Jump to content

ժամանակակից հայերեն


Recommended Posts

Ժամանակակաից հայերենում կան այնպիսի բառեր, որոնք պարզապես ինձ մի տեսակ խորթ են թվում(երբեմն նաև ծիծաղելի): Գուցե պատճառը հայրենիքից հեռու գտնվե՞լն է, հետևաբար դրանց չօգտագործելն ու չհարմարվելը: Չգիտեմ.... :hm:

Ես հասկանում եմ , որ երկար տարիներ կոմունիզմի ժամանակշրջանում, ռուսերենը շատ մեծ ազդեցություն է թողել հայերենի վրա, ու շատ բառեր պարզապես արմատավորվել են հայերենում: Հիմա կան դրանց... "թարգամանություն" ասեմ, թե "հայերեն տարբերակը"...մի խոսքով հայերենը

օրինակ՝

"պռառեխ"_____ հայերնը .....գռգռաճեխք :brows:

պատկերացնում եմ, ընկերուհիների միջև նման խոսակցություն...

_Բարև

_Բարև

_օ, ինչ գեղեցիկ է քո գռգռաճեխքով կիսաշրջազգեստը.....այն քեզ շատ է սազում:

_ Իմ իիիիիիիի՞նչը

Ցանկալի չէ նման կոմպլիմենտ տղաների կողմից ( :slap: )

հաջորդը՝

"ատվյոռկա"____ պտուտակահան

Եթե հարևանից պտուտակահան ուզես, հաստատ կասի ._ ախպեր ջան, ես տենց բան կյանքումս չեմ ունեցել... :unsure:

"պուլտ"_________ հեռակառավարման վահանակ :/

Դե ինչպես կարող ես տնեցիքից խնդրել փոխանցել "հեռակարավարման վահանկը "

կամ բջջային հեռախոս____տանել չեմ կարող GSM-ի հայերեն տարբերակը ...ավելի գեղեցիկ է մոբիլային հեռախոս, քանց բջջայինը :mobile:

նման օրինակներ շատ կան.....բայց ես դեռ բոլորը չեմ հասցրել լսել

Ինձ թվում է որ պետք է ավելի հարմար տարբերակներ գտնել: Համաձայն չե՞ք ինձ հետ :huh:

Edited by Arm_Lionne
Link to post
Share on other sites
  • Replies 92
  • Created
  • Last Reply

Top Posters In This Topic

  • 3 weeks later...

Բարև՛, Arm Lionne: Այս ֆորումում առաջին վերլուծությամբ անդրադառնամ քո բարձրացրած հարցին: Թվարկված բառերը միևնույն մակարդակի վրա դիտարկելը ճիշտ չէր լինի, և ահա թե ինչու. ռուսերեն «прореха» բառի համարժեքը հայերենում «գրգռաճեխք»-ը չէ (սա հիմնականում կատակով են ասում, ինչպես «օրիօրդապնդիչ»-ը «gentleman»-ի համար), այլ «բացվածք»-ն է` հայեցի, ընդունելի և կիրառվող: Նշեմ նաև, որ «կիսաշրջազգեստ»-ը «юбка»-ի մասնավոր` կարճ տեսակն է, ի տարբերություն ընդհանուր («юбка»-ի համարժեք) «շրջազգեստ»-ի: «Հեռակառավարման վահանակ»-ը, եթե ճշգրիտ խոսենք, իրականում ոչ թե պարզապես «пульт»-ն է, այլ «пулть дистанционного управления» բառակապակցության թարգմանությունն է (այս իմաստով հայերենն ավելի կարճ է ստացվում` տեղավորվելով երկու բառի սահմաններում): Իսկ «пульт»-ը պարզապես «վահանակ»-ն է, և այլ բան է, երբ առօրյա-խոսակցական ոճում գործածում են ռուսերեն բառը` միանգամայն տարածված երևույթ, այնինչ ես բացատրում եմ գրական հայերենի տեսանկյունից:

Ինչ վերաբերում է «պտուտակահան» ու «բջջային» տերմիններին, ապա այստեղ համաձայնել չի կարելի, որովհետև երկուսն էլ այսօր կիրառվում են, հատկապես «բջջային»-ը միանգամայն ազատ կիրառություն ունի: Որպես «պտուտակահան»-ի հոմանիշ կարելի է նշել «պտուտակիչ»-ը:

Սա չի նշանակում, սիրելի՛ Arm Lionne, թե անհաջող թարգմանություններ չկան: Ամենևին: Բազում օրինակներ կարող եմ բերել, դրանց կարիքը չկա պարզապես: Այսքանը, եթե ուզում ես շարունակենք, գրիր այլ օրինակներ, կքննարկենք:

Edited by LINGUIST
Link to post
Share on other sites

Բարև LINGUIST և բարի գալուստ: Շնորհակալություն վերլուծության համար, ինձ իրոք հետաքրքրում է , կիրառվու՞մ են արդյոք այս բառերը հայրենիքում, թե ոչ:(և դրանց բացատրությունը նույնպես իհարկե)

Ինչ վերաբերվում է пульт-ին, ես դրա լրիվ ռուսերեն տարբերակը չգիտեի (հիմա հասկացա հայերենի թարգմանության "իմաստը")

Նման օրինակներ շատ եմ լսել, պարզապես ներկա պահին չեմ հիշում .....

Վերջերս հայերեն նոր հրատարկված գրքեր եմ ձեռք բերել, ճիշտ է դրանք մասնագիտական գրքեր են, բայց հանդիպել եմ շատ բառերի որոնց իմաստը անգամ չեմ հասկացել : (Ասեմ որ դրանք մասնագիտական տերմինների հետ ոչ մի կապ չունեն ) :եթե կցանկանաք քննարկել, որոշ բառեր կգրեմ այստեղ :)

Edited by Arm_Lionne
Link to post
Share on other sites

Վերջերս հայերեն նոր հրատարկված գրքեր եմ ձեռք բերել, ճիշտ է դրանք մասնագիտական գրքեր են, բայց հանդիպել եմ շատ բառերի որոնց իմաստը անգամ չեմ հասկացել : (Ասեմ որ դրանք մասնագիտական տերմինների հետ ոչ մի կապ չունեն ) :եթե կցանկանաք քննարկել, որոշ բառեր կգրեմ այստեղ :)

Խնրեմ, Arm Lionne, եթե որևէ անհասկանալի բան կա, գրիր, կաշխատեմ օգնել:

Link to post
Share on other sites

Arm_Lionne, որպես առաջին քայլ առաջարկում եմ Երևանի մի երևացող տեղում կախաղան հանել “գռգռաճեխք” բառը ներմուծողին… Մի քիչ դաժան է, բայց զատո մնացած լեզվաբանները կհասկանան, որ եթե իրենք ցածր աշխատավարձ են ստանում, ապա պարտադիր չէ, որ իրենց զայրույթը Հայոց լեզվի վրա թափեն… (շուտկա…)

Link to post
Share on other sites

MiG-35 շատ լավ առաջարկ է, արժե մտածել դրա իրականցման մասին ( շուտկա ): Մեկ- մեկ էնպիսի բառեր եմ լսում...(մի ծանոթ ունեմ նման բառապաշարից շատ հարուստ է), սկզբից իհարկե ծիծաղ է առաջացնում, բայց հետո մտածում եմ , որ ավելի լավ է որոշ բառերի հայերեն տարբերակը չունենանք, քանց հայերենը նման ձևով աղավաղվի

LINGUIST իհարկե պարզաբանեց , որ այդ բառը հիմնականում կատակով է օգտագործվում , բայց թե էլ ուրիշ ի՞նչ ձև կարելի էր ընդունել այն: Ավելի լավ է ընդանրապես նման տեսակի բառեր չներմուծեն

Edited by Arm_Lionne
Link to post
Share on other sites

Привет всем. Ինչ լավա գտա ձեզ:)))Օգնեք թարգմանել հայերեն please. Գիտեմ, հեշտ չի, հեշտ լիներ չէի գրի, հեհե

Տեխնիկական ու համակարգչային

Extraneous conductive part, manual reset, response feedback system, hard-milling machining center, harmonic friction variable-speed gear, initialize, debug, proxy, dial-up

modem-ի համար ինչ խորհուրդ կտայիք, թարգմանչական մի ձեռնարկ կա մոտս, առաջարկում է հեռահաղորդակցման համակարգ

Խնդրում եմ հնարավորինս գրական ու բարձր մակարդակի: Ինքս ոչ էնա չթարմանված գրեմ, ոչ էնա պրոքսի և այլն գրեմ :((((((

Prefrably, answers from experts please.

Link to post
Share on other sites

Բարև ժողովուրդ :victory: . ստուգաբանության գիտակներ ունենք? Ամենահարմար տեղը երևի էս topicն էր, հա? Մի հատ հարց ունեմ, ով կարող ա թող օգնի, կվճարենք :D հարցս հետևյալնա - փնքի, կույս, քավոր, քեռի, վերջում էլ մի հատ նարինջ :) սրանց ստուգաբանությունն ա պետք...

Link to post
Share on other sites

Привет всем. Ինչ լավա գտա ձեզ:)))Օգնեք թարգմանել հայերեն please. Գիտեմ, հեշտ չի, հեշտ լիներ չէի գրի, հեհե

Տեխնիկական ու համակարգչային

Extraneous conductive part, manual reset, response feedback system, hard-milling machining center, harmonic friction variable-speed gear, initialize, debug, proxy, dial-up

modem-ի համար ինչ խորհուրդ կտայիք, թարգմանչական մի ձեռնարկ կա մոտս, առաջարկում է հեռահաղորդակցման համակարգ

Խնդրում եմ հնարավորինս գրական ու բարձր մակարդակի: Ինքս ոչ էնա չթարմանված գրեմ, ոչ էնա պրոքսի և այլն գրեմ :((((((

Prefrably, answers from experts please.

Extraneous conductive part - արտաքին հաղորդիչ մաս

Manual reset – while the phrase makes perfect sense in English, it's hard to come up with an Armenian version, since this must be a strictly technical term. In such case, one cannot translate the phrase verbatim, at will. Here are two variations of this phrase in Russian (it could be helpful): «ручной возврат», «сброс вручную» (if the term is used in the context of electronics or IT).

response feedback system

feedback system - հետադարձ կապի համակարգ

response feedback system - ?

harmonic friction variable-speed gear

"harmonic friction"-ը տվյալ դեպքում չի կարելի բառացիորեն թարգմանել: Ըստ երևույթի, խոսքը գնում է ինչ-որ տեխնիկական սարքավորման մասին, հետևաբար՝ կամայական բառացի թարգմանությունը կարող է կոպիտ սխալ լինել:

variable-speed gear

Կարող եք օգտագործել այս երեք տարբերակներից մեկը. «վարիատոր», «արագության վարիատոր», կամ՝ «ոչ-որդնակավոր փոխանցիչ»:

It’d be helpful if you showed the term (”harmonic friction variable-speed gear”) in full sentence. Is it an automotive term? Or something related to computer hardware? As you may know, translation of technical terms can always vary and may be translated differently, depending on the context. One must be extremely careful, when it comes to technical translations.

I will be back with the rest, later. I hope I was somewhat helpful. And, please, do not take my translation for granted – there may be other, better versions. :)

Edited by kars
Link to post
Share on other sites

Չեմ հասկանում, թե ինչո՞ւ եք ձեզ այդքան տանջում ռուսերեն «пульт» բառի թարգմանության վերաբերյալ: Գոյություն ունի այդ բառի հայերեն տարբերակը «պուլտ», որը ոչ միայն գրական հայերեն է, այլ նաև՝ խոսակցական լեզվում ընդունվաց և լայն տարածում գտած բառ է:

Գիտեմ, որ ոմանք կառարկեն և կպնդեն, որ «պուլտ»-ը, իբր, հայկական բառ չէ, հետևաբար՝ անընդունելի:

Շատ բարի: Բայց չէ՞ որ, նույն սկզբունքով, «վահանակ»-ը նույնպես "հայկական" բառ չի:

«Պուլտ»-ը «վահանակ»-ի և այլ արհեստական տարբերակների համեմատ ունի մի կարևոր առավելություն. այս բառը գործածական է առօրյա լեզվում, ի տարբերություն վերջինիս:

Link to post
Share on other sites

response feedback system - հետադարձ կապի համակարգ :yes:

Right on! Միանգամայն համաձայն եմ Պուճուրիկի հետ: :victory:

Link to post
Share on other sites

Привет всем. Ինչ լավա գտա ձեզ:)))Օգնեք թարգմանել հայերեն please. Գիտեմ, հեշտ չի, հեշտ լիներ չէի գրի, հեհե

Տեխնիկական ու համակարգչային

Extraneous conductive part, manual reset, response feedback system, hard-milling machining center, harmonic friction variable-speed gear, initialize, debug, proxy, dial-up

modem-ի համար ինչ խորհուրդ կտայիք, թարգմանչական մի ձեռնարկ կա մոտս, առաջարկում է հեռահաղորդակցման համակարգ

Խնդրում եմ հնարավորինս գրական ու բարձր մակարդակի: Ինքս ոչ էնա չթարմանված գրեմ, ոչ էնա պրոքսի և այլն գրեմ :((((((

Prefrably, answers from experts please.

Aliska, համեցիր`

Extraneous conductive part - արտաքին հոսանահաղորդ մաս

Manual reset - վերադարձ ելակետային դիրք ձեռքով

Response feedback system - հետադարձ կապով արագ արձագանքման համակարգ (այդպես է թարգմանվում)

Hard-milling machining center – դժվարամշակ նյութերի ֆրեզման բազմանպատակ հաստոց

Harmonic friction variable-speed gear - ատամնավոր/ալիքավոր շփական վարիատոր: («harmonic» բառը, Kars, այստեղ ատամնավոր/ալիքավոր է թարգմանվում, որովհետև նկատի ունեն ատամների միջոցով պտույտները համաձայնեցնող վարիատոր)

Որպես «մոդեմ»-ի համարժեք առաջարկվող «հեռահաղորդակցման համակարգ» բառակապակցությունն, ըստ իս, այնքան էլ հարմար չէ (գիտեմ` որ ձեռնարկի մասին է խոսքը): Հարմար չէ մի քանի պատճառով. նախ` համարժեքը, ինչպես ասվեց, բառակապակցություն է, այնսինքն` շատ ավելի երկար է (սա ակնհայտ թերություն է բառագործածման համար), և ապա` «հեռահաղորդակցման համակարգ»-ի իմաստը շատ լայն է կոնկրետ «մոդեմ»-ի համար, այդ հասկացությունը հարմար կգար «communication system»-ը թարգմանելիս, բայց ոչ` պարզապես «մոդեմ»-ը: Բացի այդ, բառակազմական տեսանկյունից էլ «մոդեմ» բառն արտահայտում է իր բուն իմաստը` «modulator-demodulator»: Եվ արդյունքում համակարգչային եզրերի բառարանն էլ է տալիս «մոդեմ» թարգմանությունը:

Initialize – նախակարգել

Debug – վրիպազերծել

Proxy (server)– միջնորդ, մոտակա (սպասարկիչ)

Dial-up (connection etc.) – հեռախոսագծային (կապ)

Վերջում ավելացնեմ, որ տեխնիկական եզրերի թարգմանության համար կարող ես աչքի անցկացնել նաև հետևյալ թեման` http://forum.openarmenia.com/index.php?showtopic=7588

Smally, ստուգաբանությունը ռուսերեն «этимология»-ն է:

Link to post
Share on other sites

Բարև ժողովուրդ :victory: . ստուգաբանության գիտակներ ունենք? Ամենահարմար տեղը երևի էս topicն էր, հա? Մի հատ հարց ունեմ, ով կարող ա թող օգնի, կվճարենք :D հարցս հետևյալնա - փնքի, կույս, քավոր, քեռի, վերջում էլ մի հատ նարինջ :) սրանց ստուգաբանությունն ա պետք...

Քո նշած բառերը ստուգաբանվում են հետևյալ կերպ, Կամսար`

«փնթի»-ն առաջացել է «փին» (կեղտ, կղկանք) և «թի» արմատներից` «ի» տառի հնչյունափոխությամբ,

«քեռի» բառի արմատը «քույր»-ի հին սեռական հոլովոձևից է գալիս` «քեռ»` ցույց տալով ծնողներից մոր կողմը,

«քավոր»-ը իրականում «քավել»-ու հետ կապ չունի (ինչպես ոմանք սխալմամբ կարծում են), այլ պարզապես «կնքավոր» բառի կրճատ ձևն է,

«նարինջ»-ը հայերենը փոխառել է պարսկերենից, սա էլ` հին հնդկերենից, ծագում է «նագառանգա» բառից («նագա»` պղինձ, «ռանգ»` երանգ, գույն), սկբնապես պղնձագույն է նշանակել,

«կույս» նշանակել է «կողմ», այժմյան իմաստի հիմքում հենց կողմի` իր կողմը քաշած, մեկուսի լինելու գաղափարն է ընկած, «կույս»-ից են առաջացել «կուսակցություն, մեկուսի» և այլ բառեր:

Link to post
Share on other sites

«Պուլտ»-ը «վահանակ»-ի և այլ արհեստական տարբերակների համեմատ ունի մի կարևոր առավելություն. այս բառը գործածական է առօրյա լեզվում, ի տարբերություն վերջինիս:

համամաիտ եմ ձեզ հետ

Link to post
Share on other sites

“Пульт” բառը վատը չէ, բայց մի պրոբլեմ կա: Հայաստանում այն իրոք տարածված է, բայց տարածված է որպես “պուլьտ” (այսինքն մյախկի զնակով): Պետք է ուրեմն նախ անցնել “պուլտ”-ին…

Այս վերջին տարիներին հեռուստացույցով օրական մի 100 անgամ լսվում է “հեռակառավարման վահանակ”-ը: Բայց դա չաաափիիիից դուրս երկար է… :no:

Link to post
Share on other sites

Aliska, համեցիր`

Extraneous conductive part - արտաքին հոսանահաղորդ մաս

Manual reset - վերադարձ ելակետային դիրք ձեռքով

Response feedback system - հետադարձ կապով արագ արձագանքման համակարգ (այդպես է թարգմանվում)

Hard-milling machining center – դժվարամշակ նյութերի ֆրեզման բազմանպատակ հաստոց

Harmonic friction variable-speed gear - ատամնավոր/ալիքավոր շփական վարիատոր: («harmonic» բառը, Kars, այստեղ ատամնավոր/ալիքավոր է թարգմանվում, որովհետև նկատի ունեն ատամների միջոցով պտույտները համաձայնեցնող վարիատոր)

Որպես «մոդեմ»-ի համարժեք առաջարկվող «հեռահաղորդակցման համակարգ» բառակապակցությունն, ըստ իս, այնքան էլ հարմար չէ (գիտեմ` որ ձեռնարկի մասին է խոսքը): Հարմար չէ մի քանի պատճառով. նախ` համարժեքը, ինչպես ասվեց, բառակապակցություն է, այնսինքն` շատ ավելի երկար է (սա ակնհայտ թերություն է բառագործածման համար), և ապա` «հեռահաղորդակցման համակարգ»-ի իմաստը շատ լայն է կոնկրետ «մոդեմ»-ի համար, այդ հասկացությունը հարմար կգար «communication system»-ը թարգմանելիս, բայց ոչ` պարզապես «մոդեմ»-ը: Բացի այդ, բառակազմական տեսանկյունից էլ «մոդեմ» բառն արտահայտում է իր բուն իմաստը` «modulator-demodulator»: Եվ արդյունքում համակարգչային եզրերի բառարանն էլ է տալիս «մոդեմ» թարգմանությունը:

Initialize – նախակարգել

Debug – վրիպազերծել

Proxy (server)– միջնորդ, մոտակա (սպասարկիչ)

Dial-up (connection etc.) – հեռախոսագծային (կապ)

Վերջում ավելացնեմ, որ տեխնիկական եզրերի թարգմանության համար կարող ես աչքի անցկացնել նաև հետևյալ թեման` http://forum.openarmenia.com/index.php?showtopic=7588

Smally, ստուգաբանությունը ռուսերեն «этимология»-ն է:

Շնորհակալություն բոլորին, հատկապես, իհարկե` ընկեր Լինգվիստ Ձեզ, պրոֆեսիոնալ մակարդակի թարգմանության համար:

IT տերմինները նույնպես շատ հավանեցի, հաջող էին ընտրված, արհեստական չէին:

Ի դեպ, Ձեր thread-ը նայեցի, հետաքրքիր և պետքական ահագին նյութ կար: Մի խոսքով` Շնորհակալություն!!!

Կվերադառման դեռ...

Edited by Aliska
Link to post
Share on other sites

LINGUIST ջան,

Բարի գալուստ Hayastan.com!

Շատ շնորհակալութիւն Ձեր արժէքաւոր օգնութեան համար: Ուրախալի է տեսնել Հայոց լեզուի այդպիսի իմացութիւն:

:flower:

Ի դէպ, երբ ժամանակ ունենաք խնդրում եմ նայեք այս թեման.

http://forum.hayastan.com/index.php?showtopic=18166

:hi:

Link to post
Share on other sites

“Пульт” բառը վատը չէ, բայց մի պրոբլեմ կա: Հայաստանում այն իրոք տարածված է, բայց տարածված է որպես “պուլьտ” (այսինքն մյախկի զնակով): Պետք է ուրեմն նախ անցնել “պուլտ”-ին…

Այս վերջին տարիներին հեռուստացույցով օրական մի 100 անgամ լսվում է “հեռակառավարման վահանակ”-ը: Բայց դա չաաափիիիից դուրս երկար է… :no:

«Պուլտ» և «վահանակ» բառերի ընտրության մեջ պարզություն մտցնելու համար պետք է հաշվի առնել մի կարևոր բան. ինչպես հայտնի է, կան խոսքի արտահայտման ոճեր, տվյալ դեպքում մասնավորապես` առօրյա-խոսացկական և գիտական: Խնդիրն այն է, որ այս երկու տարբեր ոճերը վերոգրյալ հաղորդագություններում խառնվում են, որի հետևանքով առաջարկվում է մի կողմից «վահանակ»-ը, մյուս կողմից` «պուլտ»-ը: Սակայն անհրաժեշտ է այդ տարբերությունը գիտակցել: Առօրյայում, համաձայն եմ, «պուլտ»-ն է տարածված, բայց դա դեռևս հիմք չի հանդիսանում ընդունելու այն որպես միակ ճիշտ տարբերակ: Ասեմ ավելին, այսօր այն անընդունելի է համարվում գրական հայերենում, գիտական և նման այլ ոճերում, ինչպես որ անընդունելի են «ռոզետկա, վիլկա, շտեպսել» և այլ բառերը (ինչքան էլ որ տարածված լինեն կենցաղում), որոնք անկասկած զիջում են իրենց տեղը գրական հայերենում «վարդակ, խցակ, երկժանի» համարժեքներին: Ավելացնեմ նաև, որ «պուլտ» հասկացությունը բավական լայն է, չի սահմանափակվում կենցաղային սարքերի ոլորտով և կարող է նշանակել ամենատարբեր «կառավարման համակարգերի կոճակնորի/ստեղների վահանակ», ընդհուպ մինչև տիեզերանավերի համար, իսկ այս դեպքերում հայերենում գործածում են միմիայն «վահանակ» բառը: Այնպես որ, առօրյա խոսքում կիրառելի է «պուլտ»-ը, բայց երբ անցնում եք գրական հայերենին, անցում կատարեք նաև «վահանակ»-ին:

Link to post
Share on other sites

Ընկեր Լինգվիստ, միանգամայն համաձայն եմ Ձեզ հետ, գրական հայերենում պուլտը անընդունելի է, ինքս փաստաթղթերում եմ տեսել վահանակ տարբերակը:

Մի հարց ունեմ բոլորին - ոչն է ըստ ձեզ ճիշտ - ջրի պակաս/պակասություն?

Link to post
Share on other sites

Join the conversation

You can post now and register later. If you have an account, sign in now to post with your account.

Guest
Reply to this topic...

×   Pasted as rich text.   Paste as plain text instead

  Only 75 emoji are allowed.

×   Your link has been automatically embedded.   Display as a link instead

×   Your previous content has been restored.   Clear editor

×   You cannot paste images directly. Upload or insert images from URL.


×
×
  • Create New...