանակների փոփո######թունները: Բացի այդ Վեներա մոլորակի մթնոլորտում մեծ քանակ է կազմում CO2 -ը, որի հետեւանքով գոյանում է «ջերմոցային էֆեկտ» կոչվող երեւույթը, որը նվազագույնի է հասցնում ջերմության կորուստները գիշերային ժամերին, քանի որ CO2 –ը արգելակում է ջերմային ճառագայթումը մոլորակի տաքացած մակերեւույթից: Եթե այս ամենը տեղափոխենք երկիր մոլորակի վրա, այսինքն՝ ենթադրենք, որ մինչ ջրհեղեղը Վեներայի մոդելը ընդհանուր է եղել նաեւ Երկիր մոլորակի համար, ապա միանգամայն պարզ կլինի թե ինչպիսին է եղել Երկիր մոլորակի կլիման մինչ ջրհեղեղը, եւ կտեսնենք, որ ավանդությունը իրավացի է: Նման կլիմայական պայմաններում մշտապես կարելի է ստանալ մրգերի ու բանջարեղենի առատ բերք եւ հացի կարիք չունենալ: Quote Link to post Share on other sites
Recommended Posts
Join the conversation
You can post now and register later. If you have an account, sign in now to post with your account.