Համլետ. «ՍԱՅԱԹ-ՆՈՎԱ ԵՐԳԵԼՆ ԱՄԵՆ ՄԱՐԴՈՒ ԲԱՆ &#1

[Karmir]

ՍԱՅԱԹ-ՆՈՎԱ ԵՐԳԵԼՆ ԱՄԵՆ ՄԱՐԴՈՒ ԲԱՆ ՉԷ

«Իրավունք» № 10 Փետրվար 2006

http://www.iravunk.com/arm/2006/01/c1002.html

Երգիչ ՀԱՄԼԵՏ ԳԵՎՈՐԳՅԱՆԸ, որն աչքի է ընկնում ժողովրդական երգերի կատարումներով, վերջերս արժանացավ «Կռունկ» փառատոնի սահմանած «Ժողովրդական երգերի լավագույն կատարող» մրցանակին, «Երկիր մեդիա» հեռուստաընկերության կողմից նրա «Ջեյրանս դու ես» երգի տեսահոլովակը ճանաչվեց տարվա լավագույն տեսահոլովակ: Ի դեպ, սրանք այնպիսի մրցանակներ են, որտեղ երգիչ-երգչուհիները, ի տարբերություն այլ մրցանակաբաշխությունների, իրենց ստեղծագործությունները չեն ներկայացնում ժյուրիի դատին:

-Ինչպես Հայաստանի քաղաքական դաշտում չկա քաղաքական մշակույթ, այնպես էլ մշակութային ոլորտում չկա մշակութային քաղաքականություն: Այսպիսի բարձիթողի պայմաններում ժողովրդական, գուսանական երգերը պահանջարկ ունե՞ն հայաստանյան շոու բիզնեսում:

-Ժողովրդական երգը այսօր, ավելի քան երբեւէ, մեծ պահանջարկ ունի, եւ նույնիսկ այն երգիչ-երգչուհիները, ովքեր գուցե այլ ոճերում են փայլել, սկսել են նաեւ ժողովրդական երգեր երգել: Նշանակում է, որ իսկապես պահանջարկ կա: Պահանջարկի մասին է խոսում նաեւ իմ աշխատանքային ծանրաբեռնվածությունը: Մարտ ամսին կկայանա իմ մենահամերգը, բնականաբար, կենդանի կատարմամբ՝ ժողգործիքների ու էստրադային գործիքների ուղեկցությամբ: Իսկ արդեն ամռանը կթողարկվի ձայներիզ՝ 10 տեսահոլովակներով (նաեւ ձայնասկավառակ՝ ԴՎԴ), որտեղ եւս ժողգործիքների նվագակցությամբ ես կերգեմ Ջիվանու, Սայաթ-Նովայի, ինչպես նաեւ մերօրյա երգահանների երգերը: Նախատեսվում են նաեւ մենահամերգներ ԱՄՆ-ի մի քանի քաղաքներում:

-Օտարամոլությունը լայն տարածում է գտել նաեւ շոու բիզնեսում: Այս պայմաններում դժվար չէ՞ ժողովրդական երգերով «առաջ գնալը»:

-Ճիշտ նկատեցիք: Հենց օտարամոլությունն է պատճառը, որ Շերամի, Սայաթ-Նովայի երգերը երգվում են «սոուլ» ոճում: Այսինքն՝ այնպես, ինչպես կերգեր այդ կատարումները, ասենք, Ուիտնի Հյուսթոնը: Բայց ուրախությամբ պիտի նշեմ, որ հասարակության մեջ կա մի խավ, որը չի խաբվում. նա հասկանում է, թե որն է ճիշտ կատարումը: Հիմա չկան տասնյակ տարիներ առաջ գործող գեղարվեստական խորհուրդները, որոնք, նկատելով, որ երգերը, մեղմ ասած, աղավաղվում են, արգելեն դրանց գոյությունը, այնուամենայնիվ, ժողովուրդը մի ճիշտ խոսք ունի. թացը չորից միշտ էլ տարբերվում է:

-Դժվար չէ՞ կենդանի ձայնով Սայաթ-Նովա երգել:

-Իսկապես Սայաթ-Նովա երգելն ամեն մարդու բան չէ (ծիծաղում է-Թ. Թ.): Ես շնորհակալ եմ Աստծուն եւ իմ ուսուցչին՝ մեծ վարպետ, լուսահոգի Հովհաննես Բադալյանին, որ հասել եմ այսօրվան եւ ճանաչում եմ վաստակել Սայաթ-Նովա երգելու համար:

-Ժողովրդական երգերն աղավաղողները չե՞ն խոչընդոտում այդ երգերի ճիշտ կատարողներին:

-Նրանք պարզապես ժողովրդի ճաշակն են փորձում փչացնել, քանի որ երգում են ժողովրդական երգեր, որոնք, ինչքան էլ վատ կատարվեն, միեւնույն է, հարազատ են մարդկանց: Բայց եթե երգչին զուռնան, թառն ու քյամանչան են ուղեկցում, դա չի նշանակում, որ նա ժողովրդական երգ է երգում:

-Բայց Դուք էլ ունեք կատարումներ, որտեղ ժողովրդական երգը մատուցվում է էստրադային ոճով:

-Եթե նկատել եք, իմ երգի ոչ մի տոնայնություն չի շեղվում իսկականից, միայն գործիքավորումն է ոճական փոփոխության ենթարկվում, որն ինչ-որ տեղ ընդունելի է: Խնդիրը երգի ճիշտ կատարումն է:

-Նույն օտարամոլությունը տարածվել է նաեւ երգիչների հագուստների վրա:

-Հագուստն իսկապես շատ կարեւոր է: Ես ունեմ տեսահոլովակ, որտեղ ջինսով եմ նկարահանվել ժողովրդական երգ կատարելիս: Սա մի նպատակ ունի. երիտասարդությունը, որը ժողովրդական երգը համարում է հնություն, ամոթ, չկարծի, թե դրանք պետք է ճիշտ կատարվեն անպայման փողկապով կամ տարազով: Խնդիրն այն է, որ 10-15 տարի ժողովրդական երգ չի մատուցվել, լայնորեն չի պրոպագանդվել, որովհետեւ մեր երկրի առջեւ այլ խնդիրներ են ծառացած եղել: Կարծում եմ, որ դա է պատճառը, որ երիտասարդությունը չի տարբերում ճիշտ կատարումը: Ես մեծ հաճույքով բոլոր երգերն էլ տարազով կկատարեի, բայց խնդիր ունեմ խոսքս տեղ հասցնելու եւ այն ոմանց համար ավելի ընդունելի դարձնելու:

-Ի՞նչ է հարկավոր մեզ օտարամոլության լուծը թոթափելու եւ նորից ազգային արժեքների գնահատմանը (գոնե երգարվեստում) վերադառնալու համար:

-Մեզ պետք է Սասունցի Դավթի սուրը (ծիծաղում է- Թ. Թ.): Սուրը այստեղ երգերի ճիշտ կատարումն է: Եթե մենք ճիշտ մատուցենք երգերը, ինչի համար ժամանակ, աշխատանք, ծախսեր են պահանջվում, կամաց-կամաց ազգայինը կսկսի շոու բիզնեսում գերիշխել, եւ երգիչ-երգչուհիներն էլ չեն ձգտի աղավաղել ժողովրդական երգերը՝ դրանք դարձնելով թվացյալ ականջահաճո:

Զրուցեց ԹԱԳՈՒՀԻ ԹՈՎՄԱՍՅԱՆԸ