shun
-
Posts
452 -
Joined
-
Last visited
Content Type
Calendar
Profiles
Forums
Gallery
Posts posted by shun
-
-
- Արմեն, կարդա Լևոն Շանթի «Հին աստվածները»: Հին աստվածները չեն մահանում: Իմացիր, նրանք երբեք չեն մահանա: Կարդալուց հետո մենք խոսելու շատ բան կունենանք… Ընկերուհիներս այն չեն կարդում, ասելով, որ երազերեն է, դժվար է:
- Նրանք բանասերնե՞ր են:
- Բանասերներ, թատերագետներ, լրագրողներ…
- Հասմիկ, Ինտրա կարդացե՞լ ես:
- Ո՞վ է նա: Մեր գրականության ցանկի մեջ այդ անունը չկա:
- Եվ Կուսապատում համարում են, որ գրականությո՞ւն են սովորում:
- Հիմնականում սովորում են Կուսաստանի գրականություն: Շահնուրից այն կողմ չեն անցնում:
-
Բանտում ամենաշատ կարդացված գիրքը:
Ըստ «Սարդարապատ» գրախանութի տնօրինության, «Գործք Շնաց կամ Ճանապարհ դեպի Կուսաստան»ը Կալիֆորնիայի բանտերում ամենաշատ կարդացված հայերեն գիրքն է: Գրախանութը գրքերի կեսը վաճառել է բանտարկյալների հարազատներին:
-
www.narek.com կայքում` (Advance Search: Journey to Virginland)
-
Հարգելի ՍԱՍ,
Ինտրայի «Ներաշխարհը» կարդացե՞լ եք:
-
Սիրելի ընթերցող,
Կայքի այցելուներից մեկի կողմից վերջերս ցանկություն հայտնվեց ստանալու «Գործք Շնաց կամ Ճանապարհ դեպի Կուսաստան» գրքի Ա հատորը:
Ուզում եմ տեղեկացնել, որ գիրքը համարյա սպառված է: Հեղինակի մոտ կա ընդամենը յոթ օրինակ, որոնք վաճառքի համար չեն: Հայաստանում կա ընդամենը 10 օրինակ, որոնց ճակատագիրն առայժմ անորոշ է:
Մի 7-8 օրինակ դեռ կարելի է գտնել Գլենդելի հայկական գրախանութներում` «Ապրիլ», «Սարդարապատ» և «Պերճ»: «Պերճ» գրախանութում այն կարելի է միանգամից տեսնել ցույց դրված գրքերի շարքում, իսկ «Ապրիլ» և «Սարդարապատ» գրախանութներում պետք է գրքի կամ հեղինակի անունը նշել որպեսզի գիրքը ձեզ տրամադրեն, թեև կտրամադրեն ուրախությամբ: Այն չեն զետեղել գրականության գրքերի հետ, այլ` աչքից հեռու մի անկյունում:
Նրանք ովքեր Լոս Անջելեսում չեն ապրում, կարող են գիրքը ձեռք բերել www.narek.com կայքից, որտեղ ևս կա մի քանի օրինակ:
Գրքի երկրորդ (Թուղթ Բ) հատորը պատրաստ է հրատարակության, բայց հրատարակության չի հանձնվել տարբեր պատճառներով: Ներառյալ` նյութական: Հեղինակը մտադիր է այն լույս ընծայելու երկու կամ երեք ամսից, որի մասին ձեզ տեղյակ կպահի այս կայքէջում:
Այս կայքում` hayastan.com, հեղինակը զետեղում է սովորաբար հանրամատչելի հատվածներ, բարքերի ու կենսաոճի առնչվող մասեր, որոնք, թեև շահեկան, գրքի միտք բանին չեն: Գրքի կարևորագույն հատվածները հեղինակն այստեղ հրապարակելու մտադրություն չունի: Նրանք ովքեր ուզում են լիարժեք պատկերացում կազմել գրքի մասին պետք է կարդան գիրքը, նախընտրաբար` երկու անգամ:
Առաջին և երկրորդ հատորների հայերեն տարբերակների միջև կա գեղարվեստական, ոճային, իմաստաբանական զգալի տարբերություն: Առաջին հատորն ունի որոշ լեզվական և գեղարվեստական թերություններ, որոնք, իմ կարծիքով, սրբագրված են երկրորդում: Լեզվական թերությունների պատճառը հեղինակն ինքը չի եղել: Նա սովորել է այն հայերենը, որ մատուցվել էր իրեն Հայաստանում: Հինգ տարի ժամանակ էր պետք, որպեսզի հեղինակն անդրադառնա, որ իր սովորածը հայերենից ավելի եղել է սովետերեն: Այդ սովետերենի ճնշող լծից ազատվելու ջանքը թանկ է արժեցել հեղինակին: Բառապաշարից ավելի` լեզվամտածողության խնդրում, քանի որ հեղինակը, չիմանալով ռուսերեն լեզուն, մեծագույն դժվարությամբ կարողացել է մատը դնել ռուսերենով մտածված ու հայերենով արտահայտված այն խոսքերի ու բառակապակցությունների վրա, որոնք աղքատացրել են հայոց լեզուն:
Այսուհանդերձ, առաջին հատորը հեշտ ընկալելի է (գուցեև այսպիսով ձեռնտու) հատկապես նրանց համար, որոնց մասնագիտությունը հայերեն լեզուն չէ: Հատորի հայերեն վերամշակված հրատարակությունն առայժմ հուսալի չէ մինչև երեք կամ հինգ տարի:
Առաջին հատորը գուցե նաև ունի բանասիրական արժեք. այն պարունակում է տարրեր, որոնք լույս են սփռում գրքի հետագա հատորների վրա, իսկ վերահրատարակված տարբերակում բազմաթիվ այդ բանալիներն արդեն չեն լինելու:
-
ԿԳԲ-ում - 3
- Եվ ինչ:
- Գրիր, որ ես, Հասմիկ Վարդանյանս, խոստանում եմ, որ Արմենի կողմից ուղարկված նմանատիպ նամակներ չեմ տարածի:
Գրում եմ:
- Եվ նաև, որ նման դեպքում մեզ կհայտնես, կզանգես և տեղյակ կպահես:
- Ոչ, ոչ: Այլևս ոչինչ չեմ գրի: Խոստանում եմ, որ չեմ տարածի, բայց, որ Արմենի քայլերի մասին ձեզ տեղյակ կպահեմ, բացառվում է: Ուզում եք, ցուցմունքս հենց հիմա ուղարկեք դատարան: Ես պատասխանատու եմ իմ արած քայլերի համար: Վերջ:
- Հասմիկ, այդ քո Արմենը, որին` տեսնում եմ խելահեղ սիրում ես, քեզ օգտագործել է: Ի՞նչ գիտես, որ նա ամուսնալուծված է:
- Այո:
- Փաստաթղթերը տեսե՞լ ես:
- Ոչ:
- Այդքան կանայք, որ նրա շրջապատում են, քեզ ոչինչ չի՞ հուշում:
- Ես սովորական եմ դա համարում, բնական երևույթ է: Ես էլ կարող եմ տղա ընկերներ ունենալ:
- Այդ քո Արմենը կնամոլի մեկն է, առնվազը հիվանդ:
- Լռե՛ք:
Խոսրով.
- Ասում ես` նրա տա՞նն ես ապրում:
- Այո:
- Միասին բնակվել եք այնտեղ:
- Ոչ, ես ապրիլի 1-ից եմ այնտեղ:
- Քեզ բարի խորհուրդ. այդ Արմենը այլևս չի վերադառնա, ուստի գրանցվիր նրա տան վրա և մենք քեզ կօգնենք, որ այն քո սեփականը լինի:
- Լռե՛ք:
Վլադիմիր.
- Չե՞ս տեսնում, նրան շահը չի հետաքրքրում:
Խոսրով.
- Գոնե քեզ օգնո՞ւմ է:
- Այո:
- Օրինակ:
- Նրա օգնությամբ հաճախում եմ ֆոտո-մոդելի դասերի, և էլի որոշ հարցերում:
- Ծնողներդ գիտե՞ն դրա մասին, ծանո՞թ են:
- Գիտեն, բայց ծանոթ չեն:
- Ոնց որ դրախտցի չլինես:
Վլադիմիր.
- Հասմիկ, գիտե՞ս, որ հարուցված քրեական գործին զուգահեռ հետախուզում է հայտարարված Արմենի դեմ ու հանձնվել Ինտերպոլին:
- Այո:
- Ումի՞ց:
- Աստղիկից:
- Ասում ես ո՞ւմից:
- Ավելի ստույգ, Գարեգինից: Արմենի ծանոթն է: Պարզապես չէի ուզում նրան խառնել այս գործին: Աստղիկը նրան խնդրել էր, որ իմանա իրավիճակի մասին:
- Լավ, եղավ: Գրիր նաև, որ գիտակցում ես, որ սխալ քայլ ես արել և զղջում ես, որպեսզի այս գործը Դատախազություն չուղարկենք:
Գրում և ստորագրում եմ:
Խոսրովը տանում է, որ ինչ-որ մեկը նայի: Այդ ընթացքում Վլադիմիրը ինձ հետ իբր թե ընկերաբար խոսում է:
- Հասմիկ, ես ուղղակի ձևական այդ գիրքը քեզանից ուզեցի: Իրականում ես արդեն կարդացել եմ:
- Այո՞:
- Այո, և դու կարծում ես, որ այն ընթերցող կունենա՞…
- Դուք արդեն առաջինն եք, կհայտնվի երկրորդը, երրորդը…
- Հասմիկ, դա մերը չէ. դա Արմենի գիրքն է:
- Ոչ, մերն է: Մե՛նք ենք, մե՛ր դեմքը, մենք այդպիսին ենք:
- Լավ, չշարունակենք: Եվ հետո, քո Արմենը քեզ` իր անձնականը, չպետք է խառներ իր գործերին: Նա իրավունք չուներ: Նա գիտակցել է, թէ քեզ ինչ հոսանքի մեջ է նետում: Եթե ես լինեի, չէի անի: Հասմիկ, աչքերդ բաց: Ինչպե՞ս կարող է տղամարդը իր ընկերուհուն այդպիսի մի գործի խառնի: Ինձ հաճելի չէր լինի, որ իմ ընկերուհին հայտնվեր մենակ, այս տղամարդկանց շրջապատում…
- Ես ձեզ չեմ մեղադրում այդպես մտածելու համար: Վլադիմիր, եթե Արմենը ձեր կողքին մեծացած լիներ, դաստիարակված Կուսաստանում, ինքն էլ այդպես կվարվեր: Չէ՞ որ մեր մոտ կինը իրավունք չունի ազատ շնչելու:
- Դրա համար էլ այդպես սիրում ես:
- Այո, շատ: Ես սիրում եմ և երբեք չեմ ամաչի իմ սիրուց, ուզում է թող դուք և մյուսները ինչ աչքով էլ ինձ նայեն: Նրա համար պատրաստ եմ ամեն ինչի:
- Հասմիկ, համենայն դեպս, ես քեզ առաջարկում եմ իմ օգնությունը: Եթե որևէ խնդիր լինի, կարող ես դիմել ինձ:
- Շնորհակալություն:
- Ի դեպ, այդ նամակը կարող է Արմենը ուրիշին էլ է տվել:
- Ոչ:
Հետո ինձ ուղարկում են այդ մարդու սենյակ, վերջինս սկսում է.
- Հասմիկ, եթե մենք այսօր քեզ հետ նորմալ, մարդավարի խոսեցինք, դա պարզապես հարգանքից ելնելով էր: Հուսով եմ, որ այլևս նման բան չի կրկնվի, այս մասին տեղյակ չեն լինի ոչ ոք, ընկերուհուդ ասելու ես, որ պարզապես մի փոքր Արմենի գործի հետ կապված բան էր: Իմացիր, որ մենք ամեն ինչից միանգամից տեղյակ ենք լինում: Քեզ զգուշացնում ենք: Գնաս բարով: Հաջորդ անգամ քեզ տեսնենք էկրանին, որպես տոպ մոդել: Հաջողություն:
Խոսրովն ինձ ուղեկցում է մինչև ելք: Ես դուրս եմ գալիս և ևս մեկ անգամ համոզվում քո ասածի մեջ, որ այս հայերը քաք են:
Եվ միանշանակ խոստումս դրժում եմ:
Մասսագետը ժպտում է վեցերորդ հարկից…
-
Կուսշինբոզ:
Ավանդական մշակույթի քողի տակ մի ենթամշակույթ է ծաղկում Կուսաստանում: Մինչ բանաստեղծներն ու երգիչները փառատրում են ազգը, կանանց սակավորումը աշխատավայրերում գլում-անցնում է համայնավարների չափերը: Արուսիկի ու Նատաշայի` համալսարանավարտ, գեղաձև ընկերուհիները գործազուրկ են. ամեն տեղ պահանջվածը մարմինն է: Արուսիկը բուժքույր է, Նատաշան` օդանավի մասեր արտադրող գործարանի վերակացու:
Գայանեն 32 տարեկան, աչք շոյող արտաքինով կրթված կին է, համակարգիչների ծրագրավորող: Ձկան մարմին ունի: Վերջին երեք ամերին ձեռքը պարապ է: Համարյա ամեն տեղ լսել է նույն ձայնապնակը. «Ճիշտ է, 32 տարեկան չեք երևում, բայց մեր տարիքային սահմանը 25-ն է»:
Կուսաստանում նույնիսկ հավաքարարի աշխատանքի համար պահանջում են 25-ից փոքր վայելչատես, բարձրահասակ աղջիկներ:
Աշխատանք գտնող ծառայությունները գոռում են կանանց երամների երեսին.
— Եթե 35-ն անց եք, հեռացե՛ք:
Պատճա՞ռը:
Կուսշինբոզում բանող հարեմներն են: Հուրկապիկի համար երեսունն անց կինը ծեր է:
Կուսշինբոզի տնօրենը բռնանում է իգական սեռի վրա` ամրացնելով նվաճած բռնազբոսիկ դիրքը: Հուրկապիկի համար ախորժելի է տիրանալ և ցմահ գերեվարել Կուսաստանի մատաղ կանանց:
Շիմպանզաց Աշխարհի «նախագան» խա՜…ռո՜…շի՛ տղա է:
Լենին պապիի դարում շկահագույն դեպքը գուցե «ծառայողական սիրավեպն» էր: Բայց այն ժամանակ աշխատավորն իրավունքներ ուներ. բարդ արարք էր առանց լուրջ պատճառի նրա պոչը կապելը: Այսօր իրավունքը ոսոխն է նրա: Կվտարվի, եթե ընդդիմանա իր դեմ կատարվող սեռական ոտնձգություններին:
Թեև գործից հենց այնպես հեռացվում են նաև Դժոխքում, սակայն մենք ունենք այլ արժեքներ. Սատանան ընձեռում է երաշխիքներ, որ չկան Դրախտում: Դժոխքում ո՞ր գործատերը չի վեհերի աշխատանքի դիմող կնոջն ավելորդ հարց տալ կամ անմեղ թվացող նկատողություն անել: Հսկայական հիմնարկի տնօրենին խայտառակելով կհեռացնեն ամենահետին աշխատակցուհու հանդեպ ցուցաբերած սեռական ցանկության պատճառով: Սատանան նրա անդամներն այնպես կխարանի, որ հեռացվելուց հետո էլ աշխատանք չի ճարի:
Օ՜, սրբափա՜յլ Սատանա՜…
Սակայն Կուսշինբոզի ուզածդ պաշտոնյա քաջ է փերիներից պահանջելու, որ հիանան իրենով, պառկեն հետը: Ամեն գրավիչ կին ցնցիչ պատմությունների հանրագիտարան է:
Կուսշինբոզում աշխատում են Դրախտի ամենապատվական փերիները: Մի ափ պեղելով` կհասկանաս, որ նույն արևի մոլար աստղերն են. արեգակը ծիրանի` բազմած գահույքին, պահում է նոցա` Երկիրը լուսավորելու` կենդանական իր կյանքի համար վառատարր մատակարարելով:
Չարաչար կսխալվեք, եթե մտածեք, թե սրանցից լոկ մեկի գլխին է կանգնած բոժոժավոր հուրկապիկը: Աչքերս բացեցին ընկերուհիներս: Կանայք ըստ հերթի մտնում են պայթակի սենյակ, ընկալում մախազին, վայելում բառաչը, որ մնան բուշտի ընտրյալը: Չբացվողներին լլկում են. շատերը տուն են վերադառնում լացելով կամ աշխատավայրից հերձատվում են: Աշխատանքից հրվում են պարկեշտ աշխատողները, փոխարինվում պսպղուն տվյալներ շողշողողներով:
Հուրկապիկի տռփանքին արժանացողները նրան մակադրում են մզած լիմոն:
Լռում են, որպեսզի ընտանիքները «ամուր» պահեն:
Ոմանք համակերպվել, ապրում են երկակի կյանքով: Այլք լուծում չեն տեսնում. ծիծաղում են դատական համակարգին ապավինելու մտքի վրա: Ոստիկաններն իրենք բողոքող կնոջ վրա բանեցնում են պցորսության բոլոր օրենքները:
Կուսշինբոզում աշխատանքի չգրված պահանջների մեջ մտնում են ոտքերի հասքը, կրծքերի մթերքը, մեջքի կոկությունը, հետույքի ողորկությունը, հեշտոցի ընկալունակությունը և…
— Սիոնիստ շո՛ւն:
Կուսաստանում «կանանց հարց ՉԸ՛-ԿԱ»:
Ընկերուհիներիս ցանցի միջոցով կատարած ուսումնասիրությամբս եզրակացրի, որ Կուսաստանի ձեռնարկություններում աշխատող կանանց զգալի մասը` թեկուզ ամուսնացած, պառկում է ղեկավարի տակ: «Տվողները» ստեպ իրար հետ մրցակցության մեջ են, թե ով է ավելի լավ «տալիս»: Քանի որ Աստված տղամարդ է, Դրախտում կնոջ հասարակական ու տնտեսական զարգացումը կախյալ է նրա «տալու» չափից:
Ոռը որոշում է հարգը: Ընտանի Անունը խա՜… ռո՜… շի՛ տղա է:
Աչքդ պագնեմ, Սատանա՜… Ծարա՜վ եմ, Դժո՛խք, քո կրակներին…
— Լսեցի՞ր... Ամերիկայից... մի հատ... մարդ ա եկել, մեր հա՜յ... աղջկա՜նը... հղիացրե՜լ աաաաա…
Կուսաստանը դանակներն է հեսանում` նրան խոշոշելու:
-
Աշխատանքի ենք հրավիրում տասնութից քսանհինգ տարեկան բարետես աղջիկների` 170 սմ հասակով:
Հեռուստացույցը միացրած ենք թողել կողքի սենյակում: Տասնհինգ րոպեն մեկ, արդեն կես լուսին, կրկնվում էր այս ծանուցումը` հօգուտ Կուսաստանի թռչնակայանի բույներից մեկի:
Եթե նման հայտարարություն լսվեր Դժոխքում, Սատանան հաստատության մուխը կմարեր, հեռուստաընկերությունն էլ կփակեր: Սրանք մեկ նախադասությամբ Սատանայի քառ օրենք են խփել: Այբ` դուրս են պահում վարոցավորներին. դույնպիսի խտիրի հետևանքով Սատանան հաստատության տնօրեններին կբանտարկեր: Բեն` պուցցուն գործատիրոջ աչքերին կարելի բարետես չթվա. գուցե ոռը ըմբոն չլինի ճաշակին: Գիմ, դա` դուրս են մղվում որոշ հասակից այս ու տարիքից այն դի եղող բնավորներ:
Սատանան մի ճաշարանի պարտավորեցրեց մեկ միլիոն վաշինգտոն հատուցում տալ աշխատանքի դիմող տղամարդկանց` այս կետերից լոկ մեկը խախտելու պատճառով: «Բոինգ» արծվային ընկերության վրա էլ տասնյակ միլիոնավոր վաշինգտոնի տուժանք դրեց կին աշխատողներին ցուցաբերած համեմատական խտիրի պատճառով:
Եղբայրներ, սրիկա իրավաբանները Դրախտի ազատարարները կլինեն, եթե թեկուզ հանուն սեփական շահի` ահ ու սարսափի մեջ պահեն Աստծու մաֆիային:
Դիմեցի Կատիին.
— Ի՞նչ ես կարծում, ինձ թվում է, որ բավարարում ես պահանջները, եթե աչք փակեն քսանութ տարիքիդ:
— Նրանց շտապ կանայք են պետք, արդեն չեն դիմանում:
— Այդ չի նշվում հայտարարության մեջ:
— Այդ մասին կասվի ինտերվյուի ժամանակ,— վստահ էր:
Կատին եղել էր աշխատանքի բազմաթիվ հարցազրույցների և արել իր եզրակացությունները:
Հարևանուհիս, առանց իմանալու, որ նամակումս արդեն ակնարկել եմ այդ հայտարարությունը, դիմեց.
— Ինչ կլինի, շատ եմ խնդրում, որ գրես այս մասին: «Բարետեսն» անպայման նշիր:
Նրա աղջիկը բարետես էր, բայց նամուս ուներ:
Լուսինե. ամեն երկու կոպեկ տվող հովանավոր պահանջում է Դրախտի տարփի խորհրդանիշ երգչուհու վավաշանքը: Լուսինեն կեցությունն ապահովելու նպատակով մտադրվում է համերգներ տալ Դժոխքում: Ստելա. սեռական ոտնձգությունների ենթարկված կանանց շահերը պաշտպանելու համար կյանքս կնվիրեմ Սատանային:
Արի տես, որ կանանց հանրապետական համագումարում անդամների կեսը չկա. բոյֆրենդը, ամուսինը կամ եղբայրը արգելել է մասնակցել: Իսկ մասնակցողը, հասարակության բազուկը ցույց տալով, կուսության ու ճորտության կապի մասին հարց արծարծողի բերանն է ծեփում: Խումբն էլ սարսռալով լեզուները փորն է քաշում:
Կանանց իրավունքների պաշտպանություն:
Այս դրոշը ծածանող կազմակերպություններն ավելի մտահոգ են Սատանայի հատկացրած դրամաշնորհներով, քան Կուսշինբոզի հարեմներում տղամարդ տերպետների սեռական անշրուշակ ոտնձգություններով: Այլապես մի քանի ահռելի դատավարություններ կկազմակերպեին` Դրախտի աշխատավայրերում սեռական ճորտատիրության համակարգն արմատախիլ անելու համար:
Իսկ դրամաշնորհ ստանալու նպատակով ոչ թե այս ծլլակախ իրողությունն են ցույց տալիս, այլ «Տիկին Վարդիթերի կենսաբանական և մարդաբանական շոշանքը կնոջ անուծանելի իրավունքները բռնաբարող համագյուղացի ամուսնու` պարոն Եզնիկի եզի աթուրում»: Մի քիչ փող ուղարկեցեք ինձ…
Ո՞ւմ է պետք պայքարել սակավապետների դեմ: Աստծու հովանու ներքո ավելի հեշտ է որձատել նյութական անելում հայտնված տղամարդուն:
Երկրպագյալ Տերության մադամը… տտուն բաջի:
— Տիկին Ճինգյոզյան, եթե տիկին Անթառամ Անթառամյանն իմանար ձեր նսեմափայլության մասին, ձեզ խմոր կդարձներ: Ճիշտ կաներ: Դուք պարզապես շուկայական նոր հարաբերություններին չեք հարմարվում,— մսասեղանի հետևից ինքնավստահ հայտարարում է Տիկին Ողորմած Ողորմածյանը` շուկայական նոր հարաբերություններին հարմարունակ մի բույլ կանանց առջև:
Դրսում երկինքը կապույտ է: Կարծես լսվում է մի երգ. «Երևան, Երևան, իմ միակ օթևան…»
-
Այո, Վահե, երկվորյակ եղբայր իմ,
Ես քո ամեն մի նյարդը ավելի եմ գնահատում քան այս բոլոր բաշիբոզուքների կյանքը:
Սրանք այն աղբն են, որի վրա չարժի կենտրոնանալ: Արժի մի երկուսին այնպես ջախջախել, որ բոլորին դաս լինի, բայց կատարյալ սառնասրտությամբ ու գերագույն անհոգությամբ: Եթե խոսք չհասկանան, ամեն ինչ այնտեղ չի ավարտվում: Սերժը որ ԱՄՆ եկավ` Պաշտպանության նախարարություն, դա մասամբ իմ ջանքերի շնորհիվ էր: Իսկ սա այն դեպքում, երբ ինձ հալածելու հրամանը ինքն էր տվել անձամբ, ինչը թեև փաստերով չեմ կարող հաստատել, սակայն այն զուգադիպեց Հայաստանի պաշտպանության նախարարություն ուղարկած իմ նամակի հեռապատճենին:
Սերժը մտել մեր էջերն է կարդում, նրա մանկլավիկներն էլ հերթով ջանք են թափում իրենց տիրոջ պատվերները լավ կատարելու: Ոչինչ, լավ է անում, թող կարդա: ԿԳԲ-ն էլ է կարդում, լավ են անում, թող կարդան: Մի բան կսովորեն, մի բանից կօգտվեն: Դրանից գուցե կշահի մեր ազգը:
Հայաստանի ղեկավարության ողջ ուժը հիմնված է մարդասպանների մի խմբակի վրա, որ սպասարկում է վերջին երկու նախագահներին: Լևոնը ապիկար դուրս եկավ: Հայաստանում ոչինչ չի փոխվի մինչև այդ մարդասպանների խմբակը չբացահայտվի ու չեզոքացվի: Իսկ դա այնքան էլ դժվար գործ չէ: Նույն այդ մարդիկ կարող են կազմալուծել իրենց իսկ տերերի համակարգը ու վերացնել նրանց, եթե իմանան, որ երաշխավորվելու է նրանց կյանքի ապահովությունը: Իսկ դա նրանք կանեն միայն այն դեպքում, երբ տեսնեն, որ այս իշխանությունները մտել են փակուղի և ինքնակործանումից բացի այլ արդյունք հուսալի չէ: Իսկ աքցանը սեղմելով նրանց շուրջ այդ իրավիճակը ինքնաբերաբար կստեղծվի: Սա իմ գործր չէ, իմ բնագավառը կրոնն է: Բայց զարմանում եմ, որ ընդիմություն կոչվածի մեջ երկու տղամարդ գոյություն չունի: Բոլորն էլ կես-կնիկներ են:
Առ այսօր ոչ Լևոնը, ոչ նրա խումբը չեն ուզում որևէ գործ ունենալ մեզ հետ, վիժեցրել են մեր օգնության բոլոր ջանքերը և նույնիսկ իշխանափոխության նպաստելու մեր լուրջ հնարավորությունները արհամարհել: Մենք հաճախ խոսացել ենք այս նյութի շուրջ ու տարակարծիք եղել որոշ հարցերում, թեև ընդունել իրերի բնույթը նույնությամբ: Թե արժե՞ր արդյոք Լևոնին նեցուկ կանգնել` առնվազն մաֆիաների հերթափոխությամբ որոշ առաջընթաց ստեղծելու, կամ ոչ: Չերկարեմ, նրանք մեզ հետ չեն խոսում, ուրեմն մեզ այլ բան չի մնում անել` քան գործել ինքնուրույն: Սա մի իրողություն է և ոչ թե գաղտնիք, դրա համար էլ կարծում եմ առնվազն պետք է հանրությանը տեղյակ պահել իրադրությունից: Լևոնը ինքնիրեն մեկուսացնելով` շրջապատված մնաց մի խումբ մարդկանցով, որոնց մեջ հազվագյուտ կարելի է գտնել մտավոր կշիռ ունեցողին:
Ես հորդորում եմ քեզ, որ արդեն մտածես ապագա կառավարություն կազմելու աշխատանքների մասին: Քո դեմ հարուցված քրեական գործի տրցակով էլ սրանք իրենց հետույքը թող մաքրեն: Քեզ մեղադրում են զենք ունենալու հանցանքով: Մարդասպանների երկրում դա միակ պատիվն է, որ մարդ կարող է ունենալ: Մեղադրանքը հերքելու իսկ կարիք չունես թեկուզ եթե առաջին տառից վերջինը մինչև հերյուրանք լինի:
Եթե որոշել ես նախագահական կամ խորհրդարանական ընտրությունների մասնակցել, դու ունես իմ հոգևոր զորավիգը: Ես պարզապես մարդ չեմ տեսնում հրապարակում: Հայրիկյանն անգամ, որի հանդեպ բարձր համարում ունես, նույնիսկ իմ իմացածի 10 տոկոսը չգիտեր երբ շոշափում էր նախագահական ընտրություններին իր թեկնածությունը դնելու կամ չդնելու հարցը: Նկատի ունեմ` Հայաստանի գերներքին իրավիճակի մասին: Րաֆֆին էլ ոչինչ չի կարող փոխել: Նա կարող է լինել արտգործ նախարար, երբ մի օր քեզ բախտ վիճակվի Հայաստանի նախագահ լինելու: Այնտեղ բան փոխելու համար քո նկարագրով, տեղեկացվածությամբ ու հոգեկան կերտվածքով մարդ է պետք, որը մի 200 հոգու գլուխը կջարդի: Առավել, Րաֆֆին ու բոլոր մյուսները կրոնական ղեկավարների ձեռք համբուրող մարդիկ են, այսինքն հուդաքրիստոնեության ստրուկներ, հոգ չէ թե ինչ են մտածում: Սրանցից ոչ մեկը կաթողիկոսին սիկտիր անելու ոչ հոգեկան ուժ ունի, ոչ մտային կարողություն:
Կարծում եմ Սերժը կուզենար քո ատելությունից ազատվել: Բայց ինչպե՞ս ընդունենք մի մարդու, որը, մեր կարծիքով, հեղինակել է մի շարք մարդասպանություններ: Դեռ այսօր լսեցի մի դեպքի մասին, որ նրա եղբոր կամ քրոջ տղան, Երևանում, փողոցի մեջտեղում, ընկերոջ հետ ծեծում է մի հայ երիտասարդի, երբ նա քայլում էր նշանածի հետ, որ շատ գեղեցիկ մի հայ աղջիկ է` ըստ լսածիս: Աղջկան տանում ու բռնաբարում են: Աղջկա մայրը, խենթացած, մազերն է փետում ու ոչինչ չի կարողանում անել հասկանալի պատճառներով: Պատմությունը լսեցի մոր ոչ հեռու մի ծանոթից:
Ի դեպ, վերադառնանք Լևոնի իշխանության օրերին: Այդ օրերին տեղի ունեցան մի շարք քաղաքական սպանություններ: Ո՞վ կարող էր դրանք իրագործել, եթե ոչ այդ օրերի ուժային կառույցների պատասխանատուն` Սերժը: Ահա այս է պատճառը, թե ինչու Լևոնը ոչ մի շանս չունի Սերժի դեմ, քանի որ մեկը հրամայել է սպանությունը, մյուսը` գործադրել: Սրանք միայն մինչև որոշ սահման կարող են իրար դեմ խոսել կամ գործել, ու եթե նկատել ես, Լևոնը հաճախ զգուշավոր է եղել Սերժի նկատմամբ իր ունեցած արտահայտությունների մեջ: Այլապես երկուսի քաքը միասին էր դուրս գալու: Սա իմ անձնական գնահատականն է իրադրության, որը կարող է ճիշտ չլինի: Բայց կարծում եմ, որ ճիշտ լինելու հնարավորությունը շատ ավելի մեծ է այստեղ, քան սխալվելու:
Բոլոր ճանապարհները մի փակիր քո առջև. այս ճանապարհին հնարավոր է, որ խոսելու պարտավորվես նույնիսկ քո ամենաոխերիմ թշնամիների հետ:
Լևոնի ժամանակն անցավ: Սկսվում է նոր շրջան: Այդ նոր շրջանը նոր մարդերով միայն կսկսվի: Ու ես քեզ ընդունում եմ ազգակերտման այս գործի մեջ որպես հուսալի ղեկավարի:
Ափսոսում եմ, որ քաղաքական պայքարիդ մեջ չեմ կարող անձնապես մասնակից լինել, քանի որ ընդհանրապես հեռացել եմ քաղաքական դաշտից, իմ հետաքրքրություններն այլ են ու իմ կյանքիս մնացած տարիները բավ իսկ չեն գրականության կամ կրոնի մեջ իմ հետաքրքրությունների կամ աշխատանքի փոքր տոկոսն իսկ բավարարելու կամ իրագործելու: Բայց իմացիր որ ոչ միայն հոգով քեզ հետ կլինեմ ամեն րոպե, եթե կամենաս հետևել կոչմանդ, այլև, այս իսկ խոսքով, արդեն հորդորում եմ մեր ժողովրդին քեզ լրջորեն նկատի ունենալու որպես Հայաստանի ապագա նախագահ: Մնացյալը քո ու մեր ժողովրդի համատեղ որոշելու բանն է:
Գրկում եմ քեզ: Մի ընկրկիր, եղբայր: Պինդ կաց: Ապագան քոնն է:
Շուն Շան Որդի
-
Վահե,
Ինձ մի պահ մոռացան, հիմա կպել են քեզ: Թեթև տար:
Շատ կարևորություն մի տուր սրանց ամեն մի ասածին: Հարկ համարած դեպքում պատասխանիր ինչպես որ պետք է: Կարծում եմ, որ այս կայքի այցելուների 95 տոկոսը շատ լավ հասկանում է, թե ինչը ինչոց է և ով ով է:
Սրանց նպատակը քո ուժերը խլել է քեզնից: Բանի տեղ մի դիր: Քո խոսքն արդեն ասել ես, էլ ինչ որ պետք է դեռ կասես: Մնացածը քամուն տրված թեփ է:
Շուն Շան Որդի
-
I do write this on English as the primitive operatives of the malignant organization who are active here fail to understand this language (that is a remark to the call to write here on Armenian).
Regards,
Sir Christopher
Don't assume that they don't understand. May be most of them don't. But I do know for a fact from personal experience that they have people working for them with sufficiently good knowledge of English.
Shun Shan Vordi
-
Գիշերային ակումբի դեպքից երեք օր հետո (հին ժամանակ նոր տարեցույց էր հավ առնում կարևոր իրադարձություններից, ասենք` մեծ խավարման տարին, Բասսոսի ծնունդը, Մուհամեդի ծնունդը, կամ` հայրս ծնվել է վարունգների հասունացման ամսին. չգիտի ոչ տարեթիվ, ոչ օր) շունը նախաճաշում է Խանջյան փողոցի ճաշարաններից մեկում: Պատվիրել է §կճուճե, որը նոր է հայտնաբերել. համով հայկական ճաշ: Երրորդ դգալից ամանի մեջ ահա սատկած ճանճ: Մատուցողուհուն ցույց է տալիս, սա պատասխանում է.
— Դուք ո՞նց կարող եք ապացուցել, որ ճանճը հիմա չի ընկել ամանի մեջ:
Եթե շունը ճանճն ուտեր, մատուցողուհին անվարան կասեր.
— Դուք ո՞նց կարող եք ապացուցել, որ ճանճը կերել եք:
Շունը թողնում, սուս-փուս հեռանում է: Տասը քայլ չի արել, փոքր խլրտուքից ցնցվում է: Բնազդաբար հետ է շրջվում. արդյոք դանակով վրան չե՞ն հարձակվում:
Տգեղ շունը սովալլուկ բարձրանում է Աբովյան փողոցի ձախ մայթով, հայտնաբերում է մի ճաշարան, որն արտասահմանցիների է սպասարկում, դնչիկը դնում սեղանին: Խռռ… Մատուցողուհին, ձեռքը դող, հավաստիացնում է, որ իրենց ճաշերի մեջ ճանճ չի լինում: Զարմացած ասում է.
— Պարոն շուն, դուք մի անգամ նույն հարցը չե՞ք տվել:
Սրանց ,կճուճըե, սակայն, որն այստեղ կոչում են §փիթիե, անհամ է:
Սայաթ-Նովայի դիմաքանդակին հար սրճարաններից մեկում շունը նստած է Աստղիկի հետ: Հաշիվն արտասովոր թիվ է կազմում: Ներկայանում է փոխտնօրենը.
— Տիկին, ենթադրում եմ, որ հաշիվը սխալ է: Սա Դժոխքի ամենաթանկ սրճարանների կրկնակին է:
— Մեր գները բարմենն ինքն է որոշում: Քանի նարինջ որ օգտագործել ենք ձեր հյութերը քաշելու, հատի գնով բազմապատկել ենք: Չորս բաժակ` քսան նարինջ: Բազմապատկեք հազարով: Թեյափողի հետ կլորացված` հիսուն վաշինգտոն:
— Իսկ եթե քառասուն նարինջ օգտագործեիք…
— Կլիներ հարյուր վաշինգտոն:
— Ես ուզում եմ խոսել տիրոջ հետ: Չեմ կարծում, որ նա նարնջի թվերով է որոշում հյութի գինը:
— Եթե դուք փող չունեք, այդպես ասեք,— գոռում է,— չենք կարող ձեզ տնօրենի համարը տալ. քաղաքից դուրս է:
— Ոչինչ, տնօրենին հետո կհեռաձայնեմ: Հիմա ուզում եմ խոսել սեփականատիրոջ հետ, կատարվածն ինձ համար բացահայտել: Եթե ասի, որ ներկայացրած հաշիվը ճիշտ է, կփակեմ:
— Ոչ մի համար չենք կարող տալ: Եթե հաշիվը հիմա չփակեք, այստեղից դուրս չեք կարող գալ,— ավելացնում է սպասարկող աղջիկը:
,Գանձող տղաներիե աշխատավարձը Դրախտում սղաճի պատճառ է դարձել: Աստղիկն ասում է` տերը չի դժհաճի, իսկ աշխատողները շահույթից տոկոս են ստանում:
,Մոսկվաե շարժապատկերային սրահին կից մի բացօթյա սրճարանում հաշիվը ներկայացնում են բերանացի: Երբ հաշվեթղթիկը պահանջեցի, նյարդայնացան: Բայց ներկայացրին. այս կրիմ` 300-350 x 4=1.400, ջերմուկ` 200-250 x 4=1.000 ևայլն:
Լակոտներս ձեռ են առնում.
— Տիկին, ձեր սրունի չափը կասեի՞ք… երևի 5-10 է:
Արդեն հասկացա. Դրախտում երեխան ծնվում է 5-10 ամսում, օդանավը թռչում է ժամը տասին-քսանին, ընտրությունները շահում են 41-51 տոկոսով: Զառանցո՞ւմ եմ: Չէ, չէ. արդյամբ գիտեմ, որ Կուսապատից Սևան 100-200 կիլոմետր է: Տաքսու փորձառու վարորդներն են վստահեցրել: Գիտեմ նաև, որ Համբարձման օրը, ամեն հինգ ամը մեկ, մեռելները հանգստոցից դուրս են գալիս:
— Ղազարո՜ս, դուրս արի՜:
Եվ ահա հինգ միլիոն մեռել կանգնում է քվեատուփերի առաջ, կազմ ու պատրաստ` Աստծուն քվեարկելու:
Արդարը դու ես, Օսման փաշա:
-
Զարմիկս` Անրին, ուզում է գնալ քաղաքի կենտրոնում մի գիշերային ակումբ: Կես ժամ չանցած` սպասարկողը խնդրում է հաշիվը փակել: Ալլահուաքբար: Հարցնում եմ պատճառը, ասում է.
— Ապեր, չենք կարա ամեն մեկին կանտրոլ անել… հաշիվը փակեք, կարող եք մնալ…
Որոշում ենք չմնալ և թեյափող չթողել այս հոռոտին: Փոխարենը անձեռոցիկի վրա գրում եմ. §Շնորհակալություն ձեր ոստիկանական մշակույթի համար¦:
Կարմայի օրենքներով` արածս սխալ է, բայց այս քաղաքում ամեն օր էշի տեղ են դնում մեզ և արդեն համը հանել են: Ա՛ռ կարմա, ա՛ռ Արարիչ: Գիտեմ` շուն կկտրի, բայց գուցե մի բան սովորի:
Իրականանում է անկանխատեսելին:
Դեռ նոր ենք հասել օպերայի սրճարանների կենտրոնական մասը, երբ խելակորույս մի գազան, անձեռոցիկը թափահարելով` §էս ի՛նչ աաա՜…¦, հրթիռի պես հասնում է մեզ: Հավանաբար գործավարն է: Եթե ձեռքին դանակ ունենա, տեղն ու տեղը երկուսիս էլ կմորթի: Խփվելով լռության պատի ու մեր հայացքներին, ցնցվում է, ընկրկում, հեռանում:
Տասը օր հետո Իսահակյան փողոցի մի սրճարանում ծանոթիս հետ նստած եմ: Ճանճ Մեծը վերահսկում է մատուցողների աշխատանքը: Շրջանցելով մեր մատուցողին` ինքնագլուխ բերում է հաշիվը. վերջին պատառը դեռ կուլ չենք տվել: Դժգոհություն եմ հայտնում մատուցողին, որն ինձ ճանաչում է, հազար ներողություն հայցելով հետ է վերցնում: Ճանճ Մեծը, սակայն, աթոռին բազմած, անդուր հայացքով հետևում է մատուցողի քայլերին: Հոգեբանությունը սա է.
— Կերակուրնիդ կերաք, ոռերնիդ քաշեք, գացեք:
Փակում ենք հաշիվը, դուրս գալիս: Ճիշտ կլիներ, եթե կերակրացանկն սկսեին այսպես. §Խոտ¦, երկու տեսակի` §չոր¦ և §թաց¦, §կողքի արոտավայրում¦ կամ §սեղանին¦, §մայոնեզով¦ կամ §ազգային¦:
Իսկ եթե, անկեղծ լինելով, սրճարանի անունը §Ախոռ¦ դնեին, թե՛ այս ուշադրությանը չէին արժանանա, թե՛ մեծ թվով ուզած հաճախորդները կունենային…
— Մեեեեեե՜… իա՜իա՜…
-
Եթե հայերեն հասկանում եք, խնդրում եմ հանգամանորեն ներկայանալ և գրել հայերեն:
Ֆորումի ղեկավարությունից խնդրում եմ ջնջել բոլոր այն հայհոյալի կամ անարգական գրությունները, որոնց տերերը հանգամանորեն չեն ներկայանում:
Բոլոր մասնակիցներից խնդրում եմ հնարավորինս օգտագործել հայերեն տառեր:
Ֆորումի մասնակիցների զգալի մի մասը ռուսերեն չի հասկանում ու բազմահազար հայեր չեն հետաքրքրվում այս Ֆորումով, քանի որ տիրակա լեզուն ռուսերենն է:
Շուն Շան Որդի
-
Կատին ջանք է թափում կատարյալ երևալու ընտանիքիս անդամին: Բայց երկու օր հետո ապրում է տրամադրության խոր անկում: Չի դիմացել աշխատավայրում իրեն ցուցաբերված գռեհիկ վերաբերմունքին. անբան մի վերակացու` զարմիկը տիրոջ, գոռալով է դիմում Կատիին: Բնական բան: Ի՞նչ կարելի էր սպասել, երբ նույն ոճով են խոսում սակավապետները նախարարների հետ:
Լոկ դա չէ բայց: Տերը խելքին փոշի փչել է` խոստանալով առաջին ամսում երկու հարյուր պլիկ աշխատավարձ տալ, ապա` երեք հարյուր պլիկ, սակայն փոխարենը տվել է հարյուր, իսկ չորս ահրանք հետո` ընդամենը մեկուկես հարյուր պլիկ:
Տերը դրամ չունի: Իսկ Կատիի հաշվարկով պիտի որ ամսական յոթանասուն հազար չխկչխկան մաքուր հասույթ ունեցած լիներ չորսամսյա գործարանից:
Կատիի մարմնով սարսուռ է անցնում, երբ կես լուսին հետո տեսնում է նրան արդեն երկրորդ թանկ մակնիշի «Մերսեդեսով»:
Ցավն ավելի է խորանում, երբ տիրոջ աղջիկը մի օր արտակարգ տեսքով ժամանում է գործարան: Արդեն սեփական ինքնաշարժ և բնակարան ունի: Կատին կրկին կանգնում է ճակատագրի հայելուն դեմ հանդիման: Զգում է, որ իր արյունից արտածծված ավյունը մեջ է ներարկվում այս աղջկա արյան, որպեսզի նա «թիթեռի նման թռվռա Կուսապատի գռեհներով, երջանկացնի բոյֆրենդին»: Իսկ ինքը…
— Է՜, սպասեցեք, իշտե կամաց-կամաց Կապիտալիզմը կու գա, ամեն բան աղվոր կըլլա:
Փրկյալների արյունից քամվածը հոսում է օտար ընկերությունների կամ Աստծո մտերիմների գրպանը` դրամատիրության և նոր հասարակարգի ձևավորման պատրվակով: Քայքայվում են մշակութային կառույցները, ծաղկում Դրախտի նոր տերերի կրքերը գոհացնող ծառայությունները:
Նոր բանակցություններից հետո երբ վճարօրը հասնում է, սպասված աշխատավարձը տալու փոխարեն Կատիին հեռացնում են: Երեք յոթնօրյակ առաջ ճորտատերն ամսական յոթանասուն պլիկով քսան տարեկան մի աղջկա Կատիին օգնական է վարձել` «բեռը թեթևացնելու»: Կատին սովորեցնում է գործի մանրամասները և… ազատվում աշխատանքից:
Նույն կրկներգը. փող չունի պահանջած «շռայլ աշխատավարձը» վճարելու:
Հաջորդ օրն իսկ, ընկերուհիների վկայությամբ, վերադառնում են աշխատաժամերի նախկին հակաօրինական կարգին:
Ընկճախտը թաղեց Կատիին: Ողջ կյանքում շահագործվել է Դրախտում: Մխիթարվում է, որ պոչը պրծացրել է սեփականատիրոջից:
Փրկյալք սմքում են մաֆիականների պահապանների` Դրախտի դատախազների ներբանների տակ, որոնց գերագույն նպատակն է սնանկացնել, բանտարկել, տարագրել կամ սպանել Աստվածի վարչակարգի վրա պոչ ցցողին: Սպանել ու սպանողին չհետապնդել, անհնազանդ դժոխքածինին Սատանայի գիրկն ուղարկել:
— Աստծու օրենսգրքով… ձեր hաստաղին մաքրեք, ո՜վ ոռատու վարչապետներ, նախարարներ ու դատախազներ, սահմանադրական դատարանի նախրագահներ, Աստծու Աթոռի խեղկատակ թեկնածուներ, Աստված փառատրող մամլած խմբագիրներ, հեռուստատեսության կոխված խոսնակներ, օրն ի բուն Աստծու Если Вы видите это сообщение, значит кто то пытался Вас оскорбить. Просьба сообщить нам об этом http://forum.hayastan.com/index.php?act=report&t=34878ը ծծող լրագրող-լրագրողուհիներ:
Կատիին սիրահարված 52 տարեկանն այս դեպքից մի յոթնօրյակ հետո զանգահարում է, արցունք թափելով սեր խոստովանում: «Քար մարդ է, որի աչքերի առաջ մարդ էլ մորթես, տեղից չի շարժվի»: Նրանից սարսափում են բոլորը: Կատին հոգնել է, ուզում է գլխին տղամարդ ունենալ` «այստեղի անասունների հետապնդումից ազատվելու ու ազգի լեզվի տակից դուրս գալու համար»:
Հասկանում եմ, թե ինչու արդեն երեք սեին գիշերները չէր մնում կողքիս: Չէր ուզում կորցնել փրկության լաստին, որի հետ նույն շենքում էր ապրում: Ուզում է լսել` սիրում եմ: Ունակ չեմ տալու այդ մարդու առաջարկածը: Ասում է, որ տվել եմ այն, ինչ ոչ մի մարդ չէր կարողանա: Հուզված եմ քնում: Առավոտյան արտասվում եմ:
Կատին նույնպես գիշերում է արտասվելով:
-
Չէի պատկերացնում դեռ Կատիի ապրած հուսախաբության չափը նոր տիրոջից: Կուսաբերանից երկու օր հետո, երբ հանդիպել էինք իր տանը, երկվորյակներիս հարաբերությունները Հին Յորքի երկնաքեռների նման խոցվեցին, բայց դեռ դիմանում էին փլուզմանը: Մի յոթնօրյակ հետո` երեկոյան, երբ Նունեի և Փարիզից նոր ժամանած զարմիկիս հետ գնացի «Առագաստ», Կատին այնպես դրսևորեց իրեն, որ ամենուստ հայացքներով մեզ լափեցին:
Ցնցվեցի Անրիի հուզմունքից: Տեսնելով Կուսապատի երիտասարդության ցնծուն կյանքը` տրամախոսում էր.
— Ասոնք կյանքեն բան մը չեն հասկնար կոր, է՛շ են: Չե՛ն գիտեր` ի՛նչ ունին: Ի՞նչ քաք կա Փարիզ: Մենք մեռեր ենք դուրսը: Երեսուներեք տարի կյանքս պարապի գացեր է:
Հայրենիքը նրանց և մեզ համար նույնը չէր: Հողի խորհուրդն ուրիշ էր հող չտեսած, հող երազող նավաբեկ լողորդի համար: Անհնար է սա բացատրել մատույր մտքերին:
Երբ ալեկոծ ծովուն վրա իմ մակույկը խորտակվի,
Ես փրփրադեզ ալյաց մեջը դեռ իմ հույսը չեմ կտրի:
Ահա էյֆելիացի մի երիտասարդ` լեզվով, տեսքով, հոգով, որի սրտից, սակայն, արյուն էր ծորում հայրերի հայրենիքում եղած օրերին:
— Ապո՛ւշ հայեր,— եզրակացնում էր:
Մանկությանս` ուսուցիչս պատմում էր, որ գաղութարարները, Ափրիկեից բերած ստրուկներին փայլփլուն թղթեր ցույց տալով, շարժում էին նրանց հետաքրքրությունն ու առաջնորդում նավ: Սնապարծ փրկյալները այս ստրուկների պատճեններն են: Փայլփլուն թղթերի մեջ էր սկզբից ևեթ շողշողացել իմ ու զարմիկիս կյանքը, Կանադայում` հորեղբորս ու նրա ընկերոջ կյանքը, բյուր երազողների կյանքը: Դժոխք փախած փրկյալներն ի գուբ խարխափում են հոգեմտավոր թխպում` որպես նոր Տիրոջ հաճ ստրուկներ: Տաք ջուր ունեն տանը: Նրանց 20 տարեկան էշմբուռն քուռակները քշում են ամենաթանկ «ԲՄՎ»-ներն ու «Մերսեդես»-ները` Սատանայից գողացած փողերով: Անփափուկ փափկակերները հորդորեն սնվում են մեծշուկաներից: Իսկ փայլփլուն թղթերով ճգնում են գայթակղել Դրախտում գոյաքարշվող հայրենակիցներին` նրանց վրա կարգավիճակ նվաճելու միտումով:
Ստրուկն արդեն ինքնակամ առաջնորդում է ստրուկին: Ստրկատիրոջ դերն ավարտվում է, ինչպես վաղուց ավարտվել է հուդա-հիսուսական կոչված համակարգը դարբնողների դերը:
Դժոխվուդից Սանտա Մոնիկա գնացող հանրակառքում հայրս հաճախ է հանդիպում մի զույգի. կինը` մտավ-ոռը, ամուսինը` -ական: Առջևի աթոռները քիչ է մնում փորերի ճնշումից տեղաշարժվեն: Կինը` խոշոր ակնոցով հա թերթ է կարդում, ամուսինը` ուտելուց շնչահատ, կնոջն անընդհատ սնում է գրպաններից բուռ-բուռ հանած պիստակներով: «Կեեե՜ր»,- նեհորեն արտաշնչում է` չկարողանալով վիզն անգամ թեքել:
— Քա՛ք թող ուտեն: Չինմաչինի մեջ մարդիկ օրը ափ մը բրինձով կապրին, ոչ մեկը չըսեր, որ երկիրես դուրս գամ: Ասոնք միայն լալ գիտեն. անոթի ե՜նք, գործ չի կա՜… Ամեն մեկը մեկ խոզ, աչքերնին ծակ, աշխարհը կլլեն` չեն կշտանար… Ասոնց պես վարնոց ժողովուրդ չի կա,- բողոքում է հայրս:
Այս գոյածոների հարյուր տարատեսակին կհանդիպես Լոս Բաբելոնոսում: Գոյում են հոյակերտ դամբարաններում: Մահանում` կյանքի փոխարժեքով ձեռք բերված այդ գերեզմաններում: Սակը` երեսուն տարվա պարտամուրհակ դրամատներին, միլիոն չխկչխկան տոկոս, երեխաների հայափետրում: Առ ու ծախ: Ուր հաց, հոն կաց. գերագույն իմաստությունը հայոց: Աչքերը փակում են` առանց արթնանալու փայլփլուն թղթերի երազից, և հորդորում ազգակիցներին շարալծվել իրենց…
Կեցցե՛ Օրիորդ Վելֆերը:
Ապուշ էր նրանց իմաստնությունը չտեսնողը: Ստրուկի իմաստնություն` բնորոշ ցրոնի, Օսմանյան կայսրության այս ցռոնին, որի կրոնի գահը, ինչպես վայել է ոչ գերիշխան գահերին, ուղեցույց ունի մեկուկես դար առաջ Օսման փաշայի գրկում մշակած սահմանադրությունը: Ազգային ավանդույթ է. ինչքան` հին, էնքան` լավ: Սա ազգ չէ. միլլեթ է` ուղեղաթափ նեխական վանակ: Առաքելական, կաթողիկե, թե բողոքական` պատրուճակներ են: Մեեե՜…
Այդու ծորո՜ւն-ծորո՜ւն մորթվեցին:
— Օգնությո՜ւն, Բասսասա՜ր, Շեքսպի՜ր:
Հեսսեն նաև այս հարցում է հավաստի դրախտցիներին համապատասխանող «Մասսագետների մոտ» պատմվածքում:
Մի ումպ տարվեցի, եղբայրներ: Սխալվողը ես եմ: Պայծառատես դրախտցին երևան է հանում տիեզերքի անդրկուլիսային թաքոնքը, որ անհաս է մայթայինիս: Համրիչը ձեռքին` ապագա է հաշվում: Սերունդների համար տուն պատրաստում: Սատանի հետ սոխ ու սխտոր ուտող դրախտցին գուշակում է, որ աշխարհի տեր Սատանան 30 տարվա փոխարեն շուտով 90 տարվա կյանք է պահանջելու երկրեղեններից` տանտերի իրավունք շնորհելու դիմաց: Տնտեսական ստրկատիրության զարհուրական աշխարհ է մտնում մոլորակը մեր` հանձինս Սատանայի: Սերունդներ են ծնվելու պարտքի անուրը վզին: Որդիներն են մարելու պարտքը հայրերի, յոթը սերունդ, որպեսզի կատարվի Որդին Մարդո ձեռքով գրվածը. «Այն ինչ Կայսրինն է, Կայսրին տվեք»: Անշուշտ, ողջ աշխարհին երկնավոր ազատություն շնորհելով:
Երկիր պագանեմ…
-
Տիկին Սաթենիկը չորս աղջիկ, մի տղա ուներ: Նա էլ է դեմ հոլով երեխաներ բերելուն. մեկ-երկուսը բավարար են տուն պահելու: Ամուսինը, հորս պես, թե` դրախտցին շատ երեխաներ պետք է ունենա, որպեսզի ազգը պահի: Անընչեղ Սաթենիկը բողոքում է. շատ երեխաներ բերելը հարուստների գործն է: Ինչպե՞ս պահել:
Այդ ինչպեսի պատասխանը կարդացի Դժոխքում հրատարակվող «Շուն» ամսաթերթի առաջին համարում, որը ընկերներիցս մեկը առաքել էր ինձ: Հոդվածի տերը` Կատաղած Շուն:
Հա՛ֆ, հա՛ֆ, եղբայրներ, քույրեր:
Դրախտում օրերս հայտնվել է ոմն Օրիորդ Խոսունի, որ Դրախտի ու Դժոխքի սյուներն է քանդում: Ելույթ է ունենում Դժոխինգտոնի գյախով ամեն յոթնօրյակի գ. օրվա կեսգիշերին 707070 երկար ալիքով: Նրա ելույթներին կանդրադառնամ մեր առաջիկա համարներում: Ինչ վերաբերում է հոդվածիս նյութին, Օրիորդ Խոսունին իր վերջին ելույթով հետևյալն ասաց.
Գիտակցելով, որ սովաբեկության մատնելով, կդատարկի, Օսման փաշան տնտեսական շրջափակման գալարով սեղմում է Դրախտի վիզը` շարունակելով ցեղասպանության հարյուրամյա քաղաքականությունը: Իսկ Սատանան` տերն աշխարհի, մատը մատին չի տալիս` նրա պոչը սեղմելու: Եվրոլանդ մտնելու խնդիրն է հարկադրել Փաշային խոսակցություններ արտոնել Օսմանստան-Դրախտ փակ սահմանի բացման մասին: Չկան իրական քայլեր: Փաշայի ավանդական օրորոցն է, որի ճռինչը լսում ենք արդեն հինգ դարից ավելի:
Ընդհակառակը, Օսման փաշան մշակել է ռազմական հարձակողական դավանանք: Պատերազմի է պատրաստվում` մեզ օրորելով: Պատմում է նա Ալի պապային, որ Դրախտը նրանց իրանը երկատող սեպ է, որը պետք է համատեղ վերացնել: Եվ նույնիսկ երբ Փաշան ուզում է մոռանալ իր հին հեքիաթը, Ալի պապան մեծ հանդիսավորությամբ վերապատմում է այն նրան ու ոգևորում: Եվ այսպես շարունակ: Ալի պապան կախարդ է: Երբ ուզում է պճնվել որպես հին ազգ, մեկ էլ տեսար դարձավ ալան, և երբ ուզում է դաշնակից գտնել, մեկ էլ տեսար դարձավ ֆեսավոր: Մեկ էլ տեսար դարձավ Ալլահի առաքյալ, մեկ էլ տեսար դարձավ Սատանայի առաջամարտիկ:
Սատանան մեզ թմրեցնում է` խրելով կովկասյան ռազմական հավասարակշռության արհեստական համակարգի մեջ, որպեսզի Փաշայի հարյուրապատիկ մեծ վտանգը չտեսնենք: Երկրի իշխանը ոչ երաշխավորում է մեր ապահովությունը, ոչ էլ թողնում, որ Օսման փաշայի վտանգը չեզոքացնելու համար բավարար ռազմական ուժ ձեռք բերենք: Իշխանը նենգավոր խթանում է Դրախտի կործանումը: Իր տրամադրած զենքերով: Այո, Օսման փաշան սպառնում է Դրախտին Սատանայի զենքերով:
Շներ, Օսման փաշան նոր ցեղասպանություն է մշակում Սատանայի զենքերով: Սպանե՛նք Սատանային, ինչպես նա սպանում է իր թշնամիներին զենք տվողին` աշխարհով մեկ թատրոն սարքելով: Սատանան ուրանում է մայր ցեղասպանությունը ու մեզանից սեր է ակնկալում… անգամ մեզ համար իր փորած գերեզմանից:
Սա ամերիկյան բարդույթ է հիշեցնում, եղբայրներ:
Չսանձելով Փաշային` դուռ կբացենք մարտերի, որոնց հետևանքները կերկարեն Չինմաչինից Միջերկրական… ու այն կողմ:
Նստած Դժոխքի սրճանոցներում` զարմանում ենք` ինչո՞ւ աշխարհը հետզհետե հեռանում է Սատանայից, հարում` Եվրորենին: Կարճատես է Սատանան, կիզյալք` ակնատ. սնվում են Սատանայի ինքնագնահատականով, չեն զգում աշխարհի զարկերակը:
Ով մեզ ենթակա չէ, բոտոտ է: Ճզմե՛ք:
Ինչ-ինչ, բայց Սատանայից նման խոսք ես չեմ լսել, եղբայրներ: Արդեն զրպարտություն է սա:
Մի՞թե երազողներն այնքան կույր են. մինչ Կրեմլստանը (հահահա՜` մեր թշնամին) միաձայն ընդունեց Դրախտի ցեղասպանության փաստը, մինչ Էյֆելիան (հահահա՜` կնամոլները) օրենքի վերածեց այդ իրողությունը, Արգենտինան, Ուրուգվայը (հահահա՜` մեր կրնկի տակի մկներ), Ադոնիսը (հահահա՜` ահաբեկիչները), Շվեդիան (հահահա՜` մի անկապ, սառուցյալ երկիր), Կանադան (հահահա՜` ո՜վ է բանի տեղ դնում նրանց), Բելգիան ու Հոլանդիան (հահահա՜` կշիռ չունեն), Ալպաչինոլանդը (հահահա՜` թող գոնդոլ վարել սովորեն), Կիպրոսն ու Սոկրատստանը (հահահա՜` Օսման փաշայի թշնամիները), Լեհաստանը (հահահա՜` սովածները), Մերսեդեսլանդը (հահահա՜` ֆաշականները) պաշտոնապես ճանաչեցին Հայոց Ցեղասպանությունը, Դժոխինգտոնում երազողների բերնին երեսուն ամ մազ բուսավ` Կոնգրեսի ողցից ցեղասպանության մի սովորական օրինագիծ անցկացնել փորձելու համար: Ի՞նչ »մարդկային իրավունքներից« ենք բարբաջում` երկերեսներս, ցեղասպանի անվրեպ դաշնակիցներս, բարոյականության ոխերիմ վաղամախորհներս: Սատանայի օրենսդիրներն իրենք կաշառք են ստանում Օսման փաշայից ուրանալու համար Հայոց Ցեղասպանությունը:
Վերջին այս խոսքը ճիշտ է, եղբայրներ: Քաջատեղյակ եմ ծալքերին: Կաշառակերության դեմ իբրև թե համաշխարհային պայքար մղող Սատանայի օրենսդիրներն իրենք են աշխարհի մեծագույն կաշառակերները: Հայե՜ր, բարոյականության վրա հույս մի դրեք: Էշագույն քրիստոնյա՜ հայեր:
Ու դեռ Դրախտում մեր դեսպանը ոտնձգություններ է անում ազգային անվտանգության համակարգի դեմ: Նա, իհարկե, Մորգընթաու չէ: Տուն ենք կանչում նրան, երբ »ցեղասպանություն« բառն է արտաբերում: Մենք, իհարկե, Վիլսոն չենք:
Դրախտի ցեղասպանությունը չընդունող և դահճի դեմ պատժամիջոցներ չկիրառող պետությունը թող հաճի բերանը փակել Դրախտի ազգային անվտանգությանը վերաբերող հարցերում: Դո՛ւրս Դրախտից դավակից պետությունների ներկայացուցիչներ:
Զենքո՛վ է միայն փրկությունը մեր: Մահ ու արյո՛ւն սփռենք աջ-ձախ:
Հոդվածը երկար է, եղբայրներ: Թվում է, որ հոդվածագիրը բազմավրդով երազող է, կարծում եմ` մի ցից ավելի է խարկվում: Ավարտում է այսպես:
Թող ես ճակատը համբուրեմ ամենաստոր ու ամենաոճրագործ հայի, Սատանայի բանտում նստած ամենահետին հայի, որը հազար դիր գերադասելի է նրա ոստանների գահանիստ աթոռներին բազմած գերմարդասպաններից: Ցեղասպանությունը չճանաչող ոչ մի պետության ներկայացուցիչ ոտք չպիտի դնի Դրախտ:
Վերջը բարի լինի, եղբայրներ:
Դժոխքի ստորագույն սրիկա շներ, համախմբվեք` Սատանային հարկելու` ճանաչելու Դրախտի դեմ Օսման փաշայի կատարած ցեղասպանությունը, այլ դեպքում նրա կառույցներում ծվարած պոռնիկներին գնդակահարեք, երբ չեք կարող նրանց քաշքշել միջազգային դատարան` ցեղասպանությանն ուրացումով ոճրին մեղսակից լինելու պատճառով: Թող կես կյանք էլ այս ցնծուհիները (փոփոխությունը մեր կողմից) նստեն Միլոշևիչի խցում:
Նույն պարբերության մեջ երկու նվագ «պոռնիկ» բառն էր գրել: Այս թերթի խմբագիրը լավը չի, սիրողական զայրաթերթ է:
Ինչո՞ւ Սատանան չի ստիպում Հուդային, որ տան դռները բացի Միջազգային հյուլեական գործակալության առջև, դադարի միջուկային ծրագրեր հետապնդելուց:
Տեսնո՞ւմ եք, ի՛նչ հակա- է:
Ինչո՞ւ մեր մերձավորարևելյան քաղաքականության հիմքը չէ ողջ Մերձավոր Արևելքը ապամիջուկայնացնելը` սկսած հենց Հուդայից, կամ ողջ աշխարհը` սկսած Սատանայից. Ալլահի լեզուն ու ամորձիքն ենք կտրում, երբ փորձում է միջուկ պայթեցնել: Ո՞րն է հզորը` Ղուրա՞նը, թե միջուկը: Պառկի՛ր, Ալլահ:
Հոս մի քիչ ահաբեկչի պես է խոսում կասեի:
Երբ մեր խաղն արդեն հայտնի է աշխարհին, ազնիվ չէ՞ր լինի մեր երկրի անունը փոխեինք. ՀՄՆ` Հուդայի Միացյալ Նահանգներ, կամ ՑՄՆ` Ցեղասպանին Միացած Նահանգներ:
Սատանան` մարդեղինացած որդին Եհովա-ֆյուրերի, մարմնավորում է նրա բարոյական չափանիշները: Հարցրե՛ք նախագահ Քարտերին:
Ճիշտ է, բայց Սատանան ծաղրում է ողբացյալ Քարտերին:
Աշխարհն աքլորի չի հանդուրժի, մի օր գլուխը կկտրի: Ցանում ենք մեր կործանման հունդերը, մեր հետույքը տվել ենք մահին, իմաստո՜ւն ու բարեկի՜րթ ջայլամներս: Մե՛նք ենք արմատը ահաբեկչության, դահիճը մեր երեխաների, անպատվողը մեր մեծահասակների, պատճառը մեր մայրերի արտասուքների, մեր երիտասարդների հողաբլուրների, մեր տնտեսության շեպմանը, աշխարհում անբարոյականության աշտանակմանը:
Սրիկաներ XՄՆ-ի և բոլոր երկրների, միացե՛ք:
Թեև մեր եղբայրը կատաղել է, ընկերոջիցս խնդրեցի, որ նոր համարներն էլ ձեռք բերի, տեսնենք` էլ ինչեր է գրել. ավարտի կարգախոսն ինձ դուր եկավ:
Իմացա, որ ամսագիրը փակվել է սեղանաբեկ: Կատաղած Շունն էլ մնացել է անտուն, դարձել փողոցային: Մարդերն էլ ծիծաղել են վրան, նրան կոչել` ապուշի մեկը:
Այսօր ճրագ մը մարեցավ Դրախտում:
-
Գուրգենն ապրում է հայրական աղքատիկ տանը: Մշակում է հոր այգին և գյուղին կից եղող ցորենի արտը, որի եկամտով էլ ապրում են: Այգիները դաշն են մշակված այնքան, որ գյուղը հեղվել է դրախտի մանրակերտ: Մարդալսարան է ավարտել Գուրգենը մայրաքաղաք Կուսապատում, որտեղ և հանդիպել է ընկերուհուն: Բարդ է եղել մարուն պոկել Կուսապատի արուների ճապուռներից: Գյուղի տղամարդիկ չեն սիրում Կուսապատի տղամարդկանց: Ընկերուհին ունի մարդալսարանի երկու վկայական, բայց հաճել է ապրել Գուրգենի հետ` հոր տանը: Գուրգենը կովեր, ցուլեր պիտի գնի, որպեսզի եկամուտը բարձրացնի:
Մոր` տիկին Սաթենիկի համար ապագա հարսն իր աշխարհի լավագույն կինն է ու ոչ մի թերություն չունի: Մտադրվել է մարզել հարսին:
— Տիկին Սաթենիկ, ի՛նչ կասեք, տղամարդը պիտի ծեծի՞ կնոջը:
— Կինը պիտի ենթարկվի տղամարդուն: Տան գլուխը տղամարդն է: Տունը երկու գլուխ չի ունենում: Եթե չենթարկվեց, տղամարդը կծեծի. բա ոոո՞նց… Էս քառասուներեք տարի է` կարգվել ենք, և իմ տղամարդը ո՛չ մի անգամ ինձ չի ծեծել:
Կին ծեծել: Պոռնկստանում ժուկով-ժամանակով մոռացված բարք: Պոռնիկները տիկին Սաթենիկին ստրուկ են հորջորջում: Նրանք թուզ ունեն, տիկին Սաթենիկը չունի: Բայց թարց թզից, էլ ի՞նչ ունեն: Գոնե Դրախտում հեչ ինչ չունեն: Թուզ. սրիկայի համար ժուկով մոռացված գոյույթ: Ուստի հիմա կմնա օդ, ջուր, թուզ: Այս երեքը, ու ասոնց մեծագույնը թուզն է:
— Կինն ամեն օր ճաշ պիտի սարքի, տանը մաքրություն անի, տղամարդու կեղտոտ շորերը լվանա, կոշիկները ներկի…
Թուզն ընդվզում է.
— Թուզն է թուզը, քեֆի խարիսխը, կյանքի խորիսխը:
Տիկին Սաթենիկը պատասխանում է.
— Գոմը, պարտեզը:
— Ես կքանդեմ ամեն ինչ, կկործանեմ Տիեզերքը:
— Ես կսարքեմ ամեն ինչ, կկարգավորեմ, կամաց-կամաց կկառուցեմ:
Ի՛նչ խոսք, Թուզն ապրում է Տիկին Սաթենիկի հաշվին:
— Ամեն ոք ինքն է որոշում իր ճակատագիրը,— քամահրում է Թուզը, մատը դնելով Պոռնկստանի սահմանադրության առաջին կետին:
Դրախտի այս խուլ գյուղում ահա մի կին, որ ավանդույթով, թե բնազդով տիրապետում է զեն արվեստին: Երջանկություն է քաղում ամեն մի կաղամբի հետ, երջանկություն ցանում ամեն տեղ, որտեղ մատներն են իր դիպչում:
Իսկ մի՞թե տիկին Սաթենիկը համոց չունի: Նայեք, թե ինչ քնքշությամբ է նա մատը դնում դդմի փողակին, ձավարի շաղանի սորակին:
— Իսկ տղամարդո՞ւ պաշտոնը, տիկին Սաթենիկ:
— Տղամարդը աշխատանքից հետո կնոջը պիտի տանի… Ջրաշխարհ (որի մասին սոսկ լսել է), որ լավ ման գան: Դրա համար էլ տղամարդը լիքը փող պիտի ունենա: Տղամարդը, որ փող չունի, ի՞նչ տղամարդ: Նրա ջեբը այսպես լեցուն պիտի լինի,— ասաց` ձեռքն ուռուցիկ դնելով գրպանի վրա:
Կատին միջամտեց:
— Դրա համար դու «Մերսեդես» պտի առնես… որ որոշ մարդկանց բերանները փակվեն:
— Ես ուզում եմ էշ առնել:
Գուրգենի հայրը` Հրայրը, խոր շունչ քաշելով` հանգստացավ…
Չէ՜… արտասահմանյան խաղալիք չէի: Տղամարդ էի դեռ, այն էլ… Կուսաբերանում:
Կատին չգիտեր, որ սիրում եմ էշերին:
Մանկությանս տարիներին երանությամբ նստում էի մեծ հորս էշին և շրջում Սիրիայի Քեսաբ երազական գյուղում:
Այդ հաճույքը չէի փոխի «Մերսեդեսի» հետ, որն ունեցել էի: Թող «Մերսեդեսի» հարսնացուները հեռու մնային ինձանից:
Ես էշ էի:
Կալերուն մեջ ես կնստիմ երազուն
Հովանիին տակ էշիս`
Որ քովս սա կոճղին կապված, կշփե
Աղու ծնոտը` ուսիս:
-
Տարօրինակ է: Սալահատակը թրթռում է, դաշնամուրի լարերը` համընթաց արձագանքում: Թվում է` դաշնամուրի ընթեր ցատկելու դեպքում շենքը փուլ կգա: Շենքի փեշի տակ երկու «հաստավիզ», խանութ սարքելով, հիմքերն են փլել, շենքն արել վթարային: Ուշադրությունս են խլում տան պատերի ճեղքերը: Վերնահարկում մեկ այլ «հաստավիզ» կառուցել է եռահարկ ձեղնատուն:
Վերևից հաստավիզ, ներքևից հաստավիզ, շենքն ուզում է կքել տանտիրուհուս ու իմ գլխին: Եվ եթե երկրաշարժ լինի…
Հաստավիզ եղբայրները երեք Երկնային թագավորի պահապան հրեշտակներն են, ուստի տանտիրուհուս չի հաջողվել իրավունք պաշտպանել:
Այս կնոջ 30.000 կանաչ թղթոսկի արժեցող բնակարանին 3.000 կտայի՞: Իսկ ումի՞ց պետք է փոխհատուցում ստանան նա և շենքի մյուս ծառաները:
Շունը հաչում է. նախ` Տեր ամենակալից, ապա` Արդարություն երկնիցից, ապա` Երկնավոր ճարտարապետից, նոր միայն` հաստավիզ եղբայրներից երեք:
Սակայն Վերևների տերը լսում է սոսկ հաստավիզների աղոթքները:
Վերհիշում եմ լացը շնաբույնիս, որն այնքան դժվարանքով ձեռք բերելուց հետո վեց լուսնաշրջան մնացել է մորթազերծ: Հազար ու մի խութ ու խարակ է ցցվում առջևս, քանզի վճռել եմ օրենքը ցույց տալ անկաշառ Տեր Օրենքին:
Օրենք: Որը է վերահսկիչ հրեշտակների գրպանում: Սրանք ուզածը շինում են Դրախտում:
Նավը լեռան վրա մնաց… կիսաքանդ:
Մինչև տնակդ կազմես, քառասուն գողեր քաղցրաթերթուկի քառասունշերտանի ստերով քառասուն կյանքդ կուտեն: Հետո էլ քեզնի՛ց կհիասթափվեն:
Քսանհինգ տոկոս կանխավճար կստանան` շինանյութեր գնելու համար, ու հաջորդ օրը ընտանիքներին Դրախտից դուրս հանգստավայրեր կուղարկեն: Փողը չի հերիքել. մնացածը կուզեն` մի թղթոսկի շահ չունեն: Ամեն ինչը, ներառյալ աշխատավարձը, կրկնակի հաշվելուց հետո «անվճար» կաշխատեն հայրենասեր երազստանցու համար, որ ուզում է հաստատվել Դրախտում: Պատվական շինարարներն են Դրախտի… Սարքածի վրա էլ կկոյեն, մի կոյանոց կհանձնեն քեզ: Կբողոքես իրավապահ իրաններին, կօրերքեն, շան տեղ չեն դնի:
Հազարներդ կկողոպտեն: Բայց երբ դու նրանց հիսուն դրամ էլ հնարյալ տալիք ունենաս, քեզ մորթելով փողը կառնեն, իրավապահ իրաններն էլ քեզ կվերաբերվեն որպես ազգի թշնամու:
Կգնաս, ինքդ կվճարես, հետևիցդ կմտնեն խանութ, տիրոջ հետ կհամաձայնեն, փողի կեսը հետ կառնեն, մյուս կեսով էլ շինանյութ կգնեն հին հաճախորդների համար, որոնց գլխին նույն խաղն են խաղացել: Ստացականով հետույքդ մաքրիր: Թղթի ճոթ, վրան` երկու թիվ: Ոչ մի հրեշտակ թուղթ չի տա, որտեղ գրված լինի հաստատության անուն, փողն ստացողի անուն, ինչքան` ինչի դիմաց, ստորագրություն և այլ բարիք: Նրա դիակի վրայով էլ անցնես, չի տա: Լպրծուն հայացքով քեզ կնայի. մի ժամ կսպասես, մի ժամ կժպտա: Ուր ուզում ես գնա` նույնն է: Չորս շինարար կփոխես, սոսկ խաչագողի երգը կփոխվի:
Եթե ուզում ես հասկանալ, թե ինչու է մարդը լինում ինքնասպան կամ դառնում մարդասպան, տուն կառուցիր Դրախտում:
Հարևանս սիրտն է բացում. «Դրախտը հիմնված է ջեբկիրության վրա»:
Ստի վրա:
— Շո՛ւն: Սիոնի՛ստ շուն:
Գողությունը Դրախտի ազգային ավանդույթն է: Դրախտում գլխատում են գողաքաղին` ազգային դավաճանին: Երկնային դատավորի հրահանգով:
Բրեժնևը ծանր բարևում է վեցերորդ հարկից:
Այսօր մեծ մեկու մը ոսկորները հանգստացան Դրախտում:
-
Oil
in Literature
Dear Ara,
It may be a good idea to open a page in this forum under your name as some of us have done and add your pieces to it periodically, rather than having them scattered by bits and pieces in the literature forum, in which case many will eventually be pushed down to oblivion. It will be more productive. You can, obviously, create other topics of relevance in all the forums, including this one.
Best if you you put your name as topic: Ara Baliozian.
Sincerely,
Armen
-
Նոր ենք ընթրիքն ավարտում, երբ հեռախոսի զանգն է հնչում: Խոսում են լենիներեն: Շարունակում է ընթրիքը: Րոպե չի անցել, դարձյալ զանգ: Լենիներեն: Երբ քերովբեներն ու «Դրախտթելը» լենիներեն են խոսում, գրում ու ծաղրում քեզ, որ չես հասկանում, էլ ում մեղադրես:
-
Պոռնկստանում երրորդ անձի ներկայությամբ անհասկանալի լեզվով խոսելն անկրթություն էր, և չէի երկբայում, որ սա քաղաքակիրթ հարաբերությունների չափանիշ էր Կուսաստանում նույնպես:
-
ԿԳԲ-ում - 2
- Հասմիկ, մասնագիտությամբ լրագրող ես, բայց պետք է իրավաբան դառնայիր: Եղավ, ես այլևս չեմ պահանջի, դու քո իրավունքները շատ լավ գիտես:
- Հասմիկ, Արմենն ինչո՞վ է զբաղված Դժոխքում: Ի՞նչ է անում, չի՞ աշխատում:
- Ոչ:
- Իսկ ինչո՞վ է ապրում, երբևէ նրան հարցրե՞լ ես:
- Ոչ:
- Ինչո՞՞ւ:
- Քանի որ ես մտածում եմ, որ ոչ Արմենը, և ոչ էլ ես պարտավոր չենք մեկմեկու հաշվետվություն տալ, նամանավանդ երբ նոր-նոր ենք ծանոթացել:
- Դա արդեն արտասահմանյան մտածելակերպ է: Լավ, Հասմիկ, ո՞ւմ հետ է Արմենը շփվում, ծանոթներն ովքե՞ր են:
- Հիմնականում կանայք:
- Ո՞ւմ ես ճանաչում:
- Մի ակնթարթ Էլլային եմ տեսել, իսկ Աստղիկի հետ շփում կա: Մնացածին գրքից գիտեմ:
- Հա, նրան ճանաչում ենք: Քեզ մոտ հարց չի՞ առաջանում այդքան կանանց հետ…
- Ոչ:
- Հասմիկ, ե՞րբ ես իմացել, որ Արմենի դեմ քրեական գործ են ուզում հարուցել:
- Իմացել եմ նոյեմբեր ամսին:
- Եթե դու նրա ընկերուհին ես, ի՞նչպես եղավ, որ նա քեզ չի ասել, թե ինչով է զբաղվել Դրախտում:
- Մեր ծանոթությունից մի քանի օր անց Արմենը մեկնեց, իսկ վերադարձից մի երկու շաբաթ հետո ես իմացել եմ: Ինչ է, նրա ամեն մի գործի մեջ պետք է քի՞թս խոթեմ:
- Այո, բա չիմանա՞ս ում հետ ես շփվում: Լավ, Հասմիկ, մեզ ընդհանրապես իր գործերը չեն հետաքրքրում. մեզ հետաքրքրում է Դրախտի անվտանգությունը, որին Արմենը սպառնում է: Հասմիկ, ի՞նչ գիտես նամակի մասին: Ավելի ստույգ, ի՞նչպես հայտնվեց քո ձեռքում:
- Ի՞նչ նամակ:
- Այն նամակը, որով Արմենը սպառնում է, թե…
- Ստացել եմ համացանցով:
- Եվ ինչ ե՞ս արել…
- Փորձել եմ այն տալ լրատվամիջոցներին:
- Ի՞նչ են պատասխանել, և որտե՞ղ ես տվել:
- Մի քանի թերթերի` Իրավունք, 4-րդ Իշխանություն, Ռադիո: Իրավունքը ասել է, որ չի տպագրի, քանի որ կախված է իշխանություննե…
- Այդպես չասես, ի՞նչ է նշանակում կախված: Նրանք անկախ թերթեր են:
. . . .
- Իմ ջանքերից հետո, երբ չտպագրեցին, Արմենը գրեթե բոլոր թերթերին հեռապատճենն ուղարկել է:
- Հասմիկ, դու հասկանո՞ւմ ես ինչ ես արել:
- Ի՞նչ:
- Հանցագործություն:
- Այո՞…
- Հասմիկ, դու որպես լրագրող չպետք է այդ քայլին գնայիր: Պետք է կշռադատեիր, որ ազգին ի վնաս գործ ես կատարել: Դու հասկանում ես այդ նամակը իրենից ինչ է ներկայացնում:
- Ես չէի կարող Արմենի խնդրանքը մերժել, ես թքած ունեի նամակի բովանդակության վրա…
- Հասմիկ, հիմա զրույցը չենք շարունակում, այլապես երկար կխոսենք և ժամանակ կկորցնենք: Սա քեզ թուղթ ու գրիչ, գրում ես այն ամենը ինչ ասացիր մինչև այս պահը:
Ես գրում եմ, յուրաքանչյուր էջը ստորագրում:
Այդ ընթացքում մյուսը` Խոսրովը ելույթ է ունենում: Ադ ո՞վ դառավ էդ Արմենը, որ Դժոխքի կրակներով է վախացնում: Ես ողջ կյանքս կռված տղա եմ, հայրենիքիս համար եմ պայքարել, ի՞նչ է, պետք է թույլ տամ, որ ինչ-որ Արմեն այն կործանի՞: Բա, լավ, ինչպե՞ս եղավ, որ դու սիրահարվեցիր այդ մարդուն: Քանի՞ տարի է մեծ քեզանից, քանի՞սն ես:
- 21:
- Բա ի՞նքը:
- Քսան տարի մեծ է:
Նայում է աչքերիս ու գլուխը թմթմբացնում:
- Տո, դու նրան մոռացիր, ջահել, սիրուն աղջիկ ես, քեզ ի՞նչ է եղել: Նորմալ ընտանիք կարող ես կազմել, քեզ ամեն ինչով կօգնենք: Ասում ես, դեռ աշխատանք չունես: Եթե խելոք լինես, քեզ կօգնենք:
- Շնորհակալ եմ, ես Արմենի դեմ չեմ գործի:
- Չէ, ես այդ չասացի:
- Համենայն դեպս,- շարունակում եմ գրել:
Վլադիմիր.
- Հասմիկ, հասկանո՞ւմ ես, ինչ ես գրում:
- Այո:
- Եվ խորամանկն ես, և միամիտ… Այս ցուցմունքը հիմա չենք կցում Արմենի դեմ հարուցված քրեական գործին, և չենք ուղարկում Դատախազություն: Այլապես քո դեմ քրեական գործ են հարուցելու ազգադավ գործունեության համար:
(Շարունակելի)
-
Իրեն Երեխա հորջորջող այս կիսագրագետ խախտվածը, բարոյապես մեռած, լիովին կույր հանդեպ հայոց պատմության, հայոց հոգևոր ոլորտը զավթած ու Հուդայի առասպելներին հպատակեցրած ոճրագործ ու ազգասպան կաթողիկոսի մանկլավիկ ու ցուցմունք կատարող, անպատվում է մարդպանզեցոց աշխարհայացքը չընդունող հայ կանանց` նրանց կոչելով շիզոֆրենիկ:
Այստեղ նրա խոսքի միակ հասցեն հայ կանայք են, քանի որ վերոբերյալ հատվածները հայ կանանց խոսքերն են, նրանց ընդվզումը օսմանյան աշիրեթների աշխարհայացքի ջատագով ու թունդ պաշտպան երեխաների` ենիչերիների դեմ: Առ ի հիշեցում, ենիչերիները կազմված էին հատկապես հայ և այլ քրիստոնյա երեխաներից, որոնք փոքրուց դաստիարակվում էին Իշխողի գաղափարախոսությամբ և պատուհասում հայերին` լինելով Իշխողի ամենամոլեռանդ պաշտպանները:
Այս հուդա-ենիչերի-երեխան, առհավական ձգտումով դեպի իր ծագումին, արդեն երկու ամիս է ինչ բացատրաբար տառապում է կանխահաս խելագարությունից (նրա օգտագործած օտար բառեզրի հայերեն բացատրությունը), և որը չունենալով ոչ բժշկական մասնագետի, ոչ գրականագետի կոչում, ոչ էլ մարդկային համեստություն սեփական զառանցանքները գոնե պարտկելու, իր կոչումն է համարում հայ գրողին նսեմացնելը` առանց նույնիսկ կարդալու նրա գիրքը, իր իսկ խոստովանությամբ: Առանց հասկանալու, որ նա առաջին հերթին անպատվում է հայ կանանց, քանի որ տարված լինելով իր այլատյաց մոլուցքով ու դասակարգի բնորոշ ծաղրով, չի իսկ նկատում, որ այստեղ գրողը չէ, որ հանդես է գալիս: Գրողը պարզապես միջոց է. նա ընդօրինակում է հայ կանանց գրածը ու ներկայացնում հայ հանրույթի դատավճռին:
Երևի գրավոր ընդօրինակությունը հիվանդության մի տեսակ է, որի մասին դեռ գրողս չի իրազեկվել: Գուցե այն պատճառով, որ ԿԳԲ-ի արխիվային սեփականության պատկանող յուրահատուկ այս ախտաճանաչումը դեռ չի մտել հասարակության հանրագիտարանները:
Նորելուկ այս ենիչերիների ուղեղն այնքան է թանձր, որ չեն կարող ոչինչ տեսնել բացի մեկ բանից` սփյուռքահայի առնանդամից Հայաստանի որովայնի մեջ: Ու տարորեն կատաղում: Քանի որ իրենց փտած ուղեղների մութ ծալքերում նմանները համարում են, որ հայ ազգի որովայնը սեփականությունն է իրենց միջնադարյան ուղեղն ու հոգին նորօրյա տեսաբանական պատմուճաններով զարդարած խրտվիլակների:
Ցուցմունք կատարող այս ծախվածին բացառապես չի հետաքրքրում հայ ազգի ճակատագիրը` հուդա-քրիստոնեություն կոչված վիշապի ներբանի տակ: Կամ այն որ Հայաստանի երեք նախագահներն էլ արյունարբու մարդասպաններ են, կամ այն, որ իր պաշտած կաթողիկոսը, ըստ հայ կղերականների, երեխա ունի և գործ է ունեցել մի քանի ամուսնացած կանանց հետ, կամ այն, որ Անթիլիասի կաթողիկոսը մասոն է, կամ այն, որ առ այսօր Հայաստանում տնտեսական ու քաղաքական հողի վրա մարդասպանություններ են տեղի ունենում, որ հազարավոր հայ կանայք իրենց աշխատատեղերում բոսերի հարճերն են: Բարձրագույն բարոյական չափանիշներով հանդես եկող այս կեղծավոր ու լկտի կիսագրագետի հեչ պետքն էլ չեն այս բոլորը: Նա հետեվողականորեն ու նպատակասլաց փորձ է կատարում նսեմացնելու հայ գրողին, որ բարձրացնում է այս հարցերից որևէ մեկը: Նա իր լռությամբ պաշտպանում է երկիրը թալանած մարդասպաններին, փոխարենը բնովելով այդ ոճրագործներին պատմության առջև հաշվի կանչող հայ գրողին: Մարդասպան ու ցեղասպան Մովսեսի ու շիզոֆրենիկ Հիսուսի ժառանգորդ այս ստրուկի միակ նպատակը վարկաբեկելն է արդարության, իրավունքի և մեր ազգի ապագայի համար պայքարող հայ մարդը:
Այստեղ գրողը զետեղել է մի քանի կտոր հում նյութ, առանց դեռ նշելու դրանց առնչությունն իր գրքին կամ այդ աղերսի բնույթը, նյութ, որը պոռթկումն է ժայռացած, տգետ ու շիզոֆրենիայով խորանարդ հիվանդ մարդկանց բռնատիրական աշխարհայացքի դեմ ծառացող մի քանի հայուհիների:
Իսկ մի՞թե տարադեպ կլինի շիզոֆրենիայով հիվանդ որակել նրա՛ն, որ բժշկական որակումներ է տալիս հայ գրողին նրա չգրած տողերի համար, այն էլ դեռ կարդացած չլինելով գիրքը, դույզն իսկ չիմանալով նշյալ հատվածների աղերսը կամ դրա բացակայությունը գրքին կամ պատումին:
Ասել կուզե, որ այդ հայուհիները գոյություն չունեն, ու այս բոլորը հեղինակի երևակայության արդյունքն է (շնորհակալություն պատվի համար), վերարտադրելով իր մեջ սերունդ-սերունդ բույն դրած օսմանական տրամաբանությունը` հայկական ցեղասպանությունը հայերի զառանցանքն է. Թուրքիայում հայեր չեն ապրել:
Ուրացողի նույն այս ձագը: Բռնադատողը հայ կանանց: Պատկերը օսմանցու: Հուդայի, որ սեփական կեղծիքը դասակարգում է իբրև ճշմարտություն ու պարտադրում է այն մարդկության: Պատկերը ենիչերու: Որը գարշության գագաթնակետին է, երբ ծաղրում է իր հասարակարգի զոհերին: Ու երեխան` անզոր օտարի առջև, իշխանության ու եսամետության իր մոլուցքն ուղղում է իր տեսակին դեմ, հասարակական բռնություն կիրառելու նպատակով, ու նպաստելով հայ հանրույթի ուծացմանն ու կործանմանը իր օտարամոլությամբ, հակաբարոյականությամբ, ստրկամտությամբ, ու այդ բոլորը` նախատինքով, վահրով ու ժահրով:
Արմեն Մելիքեան – ՇՈՒՆ ՇԱՆ ՈՐԴԻ – (1963- )
in Literature
Posted
Սա պարզապես մի գրախանութի տնօրենության փոխանցած տեղեկությունն է: Դրանից այդպիսի արժեքային եզրակացություններ հանելն անհեթեթ է: Չգիտենք առհասարակ ովքեր են կարդում գիրքը: Ինձ հանդիպողների մեջ եղել են 16-ից մինչև 93 տարեկան տղամարդիկ ու կանայք, ամուսնացած կամ ոչ, եղել են դասախոսներ, հոգեբաններ, համալսարանների տնօրեններ, վաստակավոր դերասաններ, նշանավոր երաժիշտներ, բժիշկներ, հոգեբուժներ, ու այլ բնագավառների մարդիկ:
Իսկ դուք երբևէ մտածե՞լ եք այն մասին, որ բանտարկյալների ծնողները այն համարում են թե՛ լավ ժամանց, թե՛ օգտակար մի գիրք: Այս բառերով են արտահայտվել շատերը` մտածելով, որ սա լավագույն գիրքն է, որ ուժ ունի իրենց զավակի բանտային ապրումները թեթևացնելու և միաժամանակ նրանց հոգևոր ու մտավոր լիցք հաղորդելու:
Իսկ ինչո՞ւ դուք բանտարկյալներին պիտակում եք քրեական հանցագործի խարանով: Մի՞թե նրանք մի օր հասարակություն վերադառնալու իրավունք չունեն: Քրեական հանցագործներ չե՞ն այս բանտարկյալներին դատող երկրի նախագահն ու ողջ կառավարությունը, որ կեղծ, շինծու տվյալների հիման վրա մի երկիր կործանեցին պատճառ դառնալով մեկ միլիոն մանուկների մահվան: Քրեական հանցագործներ չե՞ն Հայաստանի երեք նախագահներն էլ, իրենց գրեթե ողջ աշխատակազմով ու կառավարություններով:
Քրեական հանցագործ չէ՞ Ամենայն հայոց կաթողիկոսը, հայոց մշակութասպանության ժառանգորդ ներկայացուցիչը, որը սրախողխող է անում հայ մանուկներին, հայոց դպրոցների մեջ, հրեական չաստծու զոհասեղանին:
Ո՞վ է քրեական հանցագործը. մարտի 1-ի դեպքերի հետևանքով բանտ նստած հա՞յը, թե այդ սպանդը կազմակերպող գերմարդասպաններն ու իրագործող մարդասպանները:
Ո՞վ է քրեական հանցագործը. արդարություն և իրավունք պաշտպանելու պատճառով շինծու քրեական մեղանդրանքների զոհ հայե՞րը, որոնք պահվում են փաստացի աքսորի մեջ, որպեսզի Հայաստանի Տոտերի ու չգիտեմ ինչ քաքերի թագավորությունը անխախտ մնա, թե հենց երկիր կողոպտող այդ ազատները:
Ո՞վ ավելի բարձր բարոյականություն ունի. իր մարմինը օրվա հացի համար վաճառող պոռնի՞կը, թե ազգը ուրիշի գաղափարախոսական լծին ենթարկող, ազգի հոգին ստրկացնող կաթողիկոսը: Որը արժանի է գնդակահարության: