Արմեն Մելիքեան – ՇՈՒՆ ՇԱՆ ՈՐԴԻ – (1963- )

[shun]

Hargeli SAS,

Harts^ mnum e' anpatasxan. Drakanoren cheq hastatum jer ov linel^.

Skantinavian SAS-in dimel^ voch ayl inch e' qan harc'ic' zvarj"ali phaxust.

Tarorinak e', vor jer artahaytuthyunner^ misht parunakel en hegnanq. Es inch gorc unem jer anji het.

Knereq latinatar' grelus, hayeren hin hamakargichs misht hasaneli che.

Lezvakan hamematuthyunn angleren orinaki het thvum e', t'e anteghi e'. Shnorhakal egehq, vor grum em arevelahayeren. Tesnes qani mard ka Hayastanum, vor kkaroghana 1 arevmtahayeren naxadasuthyun j"ishd grel. Amen depqum shnorhakal em ayd nrbuthyun^ ushadruthyans hanjnelu hamar.

Armen

[Vahe Avetian]

- Ի՞նչ է կյանքի իմաստը, թե՝

- Ի՞նչՆ է կյանքի իմաստը:

Erku tarberakn el kirareli en. Azatich, dzez banasirakani herakajum en sovorecrel, vor drancic meky skhal e?

Skhal en sovorecrel...

[Kars]

Կարս, արժե հարկավ խոսել կայքի ղեկավարության հետ, գրականություն բաժնին վերաբերող կանոնադությունը քիչ փոխելու թեմայով: Եթե դա տեսկանորեն հնարավոր է, ենթադրում եմ, որ ընթերցողներն ու մասնակիցներն էլ արժեքավոր դիտողություններ կանեն:

Ես արդեն մի տեղ գրել էի, որ նման հարցերը իմ, քո կամ առանձին վերցրած որևէ անձի կողմից լուծվող հարցեր չեն: Դու առաջարկում ես արմատական փոփոխության ենթարկել Կանոնները (առնվազն՝ «Գրականություն» բաժնում): Դա այնպիսի մի հարց է, որը պետք է քննարկվի և լուծվի համաֆորումական մակարդակով, հանրաքվեի պես մի միջոցառման միջոցով: Ես քո տեղը լինեի, կբացեի համապատասխան թեմա և կառաջարկեի քննարկել այդ խնդիրը:

Ինչ վերաբերում է իմ անձնական կարծիքին, ապա ես սկզբունքայնորեն դեմ չեմ «Գրականություն» բաժնում որոշ ազատականություն ներմուծելու մտքին: Բայց՝ որոշ վերապահումներով.

1). Հաշվի առնելով, որ «Գրականություն» բաժնում հիմնականում տնօրինում են սանձերը կտրած գրական խուլիգանները (Արա Պալիոզյանը, Արմեն Մելիքյանը, Վահե Ավետյանը), ապա աճում է չարաշահման հավանականությունը:

2). Արմեն Մելիքյանի (AKA Շան Որդի) նման գրողները, որոնք առանց քֆուր-քյաֆարի չեն կարող «ստեղծագործել», անպայման առիթից կօգտվեն և կբացեն իրենց կեղտոտ բերանները, այդ ամենը «գրական ոճ» անվանելով:

3). և այլն

Ինչպես տեսնում ես, մտածելու տեղ կա: Իհարկե, այդ ամենը իմ անձնական կարծիքն է և, հետևաբար, կարող է օբյեկտիվ չլինել, բայց, ամեն դեպքում, կարծիք է:

[Vahe Avetian]

Es aydpes el entadrum ei, vor presidentakanov havaqvats klinen.

[SAS]

Արմեն, ինձ համար գոյություն չունի արևմտահայերեն-արևելահայերեն, ըստ իս, մտացածին հակադրությունը: Հավանաբար ես շատերից բախտավոր եմ, ծնվել և մեծացել եմ Ջավախքում, որտեղ արևմտահայերենը ԱՌՕՐՅԱ խոսակցական լեզու էր և է:

[Vahe Avetian]

Արմեն, ինձ համար գոյություն չունի արևմտահայերեն-արևելահայերեն, ըստ իս, մտացածին հակադրությունը: Հավանաբար ես շատերից բախտավոր եմ, ծնվել և մեծացել եմ Ջավախքում, որտեղ արևմտահայերենը ԱՌՕՐՅԱ խոսակցական լեզու էր և է:

Stic baner mi khoseq Azatich, duq tsnvel eq Gorisi shrjani Tegh gyughum, isk Javakhetijum khosum en voch te arevmtahajeren, ajl irents geghi barbarnerov...

Asum ei che presidentakanov amboghj nstel en gortsi. Zatiki tonery prtsan Azatich?

[SAS]

Վուա, բատոնո Վահե, էս Թիֆլիս գնացիր-եկար Ջավախքը դարձավ Ջավախեթի՞: Երևանում էլ են խոսում բարբառով, բայց այդ բարբառը -ում ճյուղի արևելահայ բարբառ է: Քեզ մի անգամ ասել եմ չէ՞, որ խնդիրներ ունես հայոց լեզվի հետ: Հիմա հասկանում եմ՝ անլուծելի և անհաղթահարելի: Խնդրեմ, հերթական նմուշը. «isk Javakhetijum khosum en voch te arevmtahajeren, ajl irents geghi barbarnerov...» Գյուղը՝ եզակի թիվ, բարբառներ՝ հոգնակի:

Ի դեպ, համացանցում կա երևակայական(վիրտուալ) ստեղնաշար, կարող ես կամայական դուքանից հայերեն գրել:

Սեղմիր այստեղ՝ http://www.gate2home.com/?language=hy&sec=2

Edited April 6, 2010 by SAS

[shun]

Dzhbaxtabar mer mot duqanner chkan.

Hayreniqum e'l chem, vor duqan gnam.

Es erbeve chem pndel, vor duq Serge Sargsyann eq. Parzapes chem bac'ar'um. Inchu eq "hogekan hivand" anvanum mardkanc', vor pndum en? Isk inqnerd anhayt patj"ar'ov hamar'um eq chnerkayanal. Ayd pndum^ naev jez xosec'nelu hamar e', vorpeszi nerkayanaq.

Aynqan dzhvar ban e' asel, es Soghomon Akopi Samsaxyann em, hayeren lezvi usuc'ich, dasavandum em mayraqaghaqi thiv 31 dpruc'um, cnvel em aysinch thvin, evayln? Bayc' nman ban cheq anum, parzapes phaxust eq talis. INCHU? Vaxenum eq jer kyanqic'.

Bayc' che vor an^ndhat hegnanq ka jer mot vtarandineri nkatmamb. E'l umic' eq vaxenum, ethe uneq Serzhi nman naxagahi anvrep pashtpanuthyun^.

Armen

Edited April 6, 2010 by shun

[LOUIS V*]

Քեզ մի անգամ ասել եմ չէ՞, որ խնդիրներ ունես հայոց լեզվի հետ: Հիմա հասկանում եմ՝ անլուծելի և անհաղթահարելի: Խնդրեմ, հերթական նմուշը. «isk Javakhetijum khosum en voch te arevmtahajeren, ajl irents geghi barbarnerov...» Գյուղը՝ եզակի թիվ, բարբառներ՝ հոգնակի:

Այո, բայց դրա հետ մեկտեղ պետք է նշվի, որ Վահեն դեբիլ չէ: Նույնիսկ մեկ վայրկան չեմ ուզում կասկածել կամ մտքովս անգամ չեմ ուզում անցկացնել, որ մեր համենայն Հայոց գրողը կարող է լինել դեբիլի մեկը! Միգուցէ ժամանակի ընթացքում նա էլ Մայլեվիչի նման ծիծիլյոն աշխատի իր քառակուսին հռչակելով ամբողջ աշխարհով մեկ ?

ՈՒրեմն, Վահե Ավետյանը դեբիլ չէ, նա մեր ապագա Մայլեվիչն է: Բա!

[SAS]

Dzhbaxtabar mer mot duqanner chkan.

Hayreniqum e'l chem, vor duqan gnam.

Եթե դուք ունեք համացանցային կապ, ապա կարող եք օգտվել ստեղնաշարից: Դուքանն(Վահեի սիրած տեղը ) այստեղ փոխաբերություն(մետաֆոր) էր:

Dzhbaxtabar mer mot duqanner chkan.

Es erbeve chem pndel, vor duq Serge Sargsyann eq. Parzapes chem bac'ar'um. Inchu eq "hogekan hivand" anvanum mardkanc', vor pndum en? Isk inqnerd anhayt patj"ar'ov hamar'um eq chnerkayanal. Ayd pndum^ naev jez xosec'nelu hamar e', vorpeszi nerkayanaq.

Նախ՝ մատով ցույց տվեք, թե որտե՞ղ, ե՞րբ և ո՞ւմ եմ հոգեկան հիվանդ որակավորումը տվել:Ես գիտեմ, որ զսպվածությունը ներհակ է իմ բնավորությանը, բայց իզուր տեղը մարդկանց չեմ վիրավորում: Երկրորդ՝ եթե որևէ մեկը կարծում է,թե Սերժ Սարգսյանն այնքան ժամանակ ունի, որ մտնի ֆորում ու Վահեի, Արմենի կամ մեկ ուրիշի հետ «քյալլա տա», ապա ոչ միայն հոգեկան հիվանդ է, այլ նաև կատարյալ ապուշ: Երրորդ՝ ես պարտավոր չեմ այստեղ հարցաթերթիկ լրացնել որևէ մեկի ցանկությամբ: Մարդիկ իրենց մասին հայտնում են այնքան, ինչքան հայտնում են:Ի վերջո և ամենակարևորը: Այստեղ ես կարդում եմ ձեր ՏԵՔՍՏԸ, դուք ինձ համար գոյություն չունեք, անիրական եք, ինչ-որ շուն շան որդի: Իրական է միայն ձեր տեքստը, ինձ հետաքրքրում է միայն «Շուն» ծածկանվան գրածները, հետաքրքիր է դիմակը՝ ոչ դեմքը:

Dzhbaxtabar mer mot duqanner chkan.

Aynqan dzhvar ban e' asel, es Soghomon Akopi Samsaxyann em, hayeren lezvi usuc'ich, dasavandum em mayraqaghaqi thiv 31 dpruc'um, cnvel em aysinch thvin, evayln? Bayc' nman ban cheq anum, parzapes phaxust eq talis. INCHU? Vaxenum eq jer kyanqic'.

Bayc' che vor an^ndhat hegnanq ka jer mot vtarandineri nkatmamb. E'l umic' eq vaxenum, ethe uneq Serzhi nman naxagahi anvrep pashtpanuthyun^.

Armen

Ըստ ձեզ, եթե որևէ մեկը քիչ թե շատ գրագետ է գրում, ապա անպայման հայերեն լեզվի ուսուցիչ պիտի լինի: Մի՞թե Հայաստանում ապրելիս ձեր շրջապատն այնքան խղճուկ է եղել, որ ձեզ մոտ այդպիսի թյուր կարծիք է ստեղծվել: Ուսուցիչ չեմ, մասնագիտությամբ էլ լեզվի- գրականության հետ կապ չունեմ,բայց ունեցել եմ հայոց լեզվի և գրականության մի հրաշք ուսուցիչ՝ տիկին Եսայանը, ում հիշատակի առաջ հավիտյանս հավիտենից խնկարկելու եմ: Փախուստ եմ տալիս, որովհետև վախենում եմ: Ինչպե՞ս չվախենամ, երբ Վահեի հետ միաձայն բոլշևիկյան սարսափ եք սփռում հայկական ֆորումներում:

Իսկ անվրեպ խփում են, պաշտպանությունը լինում է անխոցելի: Սա հենց այնպես՝ ի հիշատակ տիկին Եսայանի:

[Vahe Avetian]

Maladec Azatich!

Erdman araroghutyan jarits heto es meky amenapylunn er...

[shun]

Հարգելի ՍԱՍ,

Այնպես եք խոսում, որ կարծես խիստ մոտիկից ծանոթ եղած լինեք ՀՀ Նախագահ Սերժ Սարգսյանի ժամանակացույցին ու զբաղվածության մանրամասներին, և մի քիչ չափից շատ եք վիրավորվում նրա հասցեին ուղղված խոսքերից կամ նրա մասին եղած ակնարկություններից:

Արդյո՞ք ապուշ են այն հայերը, որ տեսել են նրան պետական գործերից բացի ամենատարբեր զբաղմունքների մեջ: Ինձ էլ չի հետաքրքրում այս նյութը, ցանկանում եմ վերջ տալ: Պարզապես վատ չէր լինի նրան մի քանի հարց տալ: Ուրեմն ինձնից ու Վահեից վախենում եք, հա՞, որ հանկարծ Հայաստանի Հանրապետություն կմտնենք ձեզ վերացնելու նպատակով, ու այդ իսկ պատճառով չեք հայտնում ձեր ով լինելը: Վա՜յ:

Վա՞տ բան է, որ մի երկրի նախագահ հետաքրքրություն ցուցաբերի գրականության նկատմամբ, թեկուզ ծպտված: Ընդհակառակը, ողջունելի կլիներ: Նշանակություն էլ չունի, թե դուք ով եք: Եթե ցանկանամ, հարցերս կամ այդ նպատակի համար այստեղ իսկ հրապարակած նյութս հասնեն Սերժ Սարգսյանին, դրանք այստեղից նրան կհասնեն 30 րոպեում ամենաուշը: Հաջողություն ձեզ:

Ինչ վերաբերում է լեզվին, իհարկե ցանկալի է, որ գրողը լեզվական թերություններ չունենա: Սակայն եթե այցելել եք գրականության անհուշ գերեզմանոցը, այնտեղ առավելաբար գտնելու եք անթերի գրողների, որոնց անունները գրեթե ոչ մեկը չի հիշում այսօր: Կարծում եմ, դուք լրջորեն սխալվում եք Վահեի գրականության հանդեպ ձեր արտահայտած կարծիքների մեջ:

Խորհրդային Հայաստանի հայ գրողների ցանկացած գիրք եթե վերցնեք, այնտեղ կտեսնեք չորս խմբագրի անուն: Արդյո՞ք ձեր վերաբերմունքով նպաստելով որ հայրենիքում չապրենք ու բնական պայմանների մեջ չստեղծագործենք դուք չեք վնասում հայ գրականությանը: Վահեի ամեն մի լեզվական վրիպակի համար նույնքան պատասխանատու եք դուք: Երկրորդ պետք է տարբերել, որ սա ֆորում է ամեն դեպքում ու վրիպակները հնարավոր են, հատկապես երբ դրանք սրբագրելու հնարավորություն գրեթե չի ընծայում ֆորումը: Ընդհանրապես մենք մեր գրածը չենք խմբագրում այստեղ, քանի որ ժամանակը չունենք դրա: Ու եթե զրույցների մասնակիցներն իրենց վերաբերմունքով հարգանք պարտադրեին, գուցե մենք էլ արժանի նկատեինք նրանց հավելյալ ուշադրության ու ժամանակի: Իսկ բերեք ինձ նույնիսկ Պարույր Սևակի գրքերը և ես ձեզ ցույց տամ չորս խմբագրի աչքի տակից անցած գրքերում մի ամբողջ շարք թյուրիմացության արդյունք վրիպակների: Դուք չէք կենտրոնանում նյութի վրա, այլ ձեզ համար զբաղմունք եք գտել վրիպակներ հայտնաբերելու:

Մի հարց էլ: Ես կասկածներ ունեմ, որ Սերժ Սարգսյանը չի կարողանում վերահսկել Հայաստանի անվտանգության համակարգը: Փակագծերը այս պահին չեմ բացելու: Երկար նյութ է: Նաև կուզենայի հարց տալ նրան, թե ինչո՞ւ իմ դեմ քաղաքական հալածանքը «զուգադիպեց» ճիշտ այն պահին, երբ ռուսական ԿԳԲ-ն սկսել էր գործակալների հավաքագրման խոլ արշավի Հայաստանում: Արդյո՞ք նրանք Հայաստանի անվտանգության մարմինների հետ համագործակցաբար երկրից վտարում էին կամ դուրս պահում այն "տարրերին", որոնք հակակշռելի չէին իրենց կարծիքով, և կարողություն ունեին նպաստելու մեր ազգի լիիրավ հոգեմտավոր անկախացմանը: Այստեղ կուզենայի նաև նշել Ալեքսանդր Վարպետյանի անունը հակառակ անձնական վերապահումներիս նրա որոշ քայլերի ու հայտարարությունների նկատմամբ:

Շուն Շան Որդի

Edited April 8, 2010 by shun

[shun]

Ճանապարհ դեպի Կուսաստան – Թուղթ Ա գրքի անգլերեն տարբերակի նախնական օրինակները լույս կտեսնեն երկու ամսից: Գիրքը լույս է տեսնելու տարեվերջին: Հրատարակիչը համաձայնվել է Հունիս ամսին որոշ քանակությամբ նախնական օրինակներ տրամադրելու հեղինակին, որոնց մի մասը կվաճառվի հետևյալ կայքէջում.

www.JourneyToVirginland.com

Կայքէջը պատրաստ է: Պարունակում է որոշ տեղեկություններ գրքի մասին: Ցանկացողները կարող են նաև իրենց դրական վերաբերմունքը արձանագրել գրողի նկատմամբ` նույն կայքէջում տեղադրված Facebook Fan ստեղնը սեղմելով, ինչը նաև հնարավորություն կտա նրանց ցանկության դեպքում հետագայում գրողի հետ անձնական կապ պահպանելու:

Edited April 8, 2010 by shun

[SAS]

Երևան, 1937 թ., ՊԱԿի ներքին բանտ:

Դեժավյու:

- Դատապարտյալ ՍԱՍ, դուք ձեր մեղքն ընդունո՞ւմ եք:

- Ի՞նչ մեղք, քաղաքացի դատավոր:

- Դուք ընդունո՞ւմ եք, որ «Վահեի ամեն մի լեզվական վրիպակի համար պատասխանատու եք»:

- Պատասխանատու եմ, քաղաքացի դատավոր:

- Գնդակահարել:

-Հաջորդը...

[shun]

Բարոյական գիտակցությունից զուրկ մարդու ապակողմնորոշիչ, խաբեբայական պատասխան: Դահիճը` զոհ, զոհը` դահիճ: Ոչնչով չեք տարբերվում ցեղասպանությունն իրագործած թուրքերից:

Ձեր դիմապատկերը զարմանալիորեն օրից օր ավելի է մոտենում ՀՀ Նախագահ ՍԱՍ-ի դիմապատկերին: Չեմ ասում որ նույն մարդն եք, սակայն ընդհանրություններն ակներև են: Գուցե նույն հոգեբանական դիմապատկերով շա՞տ մարդիկ կան Հայաստանում: Բայց վստահ այնքան էլ շատ ՍԱՍ-եր չկան, եթե բացառենք Սողոմոն Ակոբի Սամսախյանին, որը չի ուզում հայտնել իր ով լինելը` վախենալով 1937 թվի կրկնությունից Արմենի ու Վահեի գլխավորությամբ, ու այդ պատճառով փաթաթվել է ՀՀ նախագահ Սերժ Ազատիչ Սարգսյանի փեշերին` խնդրելով, որ սա հավիտյանս աքսորի մեջ պահի վտարանդի հայ գրողներին, ի փառս մեր մեծ ազգի ապագայի:

[shun]

Վահրամ Մարտիրոսյանը գիրք է հրատարակել Փրինթինֆո հրատարակչատան միջոցով, օգտագործելով Ճանապարհ դեպի Կուսաստան գրքի շապիկի պատկերագծի նույն գաղափարը:

Ի՞նչդ կպակասեր, սիրելի եղբայրս, եթե մեկ այլ պատկեր օգտագործեիր: Ուրախ եմ, որ կարդացել ես գիրքս, թեև լռում ես, չուզենալով հայտնել այդ մասին, ինչպես շատ գրողներ:

Ալեքսանդր Վարպետյանը 2006 թվին գիրք է հրատարակում` Աստ Հանգչի Ալեքսանդր Արորդի Վարպետյանը խորագրով: Նա գիրքը հրատարակում է կարդալուց հետո Ճանապարհ դեպի Կուսաստան գիրքը (որը լույս էր տեսել 2005 թվի նոյեմբերին): Կարդացել էր 2006 թվի առաջին ամիսներին ու այդ մասին բավական երկար զրուցել հեղինակի հետ:

Եթե նկատել եք «Աստ Հանգչի` Շուն Շան Որդի» միտքը Շունն օգտագործել է իր գրքի առաջին էջում, որպես դամբանական: Երևի միտքը դուր է եկել մեծ վարպետին: Բայց նա երբեք չի հիշել հեղինակին, թե նրա գիրքն էլ… նույն խորագիրն ունի: Այն ժամանակ դեռ Վարպետյանի գիրքը հրատարակված չէր. զրույցում հայտնեց ինքը` վարպետը: Գիրքը լույս տեսավ 2006 թվին, բայց շատ զարմացա, երբ տեսա, որ վարպետը փոխել է հրատարակման տարեթիվը ու այն ամրագրել 2005` մի տարի վաղ:

Ի՞նչդ կպակասեր սիրելի վարպետ, եթե այս փոքրիկ բանն այսպես չանեիր կամ այլ կերպ անեիր:

Edited April 9, 2010 by shun

[shun]

Հովհաննէս Ահմարանեան անունով մի մարդ, որը հաճախ հեռուստատեսությամբ հոխորտացել է, որ կրոնագիտության դոկտորականն է ստացել Կահիրեի համալսարանից, 2000-2002 թվերի միջև, ճիշտ չեմ հիշեր երբ, հյուրը լինելով քրիստոնյա-եղբայրական հեռուստատեսային մի հաղորդման, որի հաղորդավարը հաճախ էր հրավիրում նրան` դեմ խոսեցնելու իմ «Հայ Հավատք» հեռուստատեսային հաղորդումներին, մի օր գրեթե ճիշտ այս բառերով հայտարարեց.

Հակա-Քրիստոսը` Նեռը, ծներ է: Անիկա ծներ է մեր մեջ, հիմա կապրիկոր, մեր մեջ է անիկա. անունը` Արմէն Մելիքեան է: Երանի ուրիշ ազգի մը մեջ ծներ: Բայց անիկա ծնավ աշխարհի առաջին քրիստոնյա ազգին մեջ: Երանի ուրիշ ազգե մը ըլլար: Ասի մեզի պատիվ չի բերեր` աշխարհի առաջին քրիստոնյա ժողովուրդիս:

Այս մարդուն ես ուղարկել էի իմ մեկժամյա հաղորդումներից հինգը (կամ վեցը` ինչքան հիշում եմ տեսաերիզներից մեկը պարունակում էր երկու հաղորդում): Չեմ հիշեր նույնիսկ թե նրա այս ելույթից առաջ կամ հետո էի ուղարկել: Ենթադրում եմ` առաջ: Հաղորդումներիս հետևող մի կին ուշադրությանս էր հանձնել նրա իմ դեմ ունեցած ելույթները, ու տեսա նրանցից մեկը կամ երկուսը, որոնք ինչքան հիշում եմ նույն այդ տիկինը տեսագրել էր հեռուստացույցից: Այն ատեն էր, որ նրան մի նամակ գրեցի` ուղարկելով հաղորդումներս, ու նրան հրավիրելով, որ մաս կազմի մեր ապագա կրոնի հաստատման աշխատանքներին` նկատի ունենալով իր յուրահատուկ փորձառությունը կրոնի բնագավառում:

Ամիսներ անց` մեկ էլ լսեցի, որ նա Հայաստան է մեկնել մի երկրորդ դոկտորական ձեռք բերելու նպատակով: Դոկտորականի նյութը` «Հայր» Աբրահամի հայկական-խուռիտական ծագումը: Որը նրան ուղարկած իմ հաղորդումներից մեկի նյութն էր: Ուրախացա, որ հունդը տվել է արդյունք:

Երբ նա առոք-փառոք ստացավ իր դոկտորականը Հայաստանի Արևելագիտության Ինստիտուտից, վերադարձավ Լոս Անջելես` անութին նոր հրատարակած գիրքը այս իսկ խորագրով: Նրա գրքի շնորհանդեսը (կամ` գինեձոնը) տեղի ունեցավ հովանավորությամբ Հայ կաթողիկե եկեղեցվո: Հեռուստատեսությամբ նրան հրավիրեց գրքերի մասին մի հաղորդաշար ունեցող լուսահոգի Ճորճ Աբելեանը, որը հրավիրում էր ամեն մի գիրք հրատարակողի` բացի ինձնից: Ճորճը նույնիսկ տեսել էր իմ հաղորդումը և քաջ գիտեր, որ Ահմարանեանի արածը ստորին արարք էր, սակայն իմ գրքի դեմ լեցված լինելով ատելությամբ, ջանում էր պանծացնել նույնիսկ բանագողին` ինձ ոչնչացնելու բացահայտ միտումով, որ երբեք չի թաքցրել ինձնից:

Ճորճի (արևելահայերեն` Ջորջ) հաղորդման ընթացքին, Ահմարանեանը ելույթ ունենալով ավետեց իր գրքի գինեձոնի մասին, որը տեղի էր ունենալու մի քանի օրից: Ան գրեթե բառացիորեն կրկնեց իմ առաջադրած թեզերը իբրև սեփականը: Ի դեպ` իմ հին տեսակետները, ոչ բոլորը ճիշտ: Նա հիմնվել էր այսպես ասած չհրատարակված «հին հրատարակությանս» վրա: Հետագայում գիրքը ձեռք բերեցի ու հարևանցի թերթատեցի մի օր այն կարդալու հույսով: Նկատեցի որ խորանալով ուսումնասիրությամ մեջ, հավանաբար նաև Արևելագիտության Ինստիտուտի տնօրենների խորհրդով (ճանաչում եմ այդ մարդկանց, այնտեղ կան խելքը գլխին մարդիկ) ուսումնասիրությունը ընդարձակել էր` ներառելով ոլորտներ, որոնց մասին նախապես չէի մտածել: Այդ կլիներ իր բերած նորությունը: Սակայն ինչու հեռուստատեսային հաղորդման ընթացքին նա չանդրադարձավ անգամ այդ կարևոր հարցերին (գուցե ինքն իսկ չգիտակցելո՞վ դրանց կարևորությանը), այլ` թվարկեց միայն իմ թեզերը, այն էլ` հին տարբերակով, դժվար է ասել: Արդյո՞ք մտային վերադարձի, հետասերման (mental reversion) մի պահ էր, երբ ենթական խոսում է արդեն ենթագիտակցից, ու այդ պահի տակ մոռանում այն ամենը, որ գիտակից աշխատանքի արդյունք է, մի խոսքով` իրենը չէ:

Եվ ասանկ բաներ, սիրելի ընթերցող…

[Karen A Simonian]

88 հոդվածաշարքս լույս կտեսնի շուտով

Edited April 19, 2010 by Karen A Simonian

[shun]

Ինչպես վատացան UCLA համալսարանի հայագիտության ամբիոնի վարիչ Պիտեր Կաուիի հետ վտարանդի գրողների հարաբերությունները, և բարոյականության խնդիրներ

Կաուիի տիկինը` Անահիտ Թութունջյանը, իմ վաղեմի բարեկամուհին է: Մենք եղել ենք լավ ընկերներ, մտերիմ, իրարից գրեթե գաղտնիք չենք ունեցել. իրար հետ բաժնել մեր անձնական կյանքերի մանրամասները: Անահիտը հոգևոր էակ է, լայնամիտ: Հետևում է նորդարյան գաղափարների: Որպես սեփական ուսուցչի ընդունում է Թորգոմ Սերայտարյանին: Այս մարդը հետաքրքիր անձնավորություն է: Ունի իրոք լավ մտքեր, բայց այդ բոլորը կլանված են նորդարյան զառանցանքներով: Այս խնդրում ես ու Անահիտը ունեցել ենք հակոտնյա մոտեցում: Անահիտը երբեք չի ընդունել հուդայական գաղափարախոսությունը:

2000-2001 թվերին, երբ Հայ հավատք հեռուստաշարով ելույթներ էի ունենում, որոշ ազգայնական ծանոթներ Կաուիին համարում էին հրեական գաղտնի գործակալության անդամ: Այս մարդիկ ինձ հետ ժամանակավորապես լավ հարաբերություններ էին մշակել, թեև հաճախ քննադատում էին իմ ընդհանուր քաղաքական ուղղությունը կամ այն` ինչ իրենք տեսնում էին իբրև քաղաքական ուղղություն: Այս խոսակցություններն ընթանում էին իմ ներկայությամբ, իսկ ես չէի կարողանում համատեղել նրա գործակալ լինելու միտքն ու Անահիտի հանդեպ ունեցած իմ պատկերացումը: Խոսակցության նյութ էր նաև Արմեն Այվազյանի գիրքը, որտեղ նա խստորեն քննադատում էր ամերիկյան հայագիտությունն ու դրա ներկայացուցիչներին, ներառյալ` Կաուիին:

Անհնար էր, որ Անահիտը գիտակցաբար ամուսնանար մի մարդու հետ, որ լիներ հրեական գաղտնի գործակալության անդամ: Կաուիի Իսրայելում ստացած հայագիտական կրթությունն ու Իսրայելի վարած բացասական քաղաքականությունը հայկական ցեղասպանության վերաբերյալ (ի վերջո նրանք պետք է լինեն Ընտրյալ նույնիսկ որպես ցեղասպանության զոհ) բացասաբար էր անդրադառնում իր վարկի վրա: Գաղտնիք չէ, որ բոլոր կազմակերպված պետությունները ակադեմիայի բանալի պաշտոնները օգտագործում են իբրև միջոց իրենց ծրագիրների համար: Այս պաստառի վրա Կաուիի գործակալ լինելու մասին զրույցները երևակայածին չեն: Դրանք հիմնված են իրական կյանքի փորձի վրա: Բայց արդյո՞ք կարելի է միանշանակ ասել, որ այս մարդը գործակալ է` հիմնվելով այս ամենի վրա: Ես ապացույց էի պահանչում այս մարդկանցից: -Ապացո՞ւյց, ա՜յ միամիտ,- լինում էր պատասխանը, կամ` նման մի բան: Քանի որ կույրը-կուրանց պատրաստ չէի կուլ տալու ազգայնականների ամբաստանությունները, ինձ վտարեցին իրենց շրջանակից` ինձ էլ համարելով գործակալ, ու այնպիսի թշնամանք ու առօրյա հալածանք տածեցին իմ նկատմամբ, որ տարիներ շարունակ այդ ամենի հետքն իմ վրա մնաց: Այս բոլորը Կաուիի սիրույն: Ոչ: Կաուիի անձը ամենևին ինձ չէր հետաքրքրում: Այս ամենը ճշմարտության, սկզբունքի սիրույն: Նրանք համոզված էին մի բանի, իսկ ես չէի ընդունելու նրանց համոզմունքը մինչև համոզիչ փաստեր չներկայացնեին:

Նույն այդ տարիներին երբ նրանց տանը Անահիտի հետ հանդիպեցի (Անահիտը խնդրել էր տեսնել իմ հաղորդումների տեսաերիզները), ինձ գանգատվեց այն մասին, որ Պիտերը չի հասկանում այս բոլորը և նա տարորեն ընդունում է հուդա-քրիստոնեական գաղափարախոսությունը: Ավելի քրիստոնեականը, քան` հուդայականը: Նա հավատում է ավետարաններին, Հիսուսի խաչելությանը, համբարձմանը, և այլն: Պարզվեց, որ գործը հասակ առած երեխայի հետ է: Ինչ խոսք, մարդկանց այդպիսի թուլությունների պատճառով չէ, որ որոշարկում ես բոլոր փոխհարաբերություններդ մարդկանց հետ, ու նման մարդիկ հազարներով են, եթե ոչ միլիոններով:

2005 թվականի դեկտեմբերին դարձյալ Կաուիենց տանն էի: Անահիտը ուզել էր գնել իմ նոր լույս տեսած Ճանապարհ դեպի Կուսաստան գրքի առաջին հատորը: Վերցրեց երկու օրինակ: Նախաճաշում էինք միասին: Պիտերը մեզ հետ էր: Ընթերցեցի նրանց գրքից մի շարք հատվածներ: Խոսեցի Սասնա ծռեր դիցավեպի մեջ իմ հայտնաբերած գաղտնագիտական համակարգի մասին, թեև հակիրճ, առանց մանրամասնելու, և ընթերցեցի Մեծ Մհերի ու այլ հարակից նյութերի մասին առած կարճ ակնարկություններս: Հետո անմեղ-անմեղ ընթերցեցի Վարպետյանի մասին մի փոքր հատված (Դաշնակցության կոմիտեի ինձնից պահանջած հանդիպման մանրամասները, որոնք հետո հանել եմ գրքից Վարպետյանի անշնորքության պատճառով): Նկատեցի, որ Կաուին անհանգստանում է: Իսկ երբ դրականորեն արտահայտվեցի Վարպետյանի մասին, ականատես եղա սոսկալի մի բանի: Ինձ թվաց, որ Կաուիի դեմքը` գլուխը այնքան փոքրացավ, որ դարձավ ոսպի չափ: Նա ահավոր տվայտանքի մեջ էր: Խոսակցությունը անցավ Կաուիի մասին եղած ամբաստանություններին: Կաուին կարծում էր, որ ազգայնականների իր դեմ ծավալած պայքարը կազմակերպված է Հայաստանի պետության կողմից: Այն պահին, երբ իմացավ, որ ես ճանաչում եմ նրա դեմ պայքարող մարդկանց ամեն մեկին, որ նրանք Հայաստանի պետության դրդումով չէ, որ գործում են իր դեմ (նաև, որ նրան պաշտպանելու պատճառով այդ մարդիկ իրենց ամբողջ թույնը իմ վրա են թափել), Կաուիի մեջ տեղի ունեցավ նույնքան անսպասելի մի բան: Նա ուրախությունից թռչկոտեց, կարծես ուզում էր ցատկել մինչև տանիք: Անհնար էր, որ այլևս աթոռին նստի: Վե՛րջ: Ամեն ինչ ավարտվել էր, ամեն ինչ հանգուցալուծվել: Ուրեմն պետություն չկա սրանց հետին: Ուրեմն սրանք անկապ մարդիկ են: Սիկտի՜ր: Այսքան ատեն ես ինչո՞ւ եմ տանջվել: Ուրեմն պետություն չկա: Պետություն չկա՜, պետություն չկա՜…

Կաուին վերածնվեց: Դարձավ նոր մարդ` ինչպես սիրտը Հիսուսին նոր ընծայած քրիստոնյան:

(Շարունակելի)

Edited April 19, 2010 by shun

[shun]

Չէի բացառում Կաուիի առնչությունը լրտեսական որևէ գործակալության հետ: Սակայն չէի ընդունելու էլ ամբոխավարական նման կարգի ամբաստանություններ առանց եթե ոչ հավաստի փաստարկների (որ գուցե անհնար է), առնվազն լուրջ հիմնավորումների: Ամբաստանությունը ծանր էր: Եվ ոչ անհնարին: Չէր բացառվում նաև այն, որ Անահիտը որևէ տեղեկություն չունենար ամուսնու գործունեության մասին: Դա լրտեսական բնագավառում նորություն չէ: Կանայք հաճախ ապրում են ամուսինների հետ առանց իմանալու, որ մարդը, օրինակ, մարդասպան է: Իսկ ի՞նչ էր նշանակում նման ամբաստանությունը:

Բոլոր համալսարաններում են լինում են դասախոսներ կամ վարչական պատասխանատուներ, որոնք ծառայում են տվյալ երկրի գաղտնի ծառայությունների սպասարկություններին: Այս դասախոսներին կամ վարչական պատասխանատուներին ճանաչելն այնքան էլ դժվար չէ. նրանք իրենց հոգեբանությամբ ու մտածելակերպով չեն վրիպում սրատես ուսանողների աչքերից: Նվազ տարածված երևույթ է մեկ այլ երկրի գործակալի գոյությունը, թեև առկա, հատկապես լրտեսական լայն միջոցներ ունեցող պետությունների պարագային: Ըստ բնագավառի, նման մարդիկ ունենում են տարբեր դերեր: Տվյալ պարագային ի՞նչ կարող էր լինել նման դասախոսի օգուտը նման մի սպասարկության: Այս հարցի առ այսօր տարածուն պատասխանն է հայագիտության կազմակերպված խեղաթյուրումը: Այստեղ չեմ վերլուծելու այս խնդիրը. չեմ ընդունում տարածված կարծիքների առնվազն կեսը: Մեկ այլ գործառույթ, որի մասին չի խոսվում. նման գործակալը նստած տեղեկագրեր է պատրաստում տարբեր ուսանողների մասին և ուղարկում սպասարկության, որին ծառայում է: Այս դեպքում, որ տվյալ ուսանողը հակասեմական է, մյուսը հնարավոր ահաբեկիչ է, ևայլն: Որ շահագրգռված կարող է լինել Իսրայելի պետությունը նման գործի մեջ, առավել քան ակնհայտ է: Սակայն շահագրգռվածության և իրականության միջև կա մի անջրպետ, որ կամրջելը ոչ հաճախ գործնական է, ոչ էլ իրական կամ ապացուցելի:

Իսրայելի պետության պաշտպանական դավանանքի մեջ կա օղակների սահմանում: Իսրայելի շուրջ գծված երկրորդ օղակին մաս է կազմում անդրկովկասը` ներառյալ Հայաստանը: Սա չի նշանակում, որ Իսրայելը պետք է թշնամական հարաբերություններ ունենա Հայաստանի հետ: Նույն այդ օղակի մեջ են, օրինակ, թե Թուրքիան, թե Պարսկաստանը: Սակայն Իսրայելը շահագրգռված է աշխարհում գոյություն ունեցող ու զարգացող հակա-սեմական շարժումների ուսումնասիրությամբ ու դրանց հնարավոր չեզոքացմամբ: Թէ ինչն է հակասեմական, ինչը որ, դա որոշում է ոչ թէ անկախ մի դատարան, այլ հենց հակասեմականության հանդեպ հասկանալի պատճառներով գերզգայուն մի հանրույթ: Հիշում եմ, շուրջ հինգ տարի առաջ, Վարպետյանի անունը շոշափվել էր նախկին Խորհրդային Միությանը վերաբերող մի ուսումնասիրության մեջ: Թե ինչու Պիտեր Կաուին սարսափելի ատելությամբ է ընկալում Վարպետյանի անունը ինձ համար մնում է դեռևս անհասկանալի: Եթե այն ինչ ես իմանում եմ, ճիշտ է, թե տարիներ առաջ ինչ-որ ակադեմական ահաբեկչի փոխցեխարձակումներ են եղել, ապա նման ատելությունը պարզապես հիվանդագին է: Վարպետյանը, թե ինձ, թե Վահեին հարյուրապատիկ ավելի է վիրավորել, քան` Կաուիին: Սակայն ոչ Վահեն, ոչ ես նրա հանդեպ ատելությամբ լցված չենք: Կարող ենք շատ բան ասել իր մասին, ու գուցե որոշ լուսաբանություններ էլ անեմ մի օր, սակայն մեր մեջ ատելություն չկա: Իսկ իրեն Աստծու գործակալ համարող այս քրիստոնյան լեցուն է վառ ատելությամբ ու վրեժխնդրությամբ:

(Շարունակելի)

[shun]

Վերեվում մոռացա նշելու, որ նախկին Խորհրդային Միության տարածքներում “հակա-սեմական” շարժումների համագրույթում էր հայտնվել Վարպետյանի անունը, թեև, կարծում եմ, ընթերցողը կռահեց այդքանը:

UCLA համալսարանի վերաբերյալ մեր կասկածները խտացան վերջին չորս-հինգ տարիներին: Անհասկանալի էր այն, որ համալսարանը ունենալով տարաշխարհի ինչքան գիտեմ մեծագույն հայագիտական ամբիոնը` մտահոգությունն իսկ չուներ վտարանդի գրողների ոչ գրականությանը, ոչ էր հայրենիքից օտարված լինելու խնդրին անդրադառնալու: Ընդհակառակը. մի քանի միջոցներով առնվազն ինձ հայտնի է եղել, որ համալսարանի հայագիտության բաժնի գրեթե ոչ մի ուսանող լսած անգամ չի եղել վտարանդի գրողների ոչ գրականության, ոչ իսկ գոյության մասին: 2006 թվին, երբ Ահազանգ փաստաթուղթը ստորագրեցինք, որի տակ իրենց ստորագրությունը դրեցին 120 հայ և այլ ազգերի մտավորականներ, ներառյալ բազմաթիվ հայրենի ուսուցիչներ (ապրելով հանդերձ Հայաստանում), Կաուին արհամարհեց այն: Նրան ինքս մի քանի անգամ եմակով ուղարկել էի փաստաթուղթը` խնդրելով նրա զորակցությունը: Նույնն արեց Վահեն` ու խնդրեց պարզաբանել, եթե լռելու պատճառ ունի: Առավել, այս ուսանողները, երբ նույնիսկ լսել են մեր մասին, նրանց վերաբերմունքը եղել է ընդհանրապես բացասական:

Գլենդելի գրադարանի դահլիճում, երբ Կաուին ներկայացնում էր ինչ-որ երաժշտի, ու երկնային հափշտակությամբ դահլիճը թնդացնում «նախագահի՜ շքանշանով» արտահայտությամբ (Հայաստանցի ներկաների ծիծաղն առթելով), ես կանգնեցի տեղիցս ու հանգիստ քայլերով դուրս եկա սրահից: Մանավանդ, որ Կաուին ինձնից էր լսել Հայաստանում իմ ու այլ գրողների դեմ կատարված ոտնձգությունների մանրամասները: Այդ օրվանից չեմ ստացել UCLA համալսարանի ձեռնարկներին ներկա լինելու ոչ մի հրավեր (բացի Ռիչարդ Հովհաննեսյանի ձեռնարկներից), հակառակ այն բանի, որ մի քանի անգամ հաղորդել եմ այս մասին ու խնդրել, որ եմակի հասցես ավելացնեն իրենց ցանկին, խնդրել նույնիսկ Անահիտից` Կաուիի կնոջից: Գուցե զուգադիպություն էր:

Առիթ ունենալով շփվելու համալսարանի հայագիտության բաժնի ուսանողներից ոմանց հետ, նրանցից մի քանիսի մոտ նկատեցի շեշտված հրեասիրություն: Ու նույնքան շեշտված ատելություն հուդա-քրիստոնեական համակարգը քննադատող հայ գրողների ու մտավորականների նկատմամբ: Նույն այս հրեասերները Կաուիին համարում էին սքանչելի դասախոս: Ուրիշներ այլ կարծիք ունեին:

Զարմանալի էր նաև այն, որ համալսարանում հայերեն գրականություն դասավանդող դասախոսներից ոչ բոլորը լսել էին վտարանդի հայ գրողների մասին, չգիտեին անգամ անունները:

Հատկանշական էր նաև այն, որ մի քանի հայ դասախոսների ընկերների մեջ են Հայ (հակա)հեղափոխական դաշնակցության բյուրոյի անդամներ:

Լռության այս պատի ու հայ ուսանողներին հայ գրողներից օտարելու պատճառները մի քանիսն են` ըստ իս: Նախ` պարզ տգիտությունը: Ապա, գլխավորաբար` սեփական շահը: Ոմանք չեն ուզում վտանգել Հայաստան երթուդարձի սեփական հնարավորությունները: Այլոք չեն ուզում իրենց հարաբերությունների վրա մուր քսել տարբեր քաղաքական խնբավորումների հետ` քաղաքականացնելով հայ գրականության մատուցումը ազատ երկրի ազատ համալսարանում: Ոմանք էլ գաղափարախոսական նկատառումներով պարզապես չեն հանդուրժում նրանց և ատելություն են սերմանում հայ ուսանողների մտքի ու հոգու մեջ` սեփական ազգի գրողների նկատմանբ: Իսկ երբ այս բոլորին ի տես ընդվզում են հայ գրողները, նրանց ներկայացնում են որպես ծայրահեղականների կամ հիվանդների:

Այս մարդիկ UCLA-ի հայ ուսանողությունը օտարում են սեփական ազգի հատկապես այլախոհ գրողներից` իրենց նեղմիտ, տգետ, վախկոտ, քծնող հոգու որպես արդյունք: Հետևաբար արժանի չեն իրենց պաշտոններին: Հրապարակավ պահանջում եմ բոլորից հայտնել իրենց տարեկան եկամուտը, որպեսզի հայը տեղյակ լինի թե արդյո՞ք այս մարդիկ արդարացնում են իրենց կոչումը: Օրինակի համար. ինչքա՞ն գումար է ստանում Կաուին. տարեկան $60,000՞, $80,000՞: Եվ ինչքա՞ն են ստանում Հայաստանում դասավանդող լավագույն հայագետները. տարեկան $3,000՞: Այս գումարները տրամադրվում են նաև Հայ կրթական հիմնադրամի (Armenian Educational Foundation) կողմից, որ է Գլենդելում հաստատված հայկական մի հիմնադրամ: Հայն է դրամավորում այս խրտվիլակներին: Բացատրություն եմ պահանջում թե՛ այս հիմնադրամից, թե՛ Կաուիից, թե՛ մյուս դասախոսներից այս գումարների մսխման արդարացիության մասին:

Իմ կարծիքով` Կաուին մի սովորական դասախոս է, որի հայ գրականության մասին տեղեկացվածությունը նրան առավելագույն դեպքում կերաշխավորեր ինչ-որ համալսարանում օժանդակ դասախոսի պաշտոնը, և ոչ թե տարաշխարհի մեծագույն հայագիտական ամբիոնը վարելու իրավունքը, այն էլ` երբ սա պաշտոնը շահագործում է սեփական նախապաշարումներով ուղեղալվացումի ենթարկելու հայ ուսանողությանը, իսկ բարոյական բնագավառում դրսևորում է հակումներ, որոնց միակ արժանի պատասխանը կլինի՝ սրա ականջից բռնելով դուրս շպրտել համալսարանից: Անշուշտ ասում եմ փոխաբերաբար:

Շուն Շան Որդի

[shun]

Այս դասախոսը հրեասերների սերունդ է պատրաստում տարաշխարհի մեծագույն հայագիտական ամբիոնում: Դրան զուգընթաց նա ապագա սերնդի մեջ ատելություն և թշնամանք է սերմանում հայ ազգի էացմամբ մտահոգ գրողների ու մտավորականների նկատմամբ` ապավինելով մտքի ու սեփական կրոնական հավատալիքների ազատության իրավունքին:

Կաուիի ուսանողներից ոմանք անձամբ ինձ ցանկություն են հայտնել հայագիտություն սովորելու Իսրայելում: Ինչպես իրենց դասախոսը: Թե ինչու է սա խնդրահարույց` ամեն մի շրջահայաց հայ լավ գիտի: Սակայն հստակացնենք երկու հարցով.

1) Ինչո՞ւ տարաշխարհի հայագիտական որոշ ամբիոններ վերջին քսանամյակին հրեասիրության մի ալիք է թափանցել, և ոչ ասենք` եգիպտասիրության, հունասիրության, հնդկասիրության, չինասիրության, արաբասիրության, սևասիրության, կնասիրության, առնասիրության և թեկուզ ռուսասիրության կամ թուրքասիրության: Մի՞թե այս սերերը ավելի բնական չէին լինի նկատի ունենալով կա՛մ մշակույթի բնագավառում (եգիպտասիրություն, հունասիրություն) դրանց անփոխարինելիությունը, կա՛մ մշակութային հարևանությունն ու պատմական ազդեցությունը, կամ էլ մեր դարի հոսանքներ լինելու հանգամանքը (կնասիրություն, առնասիրություն):

2) Ինչո՞ւ մեր մեջ հրեասիրություն քարոզողները հրեաների մեջ կամ Իսրայելում հայասիրություն չեն քարոզում: Քանի՞ գիտական աշխատություն կամ հոդված են հրատարակել Իսրայելում հայկական մշակույթի կամ ցեղասպանության մասին: Քանի՞ համաժողով են կազմակերպել կամ գրական համաժողովների ներկա եղել Իսրայելում` ներկայացնելու հայ գրականությունը:

Եթե ասենք, որ այնպես է պատահել, որ տարբեր հանգամանքների բերումով է մեր մոտ առաջացել այս միակողմանի ու չփոխադարձվող “քրիստոնեական” սերը հրեաների նկատմամբ, ապա այս սիրո մասնագետները ինչո՞ւ սեր չեն քարոզում հրեաներին, սեր` մեր ազգի ու գրականության հանդեպ, հայ մշակույթի հանդեպ… առնվազն ցեղասպանության զոհ լինելու “եղբայրական” փոխ-զգացումների պարունակում:

Վախկոտ են, ծույլ են, նախապաշարված են, մտքով հիվանդ են, կաղ ու անդամալույծ: Եթե չենք ուզում ընդունել, որ ինքնանշանակ գործակալներ են, որոնց նպատակը հայ մշակույթը խեղաթյուրել է, իրենց քարեդարյան կամ ցեղապաշտական կրոնական նախապաշարումները կնքել է հայ ուսանողների ենթագիտակցի մեջ, հայ ազգի զարգացման ներուժը իրենց վամպիրային ներկայությամբ ներծծել ու ոչնչացնել է, հայ ազգի կայացմամբ մտահոգ բոլոր մտավորականներին նսեմացնել, օտարել ու նրանց հանդեպ թույն լցնել է հայ ուսանողների մտքերի մեջ: Ու պաշտոնի շահագործումով անուղղակի սպառնալ է հայ ուսանողներին, որ նրանք ովքեր չեն ենթարկվի նարցիսական դասախոսների գաղափարախոսական ու կրոնական քմայքներին` չեն ավարտի համալսարանը:

Օրինակ, ասենք մի հայ ուսանող որոշեց Վարպետյանը ընտրել որպես իր դոկտորական ուսումնասիրության առարկա (կամ էլ տեսար մի օր` Շուն Շան Որդի երևույթը ուսումնասիրել հայ գրականության մեջ), նա երբեք չի ավարտի համալսարանը, եթե տվյալ ուսանողի ավարտաճառի միտք բանին լինի նման մի բան. «Ալեքսանդր Վարպետյանը հեղափոխական մեծագույն երևույթ է հայ արդի մտքի պատմության մեջ: Նա հիմնովին կործանեց հուդայական գաղափարախոսական ստրկատիրությունը` ստեղծելով հայ արիական կուռ գաղափարախոսություն, ու հիմքերը դրեց հայ ազգի հուդայական երկհազարամյա ստրկատիրությունից ազատագրման, նրա կայացման ու զարգացման գործընթացին»:

Իսկ ի՞նչ կաներ տվյալ ուսանողը, որպեսզի ուշիմ, ընդունելի, իմաստուն ու հաճելի երևար: Լավագույն դեպքում նման մի բան. «Ալեքսանդր Վարպետյանը իր հակա-հուդայական նախապաշարումներով կարողացավ որոշ հոսանք ստեղծել հայ իրականության մեջ: Սակայն, նկատի ունենալով նրա այսպես ասած գիտական տեսությունների անհեթեթությունը, այդպես էլ մնաց ժողովրդային ցածր խավերի մեջ` որպես հակա-սեմականության խորհրդանիշ: Քանի որ նրա տեսությունները գիտական որևէ արժեք չեն ներկայացնում, նա մերժվեց գիտական հասարակության կողմից ու այս ինքնամեկուսացման հետևանքով նրա մոտ երևան եկան հիվանդագին դրսևորումներ` առավել խորացնելով նրա հակա-սեմական նկրտումները: Երևույթը ինքը մի ասուպ է, որ անցավ, խորհրդանշելով Խորհրդային Միության քայքայման ժամանակաշրջանում ծնունդ առած հակա-սեմական շարժումների հայկական տարբերակը, և որն արդեն ժամանակավրեպ է»:

Այսպես է թունավորվում մի ամբողջ սերունդ ու խեղաթյուրվում հայ գրականությունը, պատմությունը, իսկ ամենակարևորը` հայ հոգին:

UCLA համալսարանի հայագիտական կոչված ամբիոնը հիմնականում ծառայում է մի նպատակի. հայ մշակույթի հրեականացման` «աստվածաշնչականացման» միջոցով: Դրա գոյության իմաստը դարձել է գրաբարի մատուցումը, որի նպատակը «Աստվածաշնչյան» ուսումնասիրողների համար մի կենտրոն ունենալն է: Ու այստեղից բխում է ենթարկվածությունը հուդա-քրիստոնեական մաֆիայի գաղափարախոսությանը` “ընտրյալ ազգի” հանդեպ ստրկամտության մշակմամբ:

Շուն Շան Որդի

[shun]

Սիրելի ընթերցող,

Շուրջ մի ամիս առաջ այստեղ` Hayastan.com/forum-ի գրականության բաժնի իմ էջում, ակնարկել էի Facebook-ում ունեցած իմ էջի մասին` տեղեկացնելով, որ ցանկացողները կարող են Fan դառնալ ու այսպիսով նաև գրքիս անգլերեն տարբերակի` Journey to Virginland – Epistle I-ի, հրատարակության մասին նորություններից տեղյակ լինելու հնարավորությունն ունենալ:

Այս ակնարկից 24 ժամ հետո Facebook-ը իմ էջը փակեց, հայտնելով. «Երբեք չենք վերաբացելու ձեր էջը… Ոչ մի դեպքում չենք հաղորդելու մեր որոշման պատճառները… Մեր որոշումը բացարձակապես վերջնական է…»:

Այստեղ չեմ վերլուծելու նման քայլի օրինականության խնդիրը, որ իմ կարծիքով նույնիսկ հակասահմանադրական է: Այս մասին զեկուցել եմ իրավաբանիս: Ցանկության դեպքում կարող եմ հինգ մատի վրա պարեցնել այս գործակալությանը: Դա էլ ուրիշ խնդիր:

Իրոք էլ զուր էին օրինական միջոցներով բացատրություն պահանջելու փորձերս, որոնք բախվեցին նրանց անհուն արհամարհանքին:

Իմ սեփական միջոցներով ամենաբարձր մակարդակի վրա փորձեցի պարզել կատարվածը: Դարձյալ քիչ բան ասացին այն երրորդ կողմին: Սակայն ասվածից մի բան գոնե հստակ դարձավ: Թեև չի բացառվում, որ այս կայքէջի ընթերցողներից ոմանք իրենց սև գործն արեցին այս կապակցությամբ (նկատի ունենալով այս զուգադիպությունը), սակայն հստակ դարձավ, որ այդ ամենը, նույնիսկ իմ ենթադրած այլ հնարավոր պատճառները, որևէ հիմնավոր կապ չունեն գործակալության որոշման հետ:

Սովորաբար երբ մի խախտում ես անում, ստանում ես զգուշացում, կամ եթե խախտումը լուրջ է` ժամանակավոր կախակայում: Ինչպես օրինակ` այս կայքէջում ստացա 20% մահ` կաթողիկոսին գնդակահարելու մասին իմ արած հայտարարության պատճառով, և հիմա գոյությունս շարունակում եմ մնացյալ 80%-ով: Տեսնես կհաջողվի՞ կյանքիս մնացյալ 80%-ի ընթացքին կաթողիկոսին գահընկեց անել: Facebook գործակալությունը սակայն ընդունել է կանոնների մի շարք, որոնց համաձայն ամեն մի անդամ անխուսափելիորեն հանցագործ է: Դա, իհարկե, նշանակում է մի բան միայն` կանոնները գործադրելու ենք ինչպես մենք ենք ուզում, ու վտարելու որևէ մեկին, որին պարզապես չենք սիրում:

Եթե, սիրելի ընթերցող, մտածում ես, որ ԱՄՆ-ում մարդկային իրավունքներն ու գրողների ազատության իրավունքները պաշտպանված են, չարաչար սխալվում ես: Եթե այս մասին չենք խոսում, պատճառներից մեկն այն է, որ չենք ուզում Հայաստանի գերհանցագործներին ինքնարդարացման պատճառներ տալ: Մանավան որ ազգովին սովորություն ունենք մենք զմեզ համեմատելու աշխարհի վատագույնի հետ` ասենք Ադրբեջանի (փոխանակ Ֆրանսիայի, Կանադայի կամ Շվեդիայի) արդարանալով` տեսեք մեզնից վատն էլ կա: Շնորհավորում եմ:

Համենայն դեպս: Պարզվեց, որ Facebook-ն իր որոշումն առել է UCLA համալսարանի հայագիտական բաժնի որոշ ուսանողների կողմից կազմակերպված ատելության արշավի (hate campaign) հետևանքով: Ենթադրում եմ` ներշնչված ամբիոնի վարիչի կողմից, որին վերաբերում էր հայտարարությունը:

Հայտարարությունը, որը տեղադրել էինք նաև Facebook-ում, արված էր հինգ հայ այլախոհ գրողների կողմից (Արմեն Մելիքյան, Վահե Ավետյան, Կարեն Սիմոնյան, Արա Բալիոզյան, Քարտաշ Օննիկ): Այն տեղադրված է նաև այստեղ` կայքի իմ էջում, մարտի 21-ին: Մտածելն անգամ ծիծաղելի է, որ այս հայտարարության կամ դրա տեղադրման մեջ կա որևէ խախտում, այն էլ` մահացու, որի հանդեպ կիրառված պատժամիջոցը ավելին է քան` մարդասպանների հանդեպ կիրառվածը, և նույնը` ինչ կիրառվում է երեխա բռնաբարողների հանդեպ: Նույնիսկ ԱՄՆ նամակատարային ծառայությունը, որը պետական ծառայություն չէ, և ունի մի քանի մրցակիցներ, այնպես որ հասարակության անդամը չի զրկվի նամակային առաքման հնարավորությունից, չի արտոնված ասելու. «պարոն այսինչյան, մենք չենք սպասարկելու ձեզ, քանի որ դուք մարդասպան եք: Կամ թե` սև եք: Կամ թե` չգիտեմ ինչ եք»: Facebook գործակալությունն ունենալով լայնածավալ հասարակական և համաշխարհային հասողություն, ենթակա է այլ օրենքների, քան` փոքր ու միջին, ու նույնիսկ մեծ ձեռնարկությունները:

Այսպիսով UCLA համալսարանի հայագիտական ամբիոնը հանդիսանում է արտասահմանի առաջին հաստատությունը, որ կազմակերպված քայլերի է դիմում` սահմանափակելու համար հայ գրողի Ճանապարհ դեպի Կուսաստան գրքի անգլերեն հրատարակության տարածումը (ինչպես նաև լռեցնելու ու վարկաբեկելու նպատակով հայ գրողներին, որոնք հաշիվ են պահանջում իրենց հայ գրականության տեր հռչակած դասախոսների անբարոյական քայլերի համար):

Եթե այս մարդիկ ենթադրում են, որ մթի մեջ գործելով իրենց քայլերը կմնան գաղտնի, սխալվում են: Կգա օրը, երբ ամեն մեկի գրած նամակները երևան կհանվեն:

Ունեմ որոշ տեղեկություններ, ըստ որոնց Facebook գործակալությունը ներթափանցված է իսրայելյան գաղտնի ծառայությունների կողմից: Ավելի ճիշտ` այդ գործակալության տերերը կամովին համագործակցում են այս ծառայությունների հետ: Նպատակը անշուշտ պարզ է ու մեկին` իմանալով թե ովքեր են քո ընկերներն ու ծանոթները, ու նրանց ընկերներն ու ծանոթները շղթայական կապերի բացահայտումը ահաբեկչության բնագավառում: Սա նորություն չէ. ԱՄՆ և այլ գաղտնի ծառայությունների տասնամյակներով կիրառած մեթոդն է: Սակայն այստեղ բացահայտվում են այլ ծալքեր: Արդյո՞ք այս գործակալությունը մասնակից է իբրև թե հակա-սեմական գրողների հալածանքին: Եվ ինչո՞ւ իմ գրքի դեմ է ուղղված այս մոլուցքը: Ու այլ ի՞նչ զրպարտություններ են արվել UCLA համալսարանի հրեասեր հայ ուսանողների կամ նրանց դասախոսների կողմից: Որոնք փոխանակ խորագույն ընդվզումով արտահայտվելու ի նպաստ այլախոհ կամ վտարանդի հայ գրողներին, շարունակական հալածանքի ու մեկուսացման ենթարկված հայ գրողների նույնիսկ առավելագույն փափկանկատությամբ արած հայտարարության դեմ են ընդվզում, և ատելությամբ, արհամարհանքով ու ոխով լռեցնել ջանում հայ գրականության, հայ գրողի ձայնը ամերիկյան հասարակության մեջ:

Ստրուկն արդեն առաջնորդում է ստրուկին: Ստրկատերի դերն ավարտված է:

Սա՛ է UCLA կոչված համալսարանի ստրկամիտ, ինքնահավան, վախկոտ, սլքտացող և լկտի հայ դասախոսների պատրաստած սերունդը:

Այս համալսարանը իր դասախոսներով և հայագիտականի ուսանողներով հանդերձ գլխավոր թշնամին եմ համարում հայ գրողների և հայ գրականության: Հայ գրողների վաճառականներ: Մեր կյանքերի վրա փող աշխատող ու փառք դիզող վարնոց վաճառականներ:

Ամո՛թ հայ ուսանողության: Սարսափելի արժանապատվությո՜ւն ունեցող այս ուսանողության, որ գիտի միայն պոռթկալ հայ գրողի դեմ, երբ ընդվզում է վերջինս, որ իր կյանքն են ոչնչացրել, ու չգիտի պոռթկալ հայ գրողների արժանապատվությունը հազար անգամ ավելիով ոտնահարող իրենց տափակ, անգրագետ ու ոխակալ, ստախոս ու ստաբարո դասխոսների` հայ գրողների ու գրականության բուն թշնամիների դեմ:

Ու դառնալ առաջին գործակալը` կասեցնելու հայ գրողի մուտքը ամերիկյան գրականության մեջ:

Ո՜վ հայ ուսանողություն, թող ես թքնեմ քո ճակատին…

Շուն Շան Որդի

[shun]

Դրախտի և Դժոխքի Դաշնակցություն: ԴԴԴ: Անունն է կազմակերպության, որ ներգրավեց տասնյոթ նահանգապետներ, Ներկայացուցիչների պալատի և Ծերակույտի մի շարք անդամներ:

Սկզբնական շռնդալից հաջողությունը, որին արդեն հետևելու էր Սատանայի սատարների այցը Դրախտ, բեկանվեց: Երազստանի հարախոս շոգմոգները հիմադիր շան անունը մրոտեցին՝ Աստծուն ներկայացնելով նրան՝ որպես Սատանայի գաղտնի ծառայությունների գործակալի, Սատանային՝ որպես Աստծու օրհնությունը չունեցող անվստահելի տարրի:

Շշնջում են իրար ականջի.

ՍիԱյԷյ է, հեռացիր:

Ազգը կրկնում է.

ՍիԱյԷյ է:

Շունը ՍիԱյԷյ էր:

Այնինչ կարիք ուներ մի քանի ոսկորի՝ պահպանելու համար կազմակերպությունը մեկ տարով ևս՝ մինչև լիներ ինքնաբավ: Բուն երազողները մեկ ոսկոր տալ զլացան: Կթան կովի էին վերածել Երազստանի ընչեղներին՝ գերադասելով խմբակային շահն ազգայինից: «Ա՛յս է կարգը»,- ի գիտություն հայտնեցին:

Շունը Մոսկվայում հաստատեց մասնաճյուղ՝ Նոր Պապիի խորհրդականի հավանությամբ: ԴԴԴ-ն առաջիններից էր, որ ոտք դրեց նոր իջնող երկաթե վարագույրից այն կողմ: Գաղափարախոսությունն ընդունում էին ոչ միայն Դժոխինգտոնում: Թե՛ Սատանան, թե՛ Պապին այն ժամանակ երազողներին տեսնում էին նոր դերում՝ որպես պետությունների միջև նոր հարաբերությունները զոդող տարրի:

Դրախտի գաղափարախոսները, Սուրբ Երրորդության նառերն ու ազգի խիկարները օտարների այս համոզումը հիմնահատակ արեցին՝ զենք ունենալով ծաղրանքը: Տիտանն իր հերթին ազգի ներուժը չափում էր վառելանյութի մթերքով:

Ըստ էության Սուրբ Երրորդությունը սուսության որմ քաշեց ԴԴԴ-ի նույնիսկ համաշխարհային հաջողությունների դիմաց: («Սուրբ Երրորդություն» մեծամոլ թերթում երազերեն լեզուն այսօր էլ այլանդակության գլուխգործոց է: Լեզվաբանությունից՝ անլուր, երաժշտությունից՝ ի ծնե խուլ մեզմեականները 14 ձայնալար են թլփատում երազողի կոկորդից և այս գործողությունը կոչում մեսրոպաբանություն՝ ի պատիվ Դրախտի այբուբենի գյուտարարի Մեզմեական խմբագիրն անկեղծացավ.

— Ի՞նչ պարտավոր ենք ուրիշի գործը պրոպագանդել:

Կուսակցության պարանոցին ծվարած «Ես»-երի օթյակի ժրաջան քարոզողը, սնափառ կրոնավորների ու կուսակցական փքուռույց ոջիլների մահասփյուռ պատկերներով թերթը ողողողը:

«Ես» ունեցող մարդը, խմբակը հանրույթի պետ թշնամին են…

Դժոխքում շուն ծեծելով ապրող ազգերը Սատանային դաշնակվելու ձգտող տապոտ կազմակերպություններ ունեին, որոնց մեջ՝ Օսման փաշայի և Հուդայի ուստրերը: Վերջիններիս երազողները սիրում էին օրինակ բերել: Բայց «Ես»-երը կույր են ձևանում: Ինչ իրենցից չէ, իրավականություն չպետք է ձեռք բերի: Ըստ կուսակցության պատմաբանի՝ Սուրբ Երրորդության հրապարակային գործերը սովորաբար տնօրինել են ամենաեսապաշտ մեզմեականները:

Օթյակի համեստ ներկայացուցիչ իմ հեռավոր զարմիկը (զանցառելի «հեռավորը» նշում եմ՝ իր նկատողությանն անսալով), որ ամուսնացել էր Սատանայի դստեր հետ ու նրա որովայնից քառ դուստր հանել և որ շենք էր նվիրել կուսակցությանը՝ Սուրբ Երրորդությանը պատսպարելու Դժոխքի կրակներից, առաջարկեց հովանավորել ԴԴԴ-ին: Հեռավոր զարմիկն առաջարկեց հովանավորել, եթե ԴԴԴ-ն Սուրբ Երրորդության բռի մեջ դնեի: Դավաճանելով ԴԴԴ-ի հավասարակշռված ու հեռանկարային գաղափարախոսությանը, որի շնորհիվ Դժոխքի քաղաքական ընտրանին պաշտոնապես միանում էր շնաստեղծ կազմակերպությանը: Դժվար է տարհամոզել մարդերին, եղբայրներս, շնային եղբայրասիրության արժեչափից բխող սկզբունքներով, երբ գիտակցությանն ու ցանկություններին իշխում է խմբակամոլությունը: Հատկապես Երազստանում:

Սա Երազստանը բնորոշող խնդիրներից է: Ոտքերի տակ հող չունենալով՝ երազողներն ազգապահպանության հարցերը լուծում են երկրեղենաց այս կամ այն խմբավորման մեջ պատսպարվելով:

Պատրաստաբան ամենագետները չէին ընկալում ԴԴԴ-ի իմաստը: Մենք ալ կրնանք նույնը ընել, ուրեմն դուք ավելորդ եք:

Չէին կարողացել, չէին կարողանա: Նրանց գաղափարական շղթաներն ու իմացական որոշը բացառում էին այդ: Շնային գործերը մարդի խելքի բան չեն, եղբայրներ:

Կային խանդավառներ: Երրորդ սերնդի մի տասնյակ դժոխածիններ աջակցում էին գործով կամ դրամով: Իսկ Դրախտից փախած ուսանողների հետաքրքրությունը ծնողների դրդմամբ սահմանափակվում էր պաշտոն ձեռք բերելու ակնկալիքով: Տեսնելով, որ կամավոր աշխատանքը եկամտաբեր պաշտոնի չի հանգելու, անէանում էին:

Շունն իր երազների հետևանքով մխրճվեց երեսուն հազար վաշինգտոն պարտքի մեջ: Այն ժամանակ դա երեսուն միլիոնի համարժեք էր Շան համար: Երազստանի դրամատերերը ոռ խաղցրին: Շունը մնաց առանց կտոր ոսկորի: Մասունք կտրեց, տխրեց, հիվանդացավ: Ստիպված դադարեցրեց աշխատանքները: Դրա մեջ դեր ունեցավ նորանկախ Դրախտի իշխանությունների ապիկարությունը: Շունը չէր ուզում գործ բռնել վիսապանծ հրեշտակների հետ, որ Սատանայի համեստությունը չունեին:

Մի տարի զուրկ էր տարրական պայմաններից. քնում էր հոր մեկսենյականոց բնակարանի հատակին, մկների ընթեր, երազելով, որպեսզի կատարվի Ակնընդական էֆենդիի գահաժառանգի բերանով ըսվածը՝ ավելի դյուրին է, որ ուղտը մտնե երկնի արքայություն, քան հարուստը: Իր գործունեության ողջ տևողությանը Շունը մկների հետ էր ապրել՝ առանց այդ մասին մեկին հայտնելու:

Անշուշտ այսպես էր վարձատրում Սատանայի գաղտնի գործակալությունն իր անդամներին:

Շան խելքը տեղը եկավ: Արթնացավ երազից:

Բայց այս ամենն իր կնիքը դրեց նրա ամուսնական կյանքի վրա:

Edited May 11, 2010 by shun

[shun]

Համալսարանական հայ ուսանողների պայքարի հարաչափությունը անարդարության դեմ:

Ցեղասպանության իննսունամյակի առիթով Լոս Հրեշտակոսում տեղի ունեցած ցույցի ընթացքում Օսման փաշայի դրոշակը հավասարեցրել են Ֆյուրերի խորհրդանիշին:

- Այս մարդիկ ստոր են. ինչո՞ւ են վիրավորում ուրիշներին,- ցնցվում է տղաս:

- Դինջեր: Անարգում են մեր հավերժության խորհրդանիշը…,- շարունակում է «Երազ» դպրոցից նրա դասընկերը:

- Գո՛ղ Ֆյուրեր,- վիրավորված ձայնակցում է նրանից երկու տարով մեծ, արիական շապիկ հագնված մի տղա:

- Արթնացի՛ր Համբուրգերլանդ. տե՛ր կանգնիր քո ազգային արժանապատվությանը: Հուդան ցեղասպան է: Արարատը սպասում է քեզ,- երթի միջից հայտարարում է մի ծերունի:

Երթը մի պահ շրջվում է ծերունու կողմը, շարունակում համրեղ քայլել:

Հոգեբանական կրթություն, հասարակական ջիղ, քաղաքական աչք: Երազստանի պարագլուխներից տարակայված ստորոգելիներ: Իմաստնությունը ուժեղից ողորմություն մուրալն ու որմնադիրներին միշտ գոհ պահելն է: Ամե՜ն:

Հարյուր հազարանոց երթին քանի՞սն անդրադարձան Լոս Հրեշտակոսից դուրս: Նույնիսկ այստեղ, գոնե իմ տեսած տեղական կայանը մի րոպե իսկ չհատկացրեց, այն էլ այնպիսի մի խղճուկ նկարահանումով, կարծես մի մայթի անկյունում քսան մարդ էր հավաքվել: Մինչդեռ Էյֆելիայի «Լը Մոնդ» հռչակավոր օրաթերթը Դրախտի Ցեղասպանությանը 11 էջ էր նվիրում:

- Հայ = Հուդայի գյոթ,- կրկնում էր մեր թաղի նպարավաճառ, թերթ կարդացող հասակավոր Ծերոնը, որ քեռիներիս երազերեն լեզվի ուսուցիչն էր եղել: Չէինք հասկանում:

Եվ այս գյավուրնե՞րը պիտի գնան Օսման փաշայի դեմ պատերազմի: Հավատի ուժ չունեն: Եթե մի փամփուշտ արձակվի, մեկի հետքը չի մնա: Թող իրենց համեմատեն ցանկացած երկրում կատարված քաղաքական ցույցերի մասնակիցներին: Ծանծաղների հավաքածու: Եթե ուսանողներ են, հինգ տարվա մեջ աշխարհի ուսանողությանը կարող էին ոտքի հանել: Խելք չունեն, աշխարհի սերտողությունը չունեն, նման շարժումների գիտությունը չունեն, քայլվածք, կեցվածք, խոսվածք չունեն, կշիռ չունեն. թեթևամիտների, հեղգ մուրացկանների քարթու լոզունգներ, ժխոր. մեղկ է ոգու ուժը, արարչական արթնությունը` բացակա, չկա դրա գերեսական զորությունը: Գոռում են ավրված ձայնապնակի նվագով. հազարավոր ուսանողների ձայնը ծիծաղաշարժ աղմուկ է հույլ, չունի անհատականություն: Դպրոցական ամավերջի հանդես: Եթե Օսման փաշայի տեղը լինեմ, պատասխան իսկ չեմ տա:

Edited May 13, 2010 by shun