Jump to content

Կոմիտաս


Recommended Posts

Կոմիտասի կենսագրական տվյալներն այստեղ.

http://www.komitas.am/arm/index_arm.htm

http://forum.hayastan.com/index.php?showtopic=3383

ԾԻԾԵՌՆԱԿ

Խոսք` Գ.Դոդոխյանի, երաժշտ.` Կոմիտասի

Ծիծեռնա'կ, ծիծեռնա'կ,

Դու` գարնան սիրո'ւն թռչնակ,

Դեպի ո՞ւր, ինձ ասա,

Թռչում ես այդպես արագ:

Ա՜խ թռի'ր, ծիծեռնակ

Ծնած տեղս Աշտարակ,

Անդ շինիր քո բույնը

Հայրենի կտուրի տակ:

Անդ հեռու ալևոր

Հայր ունիմ սգավոր,

Որ միակ իր որդուն

Սպասում է օրերօր:

Դե'հ, սիրո'ւն ծիծեռնակ,

Հեռացի'ր, թռի'ր արագ

Դեպ հայոց երկիրը`

Ծնած տեղս Աշտարակ:

______________________

Կոմիտասն ամենաապրողն է բոլոր ապրողներիս մեջ: Բայց միաժամանակ նա շատ վաղուց է դարձել խորհրդանիշ: Եվ ահա, նկատի ունենալով այն հայտնի իրավիճակը, որի մեջ է գտնվում աշխարհասփյուռ մեր ժողովուրդը, մենք պարտավոր ենք ասելու նաև, որ հիմա, տվյալ իրական ու տիրական հանգամանքներում մայր Հայրենիքի շուրջ համախմբվելու, արտասահմաններում հայ համազգային ոգին կենդանի պահելու խնդրում Կոմիտասի գործը վիթխարի է: Կոմիտասն է այն կամուրջը, որին չի հսկում ոչ մի "սահմանապահ", որով անցնելու համար չի պահանջվում ոչ մի "վիզա", ոչ մի կողմից և ոչ ոքի կողմից:

Այս է Կոմիտասի առաքելությունն այսօր:

ՊԱՐՈՒՅՐ ՍԵՎԱԿ

Link to post
Share on other sites

Լիլիթ ջան, այն որ Կոմիտասը երաժշտագետ-հետազոտող, կոմպոզիտոր, ազգարգագետ-բանահավաք, խմբավար, երգիչ, մանկավարժ, բանասեր-գրականագետ, բանաստեղծ է - սրանք գիտեի, իսկ որ նաև նկարիչ, սա Ձեր միջոցով իմացա: Թեև զարմանլի բան չեմ տեսնում: Կոմիտասի հանճարը բացառիկ է ամբողջ հայ ժողովրդի պատմության մեջ, ևս առավել մարդկության:

ՉԻՆԱՐ ԵՍ

Երաժշտությունը` Կոմիտասի

Չինար ես, կեռանա'լ մի,

Յա՜ր, յա՜ր, յա՜ր.

Մեր դըռնեն հեռանալ մի,

Յա՜ր, յա՜ր, յա՜ր.

Յա՜ր, նա նա՜յ, նայ, նա՜յ, նա՜յ, նա՜յ:

Նայ նա՜յ, նայ, նա՜յ, նա՜յ:

Յա՜ր, քո աստված կըսիրես,

Յա՜ր, յա՜ր, յա՜ր.

Հեռու ես, մոռանա'լ մի:

Յա՜ր, յա՜ր, յա՜ր.

Յա՜ր, նա նա՜յ, նայ, նա՜յ, նա՜յ, նա՜յ:

Նայ նա՜յ, նայ, նա՜յ, նա՜յ:

Ձեր բաղի դուռը բաց ա,

Ոտներըս շաղով թաց ա.

Ինձանից հերացել ես`

Աչքերըս լիքը լաց ա:

Էս գիշեր երազ տեսա,

Հերկերըս վարած տեսա,

Ամոթ քեզի, ա՜յ տըղա,

Քու յարը տարած տեսա:

______________________

Կոմիտասը մեր ազգային երաժշտական դպրոցի հիմնադիրն է: Ինձ թվում է, թե ոչ մի հայ կոմպոզիտոր չի կարող իր վրա չկրել Կոմիտասի բարերար ներգործությունը: Կոմիտասի երաժշտությունը մի այնպիսի ոճական անաղարտություն է, մի այնպիսի վսեմաշուք լեզու, որ դժվար է շրջանցել այն, դժվար է այս կամ այն կերպ նրան չառնչվելը, նրա ազդեցությունը չկրելը: Ամեն մի հայ կոմպոզիտոր պիտի իմանա Կոմիտասի ստեղծագործությունները, պիտի խորհի դրանց մասին: Ես միշտ գերված եմ եղել և գերված կմնամ Կոմիտասի երաժշտությանը:

Կոմիտաս: Ամեն անգամ, երբ լսում եմ այս անունը, իմ առջև պատկերանում են մեր անզուգական լեռներն ու անարատ աղբյուրները, նրանց պաղպաջուն ջրերը: Այդ ջրերի պես հստակ ու պայծառ է Կոմիտասի երաժշտությունը, որի ակունքները հայ ժողովրդի հոգու խորքերում են:

Հայ ժողովրդական երգը, որն ունի դարավոր ինքնակա պատմություն, Կոմիտասի շնորհիվ համաշխարհային հռչակ ստացավ:

Կոմիտասը մեր ժողովրդի մեծագույն կոմպոզիտորն է, մեր երաժշտության հոգևոր հայրը: Եվ ամեն մի հայ երաժիշտ պետք է խորն ուսումնասիրի Կոմիտասի երգը, որպեսզի չկտրվի մեր ժողովրդի երաժշտության ակունքներից:

ԱՐԱՄ ԽԱՉԱՏՐՅԱՆ

Link to post
Share on other sites
  • 6 months later...

Պատմական անհրաժեշտությունը չի կարող չկատարվել: Եթե նոր զենք է հարկավոր, անպատճառ ստեղծվում է: Մաշտոցի զենքը չէր անպետքացել, բայց նոր ճակատամարտում նոր զենք էր անհրաժեշտ: Պիտի ծնվեր մի նոր Մաշտոց: Եվ նա ծնվեց:

Դու Ամենայն Հայոց Երգի Վեհափառն ես,

Դու՝ մեր երգի Մեսրոպ Մաշտոց,

Գիրն ու տառն ես Հայոց երգի:

Հայոց երգի

Անծիր հերկի:

Ե'վ ակոսն ու խորունկ առն ես,

Ե'վ մատնընտիր սերմը նրա,

Ե'վ խոստումը գալիք բերքի...

Ե'վ ծիրանի մեր այն ծառն ես,

Որ ինչքան էլ ճղակոտոր՝

Շտկըվել է և բար տվել...

ՈՒ... մեր դարդը իրար տվել...

Ե'վ հայրենի այն ծիծառը,

Որ հավիտյան բույն է դրել

Մեր հոգու մեջ,

Մեր կիսավեր ու դեռ կանգուն տաճարների

ՈՒ մեր երկնի գմբեթի տակ...

Դու՝ մեր տավիղ,

Եվ քո լարը

Մինչև անգամ և հատվելիս

Հայերեն է նորից ճնգում:

Դու՝ մեր սրտի ձայնալարը,

Մինչև անգամ վհատվելիս

Հայերեն ես դարձյալ տնքում...

Դու ես քարը

Եվ սրբատաշ մեր պատշարը,

Հացը օրվա

Եվ նեղ ժամի մեր պաշարը,

Մեր փակ հոգին, բաց աշխարհը,

Սրբագործված մեր նշխարը

Եվ մեր ճարը՝

Օտարամուտ աղտի դիմաց.

Խնկածավալ մեր տաճարը՝

Օտարահոտ ախտի դիմաց.

Վերադարձի մեր պատճառը՝

Մեր հարկադիր գաղթի դիմաց.

Համահավաք մեր հանճարը՝

Ազգասըփյուռ բախտի դիմաց.

Դու մեր հաստատ Մասիս սարը՝

Վստահելի թիկունքն ես մեր,

Մեր երգերի Ծովասարը

ՈՒ բյուրակյան ակունքն ես մեր,

Մեր արնոտված հավքի լեզուն,

Մեր կարոտած ֆիդան յարը,

Մեր լեփլեցուն հոգիների ձայնատարը,

Մեր երգերի խա'զը-նոտա'ն-ձայնատա'ռը,

Ձայնասըփյուռը կենդանի

ՈՒ ձայների թանգարանը -

Մեր հայկական երգարանը...

Եվ մեզանից արդ ընդունիր

Երախտիքի այս խաչբուռը,

Այս խաչբուռը քո իսկ հերկի:

Ընդունիր դու, դու՝ մեր երգի

Մշտահնչյուն նվագարան:

Ընդունիր դու՝ մեր ցաքուցիր

Մասունքների հավաքարար:

Դու՝ խազերի մեր քերական,

Դու՝ հոգևոր մեր շարական,

Դու՝ սրբազան մի ավազան,

Որ մեր հոգին ախտահանեց,

Դու՝ բիբլիական մի գավազան,

Որ ուր դիպավ՝ աղբյուր հանեց.

Դու՝ մեր կարոտ ու մեր մորմոք,

Մեր տաղի քուրմ,

Մեր խաղի մոգ,

Մեր մշտահունչ ու մշտարթուն,

Անլռելի զանգակատուն...

ՊԱՐՈՒՅՐ ՍԵՎԱԿ

__________________________

Այսօր Կոմիտասի 135-ամյակն է:

Link to post
Share on other sites
Պատմական անհրաժեշտությունը չի կարող չկատարվել: Եթե նոր զենք է հարկավոր, անպատճառ ստեղծվում է: Մաշտոցի զենքը չէր անպետքացել, բայց նոր ճակատամարտում նոր զենք էր անհրաժեշտ: Պիտի ծնվեր մի նոր Մաշտոց: Եվ նա ծնվեց:

__________________________

Այսօր Կոմիտասի 135-ամյակն է:

:up: :up: :inlove: :flower:

:kissing:

Link to post
Share on other sites
  • 1 year later...

ԿՈՄԻՏԱՍ

***

Աշխարհիկ երաժշտությունը կապրի հայ գեղջուկի շնորհիվ: Ժողովուրդն է ամենամեծ ստեղծագործողը, գնացեք և սովորեցեք նրանից:

***

Ինձ համար չկա ուրիշ երկինք, քան իմ ժողովրդի հարազատ հոգին:

***

Հայ ժողովրդի զավակներ, դուք կարդացեք Մովսես Խորենացի, Եղիշե, Նարեկացի, Խաչատուր Աբովյան, Րաֆֆի, Ալիշան, Պեշիկթաշլյան և տեսեք, թե ով ենք մենք:

***

...Հայ երաժշտությունը ոչ միայն մեղկ ու տխուր չէ, այլ համակ ուժ է և կենդանություն ու իր մեջ կը սնուցանե փիլիսոփայությունն իսկ, ոգին իսկ իր ցեղին, որովհետև երաժշտությունը ամենեն մաքուր հայելին է Ցեղին, ամենեն հարազատն ու կենդանին անոր բոլոր արտահայտությանց մեջ. կենդանի, որքան կենդանի է այդ ցեղը, ուժեղ, որքան ուժեղ է իրեն ծնունդ տվող ժողովուրդը:

***

Երգաստեղծագործության շնորհը գեղջուկի համար մի բնատուր պարգև է. ամենքն էլ, լավ կամ վատ, խաղ կապել և երգել գիտեն: Նա սովորում է երգաստեղծագործության արվեստը հենց բնության գրկում, որը նրա անդավաճան դպրոցն է:

***

Քառյակների դյուրությամբ են հորինված մեր թե' ժողովրդական, թե' եկեղեցական եղանակները, որոնք քույր ու եղբայր են և նույն կազմությունն ունին:

***

Եկեղեցականն ու աշխարհիկը ունենալով՝ մեր ազգային ամբողջական երաժշտության մասին ստույգ գաղափար կունենանք:

***

Մարդկային կյանքի աչքի ընկնող երևույթներից մեկն էլ պարն է: Պարն արտահայտում է յուրաքանչյուր մի ազգի բնորոշ գծերը, մանավանդ բարքն ու քաղաքակրթության աստիճանը:

Link to post
Share on other sites
Աշխարհիկ երաժշտությունը կապրի հայ գեղջուկի շնորհիվ: Ժողովուրդն է ամենամեծ ստեղծագործողը, գնացեք և սովորեցեք նրանից:

:flag: Մի՞թե մեր լեզուն հրաշք չէ : Էս տաղանդներն էլ էնպիսի բաներ գրած կլինեն , մարդու մարմին կփշաքաղվի , դեռ մի բան էլ ` սիրտի տրոփյունով մյուս տողը կկարդա : Այսքան հզորության ու խելքի, հայրենասիրության ու փառքի մեջ, անսիրտ ու դաժան են եղել : Չնայած , իրենք ինչ իմանային , որ մենք այսօր իրենց գրով ու գրչով ենք ապրելու, ամեն տողը մտքի երազ դարձնենք, պարծենանք , ու կարոտով անարտասուք լաց լինենք : :) Սաթենիկ ջան հոսող առվի պես երկար կյանք ունենաս : Մեկ մեկ արժի հիանալ , այս անիրավ աշխարհում (տո ասա կյանքից ու ապրելուց լավ բա՞ն ) : :inlove: :inlove: :inlove: :inlove:

Link to post
Share on other sites

Join the conversation

You can post now and register later. If you have an account, sign in now to post with your account.

Guest
Reply to this topic...

×   Pasted as rich text.   Paste as plain text instead

  Only 75 emoji are allowed.

×   Your link has been automatically embedded.   Display as a link instead

×   Your previous content has been restored.   Clear editor

×   You cannot paste images directly. Upload or insert images from URL.

×
×
  • Create New...