Jump to content

Հովհաննես Թումանյան


Recommended Posts

  • 1 year later...
  • Replies 74
  • Created
  • Last Reply

Top Posters In This Topic

ՀԱՅՈՑ ԼԵՌՆԵՐՈՒՄ

Մեր չամփեն խավար, մեր չամփեն գիշեր,

ՈՒ մենք անհատնում

Էն անլույս մըթնում

Երկա՜ր դարերով գընում ենք դեպ վեր

Հայոց լեռներում,

Դըժար լեռներում:

Տանում ենք հընուց մեր գանձերն անգին,

Մեր գանձերը ծով,

Ինչ որ դարերով

Երկնել է, ծընել մեր խորունկ հոգին

Հայոց լեռներում,

Բարձըր լեռներում:

Բայց քանի անգամ շեկ անապատի

Օրդուները սև

Իրարու ետև

Եկա՜ն զարկեցին մեր քարվանն ազնիվ

Հայոց լեռներում,

Արնոտ լեռներում:

ՈՒ մեր քարվանը շըփոթ, սոսկահար,

Թալանված, ջարդված

ՈՒ հատված-հատված

Տանում է իրեն վերքերն անհամար

Հայոց լեռներում,

Սուգի լեռներում:

ՈՒ մեր աչքերը նայում են կարոտ`

Հեռու աստղերին,

Երկընքի ծերին,

Թե ե՞րբ կըբացվի պայծառ առավոտ`

Հայոց լեռներում,

Կանաչ լեռներում:

В АРМЯНСКИХ ГОРАХ

Нелегок наш путь, полночный наш путь, -

Столетьями мы

Средь горя и тьмы

К вершинам идем, чтоб вольно вздохнуть

В армянских горах,

Суровых горах.

Сокровище дум заветных несем, -

Издревле оно

Душой рождено,

Народной душой в пути вековом,

В армянских горах,

В высоких горах.

Из жарких пустынь кидались на нас

Орда за ордой,

Беда за бедой

И наш караван терзали не раз

В армянских горах,

В рыдавших горах.

Ограблен, разбит в ночи караван...

Мечась между скал,

Путей он искал,

И шел он в крови бесчисленных ран

В армянских горах,

В скорбящих горах.

Глядим, не сводя тоскующих глаз,

На сумрак земли,

На звезды в дали, -

Когда же рассвет заблещет для нас

В армянских горах,

В зеленых горах?!

Перевод Н. Сидоренко

http://armenianhouse.org/tumanyan/tumanyan-ru.html

http://karabakh.narod.ru/index.htm

http://www.yerevan.ru/celebs/current_celeb.php?id=19

http://users.freenet.am/~poetry/armenian/p.../hovhannest.htm

Link to post
Share on other sites
  • 1 month later...

Ա՜խ, ի՜նչ լավ են սարի վրա

Հովհաննես Թումանյան

Ա՜խ, ի՜նչ լավ են սարի վրա

Անցնում օրերն անու՜շ անու՜շ,

Անրջային, թեթևասահ,

Ամպ ու հովերն անուշ անուշ:

Ահա բացվեց թարմ առաոտ,

Վարդ է թափում սարուն-քարին,

Շաղ են շողում ծաղիկ ու խոտ,

Շնչում բուրմունք եդեմային:

Ա՜խ, ի՜նչ հեշտ են սարի վրա

Սահում օրերն անուշ անուշ,

Շվին փչեց հովիվն ահա

Աղջիկն ու սերն անուշ անուշ:

Link to post
Share on other sites
  • 1 month later...

հայերեն ամենահանճարեղ բանաստեղծությունը

Հայոց վիշտը անհուն մի ծով

Անհուն մի ծով ահագին

Են սև ծովում տառապելով

Լող է տալիս իմ հոգին

Մեկ զայրացկոտ ծառս է լինում

Մինչ երկինքը կապուտակ

ՈՒ մեկ հոգնած սուզվում իջնում

Մինչ խորքերը անհատակ

Ոչ խորքերն է գտնում անվերչ

ՈՒ ոչ հասնում երկնքին

Հայոց վիշտի մեց ծովի մեջ

Տառապում է իմ հոգին

Hovhanes Tumanyan

Hayer jan inch karcik uneq ays banastexcutyan masin ?

Edited by hayastan
Link to post
Share on other sites

Հայոց վիշտը անհուն մի ծով,

Խավար մի ծով ահագին,

Էն սև ծովում տառապելով,

Լող է տալիս իմ հոգին:

Մերթ զայրացկոտ ծառս է լինում

Մինչև երկինք կապուտակ,

Ու մերթ հոգնած սուզվում, իջնում

Դեպի խորքերն անհատակ:

Ոչ հատակն է գտնում անվերջ

Ու ոչ հասնում երկնքին.

Հայոց վշտի մեծ ծովի մեջ

Տառապում է իմ հոգին:

Սա արդեն Թումանյանն է գրել: :yes:

Ես նույնիսկ չէի ասի, թե Թումանյանի լավագույն բանաստեղծություններից է:

Պարզապես «ժամանակի գույնը» մեզ համար մնացել է անփոփոխ:

Իմ սիրած քառյակներից մեկը: :)

Բարձր է հնուց աշխարհն Հայոց ու Մասիսը երկնադետ.

Իմ խոր հոգին էն բարձունքին խոսք է բացել Նըրա հետ՝

Անհաս բանից, ըսկզբանից, երբ չըկան էլ դեռ չըկար,

Մինչև վախճանն անվախճանի քնընում է դարեդար:

Link to post
Share on other sites

SAS jan , ya v otlichiyi ot tebya etot stix znayu nauizust s 12 let, i poetomu ya ego napisal tak kak ya ego pomnyu, i oshbsya tolko kazhetsya v dvux slovax?

Inch verabervum nran, te ayn inchqanov e amanalav@ es grel ei im karciq@- na amenalavn e haykakan banastexcutyuneri mech.

Պարզապես «ժամանակի գույնը» մեզ համար մնացել է անփոփոխ

Chei asi vor "zhamanaki guyn@" mez hamar mnacel e nuyn@, uxaki hay azgi hogin e nuyn@.

Link to post
Share on other sites
հայերեն ամենահանճարեղ բանաստեղծությունը

Հայոց վիշտը անհուն մի ծով

hayastan ջան, այդ բանաստեղծությունը ամենահանճարեղն է, դրա համար ես բերանացի արե՞լ, թե՞ բերանացի ես արել, դրա համար է ամենահանճարեղը:

Իսկ իմ կարծիքով, եթե գոյություն ունենար ամենահանճարեղը, ապա մնացած բոլորը կըանտեսվեին ու այլևս կարիք էլ չեր լինի նորերի ստեղծման: ;)

Link to post
Share on other sites
  • 3 weeks later...

ՆԱԽԵՐԳԱՆՔ

Լեռնե՜ր, ներշընչված դարձյալ ձեզանով,

Թընդում է հոգիս աշխուժով լըցված,

ՈՒ ջերմ ըղձերըս, բախտից հալածված,

Ձեզ մոտ են թըռչում հախուռն երամով:

Ձե՜զ, ձեզ վերըստին, ամպամած լեռներ,

Կյանքի տխրության ամպերի տակից

Ես ձայն եմ տալիս ու ծանրաթախիծ

Հոգուս ձայները ձեզ բերում նըվեր:

Քեզ մոտ եմ գալիս, իմ հի՜ն տրտմություն,

Վեհափառ դայակ մանուկ օրերիս,

Այնժամ էլ չէիր ինձ հանգիստ տալիս`

Սըրտիս ականջին խոսելով թաքուն:

Ո՜վ, որ կանչում ես գիշեր ու ցերեկ

Հազար ցավերով, հազար ձևերով,

Ոգևորության հըզոր թևերով

Քեզ մոտ եմ գալիս, հայրենի՜ք իմ հեգ:

Գալիս եմ, բայց ոչ ուրախ երգերով

Քո ծաղիներին ծաղիկ ավելցնեմ,

Այլ դառն հեծության հառաչանքներով

Էդ անդընդախոր ձորերըդ լըցնեմ:

Ձորե՜ր, ա՜յ ձորեր, սև, լայնաբերան,

Սըրտիս էս խորունկ վերքերի նըման.

Աստծու հարվածի հետքերն եք դուք էլ,

Ձեզ մոտ եմ գալիս, ուզում եմ երգել:

Դուք էլ խոսեցե՜ք, դուք էլ պատմեցե՜ք,

Ձեր անդունդներով եկեք չափվեցե՜ք,

Դուք է՞լ եք, տեսնեմ, էնքան մեծ ու խոր,

Ինչքան իմ հոգու թախիծն ահավոր...

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Գիտե՞ք որ Թումանյանն ունեցել է տաս զավակ` չորս որդի և վեց դուստր. Մուշեղ, Աշխեն, Նվարդ, Արտավազդ, Համլիկ, Արփենիկ, Անուշ, Արեգ, Սեդա, Թամար:

Link to post
Share on other sites

ՀԱՄԵՐԳ

Վըտակը ժայռից ներքև է թըռչում,

Թափ առած ընկնում քարերի գըլխին,

Զարկում ավազին, շաչում է, ճըչում,

Ճըչում անհանգիստ, փըրփուրը բերնին:

Ինչպես ծերունին, ձայնով պառաված,

Ձայնակցում է ժիր թոռնիկի երգին,

Այնպես է ծերուկ անտառը կամաց

Արձագանք տալիս ջըրի աղմուկին.

Այնինչ բընության զըվարթ համերգի

ՈՒնկընդիրն անխոս, հավիտենական,

Ժայռը մըտախոհ` իր մըռայլ մըտքի

Ետևից ընկած` լըսում է նըրան:

Link to post
Share on other sites
Գիտե՞ք որ Թումանյանն ունեցել է տաս զավակ` չորս որդի և վեց դուստր. Մուշեղ, Աշխեն, Նվարդ, Արտավազդ, Համլիկ, Արփենիկ, Անուշ, Արեգ, Սեդա, Թամար:

Արեգ անունը շատ եմ սիրում ,լավ անուններա դրել երեխեքին

Link to post
Share on other sites

Մեծ Ցավը

Անցյալները խոսեցինք էն մասին, թե մեր հարեւան ժողովուրդները մեզ չեն ճանաչում, մենք էլ` նրանց, ու հաճախ ընկնում ենք ցավալի թյուրիմացությունների մեջ: Բայց կա ցավի ավելի մեծը, ավելի ամոթալի մի դրություն: Մենք մե'զ էլ չենք ճանաչում:

Երկիր ունենք - չենք ճանաչում, պատմություն ունենք - չենք ճանաչում, ժողովուրդ ունենք - չենք ճանաչում, գրականություն ունենք - չենք ճանաչում, լեզու ունենք - չենք իմանում:

Մտածում ենք. ի՜նչ մեծ պակասություն է դատարկ աշխարհագրական էն տգիտությունը, որ մեր երկիրը չգիտենք: Չենք հասկանում, թե էդ չգիտենալով` ինչքան բան չգիտենք: Չե՞ որ երկիրն է իր առանձնահատկություններով, որ պայմանավորում է ու բացատրում ե'ւ պատմություն, ե'ւ գրականություն, ե'ւ գեղարվեստ, ե'ւ տնտեսական վիճակ, ե'ւ մարդկային հայտնի տիպ ու հոգի: Նա է որոշում ազգերի ճակատագիրը. առանց նրա բնավորությունը հասկանալու` ո'չ կարող ես անցյալդ ըմբռնել, ո'չ ներկադ հասկանալ, ո'չ ապագադ տնօրինել:

Պատմություն ունենք - տգետ ենք: Եվ, դժբախտաբար, դեռ մի կարգին պատմության գիրք էլ չունենք: Նախնական մշուշի մեջ թաղված դարերի մասին չեմ ասում, այլ` էն ժամանակների ու անցքերի, որոնց վրա ընկնում է ճշմարիտ պատմության լույսը: Չգիտենք: Չգիտենք մենք ի'նչ ենք եղել, ի'նչ ենք արել, ինչո'ւ եւ ինչպե'ս, ի'նչ օրով, ի'նչ ճանապարհով ենք էստեղ հասել:

Եվ ի'նչ զարմանք, որ էս դրության մեջ գտնվող մարդը, իր անհատական խեղճությունն ու դատարկությունը հեշտ կտարածի իր ամբողջ ցեղի ու նրա անցյալի վրա, կարհամարհի իր ցեղը, իր անունից կամաչի, կուրանա, իրեն թույլ կտա իր ցեղին վերաբերյալ ամեն ստորություն, եւ շատ-շատ կդառնա մի միջազգային ոչնչություն, որ աշխարհքում ոչինչ չի հարգում` սկսած իրենից: Կամ թե չէ կընկնի մյուս ծայրը, իր ցեղը կհամարի Աստծո ընտրյալ ժողովուրդը, եւ կույր ազգասիրական տենչով բռնված` չեղած մեծություններ ու փառքեր կզառանցի` հասկացողություններ, ժամանակներ ու դեպքեր իրար խառնելով:

Հիմի ժողովրդից հարցրեք: Մինը երգում է, թե նահապետական պարզ ժողովուրդ է, մյուսը հայհոյում է, թե փչացած խալխ է, մինը հավատացնում է, թե ազատամիտ մշակական է ու ամեն հարցում իրեն հետ ու համաձայն, մյուսը պնդում է, թե տիրացու ազգ է, եկեղեցուց ու հպգեւորականից դուրս ոչինչ չի հարգում, այնինչ երրոդը ասում է` սոցիալիստ է...

Եվ մինչեւ էսօր չիմացանք ու չգիտենք, թե ի'նչ բան է էդ խորհրդավոր սֆինքսը, որ տխուր նստած է ՈՒրարտուի հին արձանագրությունների կողքին` աչքերն արցունքով ու վշտով լիքը:

Հապա գրականությո՞ւնը:

Հայոց ամբողջ նոր գրականությունը հազիվ թե մի քանի ամսվա ընթերցանության նյութ լինի, եւ, սակայն, քանի՞ հոգի կգտնենք, որ ծանոթ լինեն իրենց մայրենի գրականությանը: Միշտ կտեսնենք բերան արած կրկնում են էս կամ էն գրողի անունը, գովում, երկինք են հանում կամ պախարակում, ցեխն են կոխում: Հետաքրքրվեցեք, հարց ու փորձ արեք, կտեսնեք` ծանոթ չի, կարդացել չի. էստեղից մի կտոր, էնտեղից մի բրթուջ, հաճախ ծուռն ու սխալ: Եվ որքա՜ն գրական տգիտություն, ի՜նչ կոպիտ ճաշակ, ի՜նչ գռեհիկ վերաբերմունք դեպի գրականությունն ու գրողները: Ի'նչ վիրավորանք քննադատելիս, վիճելիս, օգնելիս, հոբելյանը կատարելիս, մինչեւ գերեզմանի եզերքը, մինչեւ թաղման օրը:

Էսպես է դրությունը: Եվ եթե ճշմարիտ էսպես է, սրանից հետո էլ ի՞նչ ուղիղ ճանապարհի կարող է լինել էս դրության մեջ գտնվող ժողովուրդը, ի՞նչ արժանապատվության զգացմունք կարող է ունենալ եւ ի՞նչ հարգանք հենց դեպ իրեն:

Եվ ինչպե՞ս կարող է պատահել, որ մեզ սիրեն ու հարգեն օտարները, երբ պարզ տեսնում են, որ մենք, որպես առանձին ժողովուրդ, չունենք ինքնուրույն պատկեր ու բովանդակություն եւ հանդիսանում ենք միմիայն իր աղավաղումը:

1909թ.

Link to post
Share on other sites
Պատմություն ունենք - տգետ ենք: Եվ, դժբախտաբար, դեռ մի կարգին պատմության գիրք էլ չունենք: Նախնական մշուշի մեջ թաղված դարերի մասին չեմ ասում, այլ` էն ժամանակների ու անցքերի, որոնց վրա ընկնում է ճշմարիտ պատմության լույսը: Չգիտենք: Չգիտենք մենք ի'նչ ենք եղել, ի'նչ ենք արել, ինչո'ւ եւ ինչպե'ս, ի'նչ օրով, ի'նչ ճանապարհով ենք էստեղ հասել:

է

1909թ.

Tivy kareli dnel 2003 :/ ,shat qich bane poxvel

Link to post
Share on other sites
Գիտե՞ք որ Թումանյանն ունեցել է տաս զավակ` չորս որդի և վեց դուստր. Մուշեղ, Աշխեն, Նվարդ, Արտավազդ, Համլիկ, Արփենիկ, Անուշ, Արեգ, Սեդա, Թամար:

Մի անգամ Թումանյանի կինը՝ տիկին Օլգան հյուրերի ներկայությամբ գանգատվում է ամուսնուց, թե՝ օրերով տուն չի գալիս, իրեն ամբողջովին նվիրել է հասարակական գործնեությանը: Թումանյանը պատասխանում է.

- Ճիշտ ես ասում, բայց տասը անգամ գիշերները տանը հո քնած կլինե՞մ: :yes:

Link to post
Share on other sites

:) Լավ եր: :)

Լավ եր:

Ի միջի այլոց շատ հաշտ ընտանիք են եղել: Բոլոր զավակներն էլ կրթված ու զրգացած մարդիկ են եղել: Իսկ Օլգա Թումանյանի նամակները ամուսնուն էնքան լի են սիրով, կարդում ես ու պարզ երևում է, որ օրինակելի ու դասական :) հայ ամուսիններից են եղել:

Link to post
Share on other sites

Join the conversation

You can post now and register later. If you have an account, sign in now to post with your account.

Guest
Reply to this topic...

×   Pasted as rich text.   Paste as plain text instead

  Only 75 emoji are allowed.

×   Your link has been automatically embedded.   Display as a link instead

×   Your previous content has been restored.   Clear editor

×   You cannot paste images directly. Upload or insert images from URL.


×
×
  • Create New...